"Nieposłuszne historie", czyli goście z Argentyny w Muzeum Pamięci Sybiru. Zobaczcie jak przebiegło spotkanie

Członkowie ruchu domagają się postawienia winnych przed sąd, chociaż mowa o ich braciach, ojcach czy dziadkach. Są gotowi zeznawać przeciwko swoim bliskim, aby argentyńskie społeczeństwo mogło rozliczyć ówczesną władzę za lata terroru.

- Mój ojciec zna losy wielu ofiar, na te informacje czekają ich bliscy - opowiadała 22 listopada w Muzeum Pamięci Sybiru Analia Kalinec. - Ale on wybiera milczenie. To rana zadawana społeczeństwu. I ja jestem częścią tego społeczeństwa.

Analia Kalinec to córka potępiająca zbrodnie popełnione przez ojca, funkcjonariusza wojskowej dyktatury rządzącej Argentyną w latach 1976-1983.

Armia pod wodza generała Jorge Rafaela Videli dokonała zamachu stanu 24 marca 1976 roku. Pod pretekstem wewnętrznego kryzysu wojskowi wprowadzili krwawą dyktaturę.

Przeciwników politycznych – a także osoby jedynie podejrzane o sprzeciwianie się władzy – uprowadzano, torturowano, mordowano. Do dzisiaj nie wiadomo, jakie były losy blisko 30 tysięcy ludzi, uważa się ich za zaginionych. Dzieci kobiet, które urodziły w czasie uwięzienia, były im zabierane i przekazywane do adopcji.

Funkcjonariusze junty przez lata cieszyli się bezkarnością. Powoływali się na to, że jedynie wypełniali rozkazy.

Droga Analii Kalinec do prawdy i działalności na rzecz sprawiedliwości nie była łatwa. – Ojciec w domu był dla mnie idolem. Dbał o moją rodzinę, żeby niczego nam nie brakowało. Kiedy został aresztowany, zapewniał mnie, że walczył dla dobra ojczyzny i że nie ma sobie nic do zarzucenia. Ale słuchając ludzi w czasie procesu zrozumiałam, że czynił zło. On cały czas posiada informacje o zaginionych. Ale woli milczeć… – mówiła.

Ojciec Analii, Eduardo Kalinec, znany w Argentynie jako „Doktor K.” został osądzony w 2010 roku i otrzymał karę dożywocia. Udowodniono mu zamordowanie pięciu osób oraz torturowanie 147 więźniów w obozach dla przeciwników dyktatury.

– Moja mama i moje siostry mówiły, żebym nie zadawała pytań. Przekonywały, że o tym trzeba milczeć. A ja potrzebowałam o tym krzyczeć – mówiła Kalinec.

Według słów Analii wiele rodzin w Argentynie jest podzielonych – część krewnych chce rozliczenia sprawców, nawet jeśli to ich bliscy. Inni wolą milczeć. – Z jednej strony jest ból ofiar i tych, którzy się z nimi solidaryzują, z drugiej cisza, brak odpowiedzi na pytania. To zrywa więzi – mówi Kalinec.

Ostatecznie impulsem do rozwoju społecznego ruchu na rzecz docierania do prawdy była sytuacja z 2017 roku. To wtedy rząd postanowił skrócić wyroki wojskowym skazanym w dotychczasowych procesach według reguły „dwa za jeden”, czyli policzenia jednego odsiedzianego w więzieniu roku jako dwóch lat.

– Wtedy odbył się tak zwany Marsz Chusteczek – opowiadała Analia. – Lud Argentyny zatrzymał bezkarność, a Sąd Najwyższy odrzucił to prawo. A ze spontanicznych demonstracji, spotkań z ofiarami oraz ludźmi o podobnym doświadczeniu zrodził się ruch „Historias Desobedientes”, czyli „Nieposłuszne historie”.

Dziś oddziały „Nieposłusznych historii” działają także w Paragwaju, Chile, Hiszpanii, a nawet Niemczech. Analia Kalinec przyjechała do Białegostoku z Berlina, gdzie spotkała się z potomkami nazistów.

– Chociaż nie my jesteśmy winni zbrodni naszych rodziców, to jednak nasza podświadomość tak działa, że czujemy wstyd i winę – zapewniła Argentynka. - Ale skoro kiedyś zaistniały tak wielkie zło i nienawiść, to musi być i wielka miłość, która to przezwycięży. To wielka społeczna praca, by wzrastać w miłości.

Po spotkaniu goście z Argentyny zebrali się w mniejszym gronie z przedstawicielami białostockich Sybiraków. Nagrywali z nimi rozmowę o przebaczeniu, materiał będzie wykorzystany w przygotowywanym przez Argentyńczyków filmie.