Zwierki. Prawosławne uroczystości ku czci męczennika Gabriela

Głównej liturgii w tamtejszej cerkwi przewodniczył abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, w asyście biskupa supraskiego Grzegorza.

Obchody rozpoczęły się w piątek po południu, a część wiernych przybyła na nie w pieszych pielgrzymkach. Największą z nich była pielgrzymka z Białegostoku, rokrocznie organizowana przez Bractwo Młodzieży Prawosławnej. W tym roku wzięło w niej udział ok. 800 osób. Piesze pielgrzymki doszły do Zwierek także m.in. z Hajnówki, Gródka, Michałowa, Supraśla.

W związku z uroczystościami relikwie męczennika Gabriela zostały przewiezione do cerkwi w Zwierkach z prawosławnej katedry św. Mikołaja w Białymstoku, gdzie są przechowywane od ponad 20 lat. Do Białegostoku wrócą we wrześniu, gdy przypadać będzie rocznica przeniesienia ich z Grodna na Białorusi.

Święty Gabriel Gowdel urodził się w Zwierkach w 1684 roku w pobożnej rodzinie prawosławnej. Gdy miał 6 lat, został w nieznanych okolicznościach uprowadzony z domu i zamordowany. Jego ciało znaleziono dziewięć dni po zabójstwie na łące niedaleko wsi. Przekaz głosi, że zwłok strzegła przed ptactwem sfora psów.

Po prawie 30 latach, kiedy szukano miejsc do pochówku zmarłych w wyniku epidemii, przypadkowo naruszono grób chłopca. Odkryto wówczas, że jego ciało nie uległo rozkładowi. Gdy przeniesiono je uroczyście do krypty cmentarnej w Zwierkach, epidemia ustała.

Podstawą kultu świętego stały się liczne uzdrowienia proszących o to przy jego grobie. Po pożarze w 1746 r. kaplicy w Zwierkach, zwłoki chłopca przeniesiono do pobliskiego Zabłudowa. Stąd Gabriel często określany jest mianem "zabłudowskiego".

Potem przez wiele lat relikwie wędrowały po Kresach Wschodnich. W 1944 roku trafiły do Grodna, skąd po kilkudziesięciu latach zostały przekazane polskiej Cerkwi i we wrześniu 1992 roku uroczyście przeniesione do białostockiej katedry. Rocznice tej uroczystości także są ważnym wydarzeniem w życiu Cerkwi w Polsce.

Na co dzień relikwiami opiekują się siostry zakonne z monasteru Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Początkowo mieścił się on w białostockich Dojlidach, we wrześniu 2008 roku został przeniesiony do Zwierek, gdy został tam wybudowany nowy dom zakonny przy wykańczanej cerkwi. W 2007 roku w lesie w pobliżu tej świątyni, postawiono krzyż upamiętniający miejsce pochówku Gabriela w 1690 roku.

Jesienią 2012 roku w Zwierkach została konsekrowana cerkiew pw. Męczennika Gabriela.

W Bielsku Podlaskim działa niepubliczne przedszkole im. Młodzieńca Gabriela, prowadzone przez bractwo cerkiewne Świętych Cyryla i Metodego. 1 maja obchodziło 5-lecie działalności.