Rząd rozpoczął procedurę wydzielenie Grabówki z gm. Supraśla. Opinię musi wydać rada miejska. Prawdopodobnie poprzedzi ją referendum

Pismo o wyrażenie opinii przez radę gminy Supraśl do jej przewodniczącej wysłał elektronicznie we wtorek 11 marca wiceminister sprawa wewnętrznych i administracji Tomasz Szymański, zajmujący się kwestami związanymi z samorządami.

Dziś nad gminą Grabówką wyszło słońce. Po ośmiu latach od odebrania prawa do istnienia MSWIA rozpoczęło oficjalnie procedurę przywrócenia gminy Grabówka - napisała na swoim profilu Anna Todorczuk, od lat jedna z liderek starań o utworzenie gminy.

Zobacz:Podlasianie uciekają na wieś! TOP 20 największych wsi w województwie podlaskim 2023

Zgodnie z prawem wydanie opinii przez radę miasta muszą poprzedzić konsultacje społeczne. Chyba, że w międzyczasie odbędzie się referendum gminne. Okazuje się, takie jest planowane przez część mieszkańców.

Nie zgadzamy się, aby o przyszłości Sobolewa, Henrykowa, Grabówki, Zaścianek i Sowlan decydowano bez udziału mieszkańców w oparciu o nieaktualne dane sprzed 8 lat, kiedy to sytuacja tego terenu była diametralnie inna niż obecnie. Zwracamy też uwagę na fakt, że skutki podziału będą się też odbijały na pozostałej części Gminy Supraśl. Chcemy decydować o swojej przyszłości, co gwarantuje nam prawo w społeczeństwie demokratycznym - czytamy informacji o zamiarze przeprowadzenia referendum podpisaną przez pełnomocnika inicjatora referendum Mirosława Zielenkiewicza

.

Na razie trwa zbieranie podpisów. Pod wnioskiem o referendum musi podpisać się 10 proc. z 13 tys. uprawnionych mieszkańców gminy Supraśl. Po spełnieniu tego warunku i złożeniu wniosku oraz sprawdzeniu pod względem formalno-prawnym rada gminy podejmuje uchwalę o przeprowadzeniu referendum. Jego inicjatorzy wnioskują w informacji, by stało się to w jak najkrótszym czasie. Stanie się to najwcześniej po wyborach samorządowych.

- Nie da się ukryć, że mieszkańcy występując z wnioskiem o referendum wyprzedzili o krok działanie rządu - mówi burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski.

Dodaje, że od strony prawnej jest zadowolony z decyzji rządu.

- Jeśli procedura odłączenia części gminy ma być legalna, to nie wyobrażam sobie innej ścieżki niż ta, na którą właśnie zdecydował się rząd. Zresztą jest taka sama jak ta, którą przeszliśmy osiem lat temu. Ponadto, mimo że terytorialnie rząd bazuje na granicach wytoczonych w 2015, to de facto występując o opinię, potwierdza, że jest to zupełnie nowa procedura. Czyli de facto przyznaje, że gmina Grabówka nie powstała. Z drugiej strony rząd wybierając taką procedurę wykazuje się dużą roztropnością, bo wie, że w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który według zwolenników odłączenia sankcjonował istnie Grabówki, brał udział jako sprawozdawca sędzia dubler. Dlatego ta decyzja MSWiA jest korzystna dla mieszkańców, bo daje im możliwość wypowiedzenia się. Choć wolałbym, by rząd bardziej wpłynął na tych działaczy, którzy dążą do odłączenia, by doprowadzili do kompromisu i zgody a nie podziału - mówi burmistrz.

Czy wyniki referendum będą wiążące? Doktryna podpowiada, że tak być powinno, ale praktyka pokazuje, że różnie z tym bywa. Na pewno jedno jest pewne: jeśli nowa gmina ma powstać, to nie stanie się to w tym roku. Ze względów podatkowych i finansowych nowe jednostki samorządu terytorialnego tworzy się wraz z początkiem kolejnego roku. Odpowiada za to pełnomocnik rządu, który w ciągu pół roku ma przygotować nową gminę do samodzielności. To oznacza, że nowe rozporządzenie o utworzeniu - jeśli rząd o tym zdecyduje - gminy Grabówka powinno ujrzeć światło jeszcze w obecnej połowie roku. Kolejnym krokiem pełnomocnika powinno być przygotowanie nowej gminy do wyboru jej władz: w ciągu pół roku od jej utworzenia.

Przypomnijmy. Gmina Grabówka miała być utworzona 1 stycznia 2016 r. z pięciu supraskich wsi - Zaścianki, Sobolewo, Grabówka, Henrykowo i Sowlany. Tak zdecydował ówczesny rząd PO-PSL. Stało się to po ponad dekadzie starań grupy niezadowolonych mieszkańców, którzy zarzucali władzom gm. Supraśl zaniedbania inwestycyjne na ich obszarze i nierówne traktowanie ich miejscowości.

Jesienią 2015 roku władze w kraju przejęło PiS. 28 grudnia 2015 r. nowy rząd uchylił rozporządzenie poprzedników. Do powstania samorządu nie doszło. Po skardze posłów Platformy, 1 czerwca 2017 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że PiS zlikwidował gminę niezgodnie z konstytucją (poszło o błędy proceduralne i brak niezbędnych konsultacji z mieszkańcami). Uchylił rozporządzenie uchylające.

W praktyce nic to jednak nie zmieniło. Mimo wyroku, podział gminy Supraśl nie nastąpił. „Separatyści” nie składali broni. Pisali do ówczesnej premier, pikietowali na ulicy. W sprawie gm. Grabówka w listopadzie 2022 roku ponownie interweniował w MSWiA Rzecznik Praw Obywatelskich. Marcin Wiącek uważał, że Rada Ministrów powinna z urzędu podjąć na nowo procedurę utworzenia gminy. Z kolei ówczesne kierownictwo MSWiA uważało, że na gruncie proceduralnym i legislacyjnym, sprawa jest definitywnie zamknięta. Ale dla części mieszkańców gm. Supraśl nie. Ich nadzieje odżyły po wyborach parlamentarnych z 15 października 2024 roku.