OiFP. Cztery pory roku w całości na koncercie przy Podleśnej

Oszałamiający rozkwit wiosny świętować będziemy w Operze i Filharmonii Podlaskiej kameralnym koncertem smyczkowym, podczas którego usłyszymy utwory dwóch pogodnych w naturze i finezyjnych w formie mistrzów baroku: Georga Philippa Telemanna i Antonia Vivaldiego. W piątkowy wieczór przy Podleśnej Suitę G-dur „Burleska Don Kichot” na smyczki i basso continuo G.P. Telemanna i „Cztery pory roku” – cykl czterech koncertów na skrzypce, orkiestrę smyczkową i basso continuo A. Vivaldiego zabrzmią w wirtuozowskim wykonaniu Stanisława Wojciecha Kuka, koncertmistrza opery podlaskiej, z towarzyszeniem Orkiestry smyczkowej Opery i Filharmonii Podlaskiej pod batutą Roberta Kabary.

Historia życia Georga Philippa Telemanna nie jest heroiczna ani dramatyczna, lecz pogodna, taka jaki był sam kompozytor, ciepły i serdeczny człowiek. Szukał intymności a nie chaosu, jego religijna muzyka nie ma mistyki, jest raczej filozoficzna w charakterze – wielka różnica z Bachem. Obcy był mu monumentalizm, dlatego od Bacha i Händla różni się Telemann upodobaniem do muzyki kameralnej, której stworzył bardzo dużo. Nie ma ona traumatycznych momentów, jest pogodna, obfituje w niespodzianki muzyczne. August Halm nazwał kiedyś muzykę Telemanna ogrodową (Gaertnerische Musik). Przez współczesnych Telemann uważany był za wielkiego kompozytora. Łatwości tworzenia towarzyszyło znakomite opanowanie warsztatu kompozytorskiego. Händel powiedział o nim, że 8-głosowy motet pisze z taką łatwością, jak ktoś inny zwykły list.

Lekki, burleskowy „Don Kichot” jest najbardziej znaną suitą Telemanna, a napisał ich około tysiąca. Świetnie kontrastując całość, stosując ulubione, zaskakujące efekty ilustracyjne, Telemann dokonał zwięzłego skrótu historii błędnego rycerza z La Manchy, który swoim koniu Rosynancie, w towarzystwie giermka Sancho Pansy, wyrusza w drogę, podczas której przyjdzie mu m.in. walczyć z wiatrakami. Damą serca Don Kichota jest wieśniaczka Aldonza Lorenzo, nazywana przez bohatera Dulcyneą. Telemannowska interpretacja donkiszoterii wykreowanej na kartach powieści Miguela de Cervantesa jest pogodna, żartobliwa, a jednocześnie pełna ciepła, wręcz czuła.

Antonio Vivaldi, kompozytor wenecki i skrzypek, to jeden z największych i najciekawszych muzyków XVIII w. Tak jak Telemann upodobał sobie formę suity, tak Vivaldi – koncerty skrzypcowe. Jego pomysły melodyczne i harmoniczno-brzmieniowe przełamują konwencję epoki, zadziwiają oryginalnością. Podczas gdy twórczość Bacha zamyka długi okres sztuki polifonicznej, Vivaldi rozwija homofonię, przyznaje prymat utworom instrumentalnym nad wokalnym.
Cykl czterech koncertów skrzypcowych „Cztery pory roku” („Le quattro stagioni”) należy do najbardziej popularnych obecnie dzieł muzyki poważnej. Koncerty składające się na „Cztery pory roku” mają typowy dla Vivaldiego schemat trzyczęściowy, oparty o kontrast i zaskoczenie: skrajne ogniwa burzliwe, wirtuozowskie, obfitujące w gwałtowne spięcia dramatyczne, podczas gdy część środkowa – słodka, idylliczna, rozmarzona – urzeka zmysłowym pięknem melodycznym.

Wirtuozeria u Vivaldiego, który sam był wielkim skrzypkiem, nie jest tylko olśniewającym popisem sprawności technicznej, ale także potężnym środkiem wyrazu. Ma istotne znaczenie dramatyczne i jakości kolorystyczne, może także zyskiwać funkcję naśladowczą. Vivaldi jest jednym z najświetniejszych malarzy natury, znakomitym weneckim kolorystą. W „Czterech porach roku” partia solisty zawiera wiele fantastycznych pomysłów dźwiękowych, odmalowujących śpiew ptaków, gwałtowny atak burzy, zacinający deszcz. Partia orkiestry przynosi z kolei słynne główne „tematy” koncertów: lapidarne, energiczne, narzucające się witalną rytmiką i prostym rysunkiem melodyki.

KONCERT KAMERALNY
PIĄTEK, 11 MAJA 2018
SALA KONCERTOWA | UL. PODLEŚNA 2 | godz. 19

Georg Philipp Telemann (1681–1767)
Suita G-dur „Burleska Don Kichot” na smyczki i basso continuo
1. Ouverture – Uwertura
2. Le réveil de Quichotte – Przebudzenie Kichota
3. Son attaque des moulins à vent – Jego atak na wiatraki
4. Ses soupirs amoureux après la Princesse Dulcinée – Jego westchnienia miłosne do księżniczki Dulcynei
5. Sanche Panse berné – Oszukany Sancho Pansa
6. Le galope de Rosinante – Galop Rozynanta
7. Celui d’ane de Sanche – Galop osła Sancho Pansy
8. Le couché de Quichotte – Sen Kichota

***

Antonio Vivaldi (1678–1741)
„Cztery pory roku” („Le quattro stagioni”) – cykl czterech koncertów na skrzypce, orkiestrę smyczkową i basso continuo
La Primavera (Wiosna) – Koncert E-dur
Allegro
Largo e pianissimo sempre
Danza pastorale
L’Estate (Lato) – Koncert g-moll
Allegro non molto
Adagio – Presto
Presto
L’Autunno (Jesień) – Koncert F-dur
Allegro
Adagio
Allegro
L’Inverno (Zima) – Koncert f-moll
Allegro non molto
Largo
Allegro

Orkiestra smyczkowa Opery i Filharmonii Podlaskiej
Robert Kabara dyrygent
Stanisław Wojciech Kuk skrzypce

Kim jest Robert Kabara

Dyrygent; wirtuoz skrzypiec i altówki. Doktor habilitowany, profesor Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach, adiunkt w Akademii Muzycznej w Krakowie, której jest absolwentem. Jeszcze jako student E. Umińskiej, a potem K. Danczowskiej, rozpoczął działalność koncertową, zdobywając laury w międzynarodowych konkursach skrzypcowych, m.in. I miejsce w Australia Bicentennial w Adelajdzie (1988) oraz III miejsce i 9 nagród pozaregulaminowych w IX Konkursie im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (1986), a także specjalna nagroda Ministra Kultury Francji w Konkursie im. Z. Francescatiego w Marsylii (1989). Wśród mentorów wymienia A. Gertlera, Y. Menuhina czy G. Zhislina, który zasugerował artyście wprowadzenie do repertuaru altówki. W 2011 r. po ukończeniu prywatnych studiów dyrygenckich Maestro J. Maksymiuka w Warszawie rozpoczął działalność estradową jako dyrygent. Na zaproszenie J. Semkowa został liderem Orkiestry w Montpellier (Francja), występował z Sinfonią Varsovią, z K. Zimermanem przewodził Polish Festival Orchestra w tournée po obu kontynentach dla uczczenia 150. rocznicy śmierci Chopina. Po raz ostatni zasiadł w pulpicie w wielonarodowej Orchestra for Peace w 70. rocznicę wybuchu II wojny światowej jako przedstawiciel Polski w uroczystych koncertach w Krakowie i Sztokholmie pod batutą V. Gergieva. 20 lat związany z Sinfoniettą Cracovią (1994–2014), której był dyrektorem naczelnym i artystycznym. Jako solista, kameralista i lider koncertował na całym świecie. Zrealizował dziesiątki autorskich projektów, w tym kilkaset koncertów, cykle koncertowe La Musica da Camera oraz Grand Virtuoso, festiwale Wieniawski Avangarde i Russia con Passione, tournée Sinfonietty Cracovii w Japonii (2012). Działalność dyrygencką otworzył Muzyką na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę B. Bartóka w wykonaniu połączonych orkiestr Sinfonietty Cracovii i Sinfonii Iuventus. Pod jego batutą wystąpili m.in. M. Vengerov, A. Baeva, R. Lacatos, E. Mechetina, M. Vasilieva, J. Lisiecki, Soyoung Yoon, M. Kobayashi, S. Tarara, D. Krakauer, H. i U. Holligerowie. W dorobku ma liczne nagrania i nagrody fonograficzne (Fryderyk ’98 za „Pory roku” A. Vivaldiego, Diapason d’Or, Opus HD d’Or i AudioStream’s Best HD Albums 2012 we Francji za I Koncert skrzypcowy K. Pendereckiego z Sinfoniettą Cracovią pod batutą kompozytora). Uhonorowany srebrnym medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, odznaczeniem Honoris Gratia z rąk prezydenta Miasta Krakowa podczas obchodów XV-lecia działalności Sinfonietty Cracovii, Europejską Nagrodą Kultury (wraz z Sinfoniettą, 1998) oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z nadania Prezydenta RP (2014).

Kim jest Stanisław Wojciech Kuk

Urodził się w Bielsku-Białej, gdzie ukończył z wyróżnieniem miejscowe liceum muzyczne. Studia odbył w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Równolegle kształcił się na mistrzowskich kursach muzycznych, pracując z takimi profesorami, jak: W. Marschner, R. de Barbieri, R. Ricci, I. Haendel. Po studiach pracował jako koncertmistrz orkiestr kameralnych w Bielsku-Białej, Katowicach, a także w Berlinie. W 1991 r. rozpoczął pracę jako koncertmistrz w Filharmonii Białostockiej. Równolegle rozpoczął pracę w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, a także w Zespole Szkół Muzycznych w Białymstoku. Równolegle prowadzi działalność artystyczną jako kameralista i solista. Za swoją pracę został wielokrotnie nagradzany i honorowany m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi, Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” i Złotym Medalem Za Długoletnią Służbę.