Dekomunizacja

Kim byli?

Kim byli?

Władysław Gomułka (1905-1982) - polityk i działacz komunistyczny, I sekretarz PPR i KC PZPR.

Jan Krasicki (1919-1943) - działacz komunistyczny, przerzucony w 1942 z ZSRR do Polski, by stworzyć polską podziemną partię komunistyczną. Z rozkazu KC zastrzelił Bolesława Mołojca.

Hanka Sawicka (wł. Hanna Szapiro, 1917-1943) - działaczka komunistyczna, organizatorka Związku Walki Młodych.

Wanda Wasilewska (1905-1964) - polska i radziecka działaczka komunistyczna, pułkownik Armii Czerwonej.

Gwardia Ludowa - organizacja zbrojna PPR. W 1944 przekształcona w Armię Ludową.

IPN już zapowiada, że będzie reagował. Czy coś wskóra? Nie wiadomo, bo obecne przepisy nie dają mu w tej dziedzinie żadnych uprawnień. Na dodatek pomysł budzi kontrowersje.

- Po co te nazwy zmieniać? - pytają mieszkańcy. - One nam nie przeszkadzają.

Mieszane uczucia mają też samorządowi radni, od których decyzji wszelkie zmiany są uzależnione.

- Nie widzę szans na powodzenie akcji IPN-u - mówi Piotr Selwesiuk, wójt gminy Orla. - Chyba, że za tą inicjatywą pójdą zmiany polskiego prawa.

Myślą o tym w Krakowie

Dekomunizacja patronów ulic przyjmowana jest w całej Polsce ze sporymi oporami. Teraz ma - za sprawą Instytutu Pamięci Narodowej - dotrzeć także na Podlasie.

- Pisma do samorządów Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Sejn są właśnie w przygotowaniu - mówi Andrzej Arseniuk, rzecznik prasowy Instytutu Pamięci
Narodowej w Warszawie.

Na czym zmiany mają polegać i jakich ulic dotyczyć?

- Na razie za wcześnie na to pytanie - mówi Arseniuk. - Sprawą zajmuje się Biuro Edukacji Publicznej IPN w Krakowie. Gdy pisma do samorządów powstaną, to będziemy mogli udzielić więcej informacji.

O sprawie nic nie wiedzą bielscy samorządowcy.

- Nie słyszałem takich informacji - mówi burmistrz Bielska Podlaskiego Eugeniusz Berezowiec.

- Pisma w tej sprawie do nas nie dotarły. Jeśli się pojawią, to je rozpatrzymy i rozpoczniemy oficjalną procedurę - zapewnia Andrzej Stepaniuk, przewodniczący Rady Miasta Bielska Podlaskiego.

Piłsudski za Gagarina

Część nazw ulic w Bielsku została zmieniona już przed dwudziestu laty.

- W trakcie pierwszej kadencji samorządu miejskiego zrobiliśmy tyle, ile mogliśmy - mówi ówczesny burmistrz Bielska Podlaskiego Kazimierz Leszczyński.
Do przedwojennych nazw wróciły między innymi główne ulice: 11 Listopada (wcześniej Marcelego Nowotki), Stefana Batorego (Stefana Okrzei), Księcia Poniatowskiego (Ludwika Waryńskiego) czy Jagiellońska (Aleksandra Puszkina). Armii Czerwonej przechrzczono na Białowieską, 1 Maja na 3 Maja, Waszkiewicza na Kleeberga, 22 Lipca na Wyszyńskiego, a Ściegiennego na Kościelną. Wreszcie Jurija Gagarina zastąpił Józef Piłsudski.

- Nie mogliśmy przesadzić i jednocześnie zmienić nazwy ulic w całym mieście - mówi Kazimierz Leszczyński.

Później zmian zaprzestano

- Za mojej kadencji nadawaliśmy ulicom nazwy neutralne - zapewnia następca Leszczyńskiego na stanowisku burmistrza - Andrzej Stepaniuk.

Nazwy ulic zmieniano też w innych miejscowościach powiatu: - Zbierano podpisy w sprawie Armii Czerwonej. Można powiedzieć, że odbyło się referendum i mieszkańcy Orli chcieli by zostawić starą nazwę - mówi wójt Selwesiuk.

Jaki wynik podobnego referendum byłyby dzisiaj?

- Myślę, że najwyżej pół na pół - mówi wójt. - Nie ma społecznej potrzeby, by tę nazwę zmieniać.