Urząd skarbowy nie musi być aparatem ucisku

Gdy dziesięć lat temu ruszał konkurs Ministerstwa Finansów i Business Centre Club o tytuł Urzędu Skarbowego Przyjaznego Przedsiębiorcy, powszechnie panowała opinia, że urząd jako aparat ucisku przyjazny nie może być nigdy – wspomina Edward Kosakowski, który jako naczelnik I US w Białymstoku w roku 2003 po raz pierwszy odbierał nagrodę w tym konkursie. – Dlatego starałem się przede wszystkim zmienić mentalność, nastawienie pracowników do przedsiębiorców, wpływać też poprzez częste kontakty z organizacjami przedsiębiorców na zmianę ich mentalności w podejściu do urzędu i urzędników, do akceptacji nowego systemu podatkowego. Sstematycznie, ale bardzo wyraźnie poprawialismy warunki lokalowe, obsługi podatników, stwarzaliśmy wiele udogodnień w kontaktach z urzędnikami, w technicznej sferze poboru podatków. Podjęte przeze mnie wyzwanie przystąpienia do konkursu i promowania akcji urzędu przyjaznego, niestety wśród wielu pracowników, także niekiedy i przez przełożonych, kolegów z innych urzędów wywoływało reakcje niekoniecznie pochlebne. Te bariery dzisiaj całkowicie już zniknęły.
 

– Organizując ten konkurs staramy się promować w tym samym stopniu rzetelność płacenia podatków przez przedsiębiorców, jak i sprawną i fachową obsługę podatników w urzędach – podkreśla Krzysztof Żukowski, wiceprezes BCC, kanclerz Białostockiej Loży tej organizacji. – W pierwszych ankietach przedsiębiorcy w znacznie większym stopniu niż teraz zwracali uwagą na brak parkingu czy możliwości dogodnego dotarcia do urzędu przez inwalidów. Było dużo uwag dotyczących stosunku urzędników do przedsiębiorców. Dziś widać zdecydowaną poprawę w ocenie kompetencji urzędników czy ich sposobie odnoszenia się do podatników. I co ważne zarówno pod wpływem zmian w prawie, jak i  mam nadzieję, tego konkursu, mamy coraz mniej skarg na nękanie firm nagłymi kontrolami czy władcze zachowania urzędników wobec pracowników przedsiębiorstw podczas kontroli.

Wśród laureatów konkursu rok w rok są białostockie urzędy, ale pięciokrotnie w tym gronie był także US w Łomży. Rekordzistą jest I US w Białymstoku: laur Przyjaznego Przedsiębiorcy odbierał rok w rok. Przez dziewięć lat nagroda ta trafiała do rąk szefującej mu nadal Małgorzaty Sokół -Kreczko.
–  Staramy się nieustannie coś poprawiać w naszej ofercie – mówi pani naczelnik. – Ostatnio jest to przede wszystkim rozszerzanie zakresu usług świadczonych drogą elektroniczną, włącznie z wykorzystywaniem drogi mailowej w kontaktach z podatnikami. Budowanie wzajemnych relacji, zwłaszcza w sytuacji niejasności polskiego prawa, jest procesem trwającym latami. Ale coraz częściej jest to zrozumiałe, że tłumaczenie podatnikowi, jak ma się wywiązać z zobowiązań, jak zrobić to bezbłednie juz za pierwszym podejściem, jest lepsze niż działania represyjne, wymuszające. Z niewolnika nie ma podatnika.

Opinia

Edward Kosakowski, naczelnik I US w Białymstoku do 2003 r., obecnie prezes firmy doradczej Buchalteria
Pomimo, że US z racji swoich funkcji powinien stać na  straży prawa, że jest organem Państwa „represyjnym” zobowiązanym do egzekwowania należnych Państwu danin publicznych, może być też urzędem przyjaznym dla przedsiębiorców. To nie znaczy, że urząd przyjazny ma nie egzekwować podatków. Urząd przyjazny to urząd jednakowo „sprawiedliwy” wobec wszystkich podatników, stosujący wobec nich jednakowe procedury, załatwiający sprawy terminowo, reagujący z całą konsekwencją w stosunku do tych podatników, którzy w sposób świadomy łamią prawo podatkowe, tym samym unikają płacenia podatków, to urząd wyrozumiały na błędy nieświadome popełniane przez podatników. Wreszcie urząd pobierający podatki z pełną kulturą osobistą pracowników, pracowników nastawionych przyjaźnie do przedsiębiorców, traktujących ich jako partnerów, a stawianych po drugiej stronie. Ta sfera personalna urzędów niewątpliwie z każdym kolejnym rokiem poprawia się i to jest już dostrzegane przez przedsiębiorców.
System podatkowy obowiązujący w Polsce nie jest nadal akceptowany przez przedsiębiorców.  I tu nie chodzi nawet o wysokość obciążeń podatkowych, a o jego zawiłość i niejednolitość interpretowania zarówno przez organy podatkowe, jak i sądy administracyjne, Moje obecne doświadczenia potwierdzają, że przedsiębiorcy chcą płacić podatki, mają tego świadomość i poczucie, że to obowiązek wobec państwa i że to ich pieniądze idą m.in. na utrzymanie całej sfery budżetowej i chcą jego wykonywać w sposób uczciwy. Z racji jednak tego nieakceptowanego systemu podatkowego z powodów, o których wspominałem zdarzają się pomyłki, błędy, które często przedsiębiorców bardzo drogo kosztują. Wśród przedsiębiorców panuje często takie przekonanie, że organy podatkowe zbyt dużą uwagę przywiązują do spraw formalnych, do tych prostych pomyłek, które nie zmierzają do świadomego działania na szkodę fiskusa, pozostawiając niejako z boku szeroko pojętą szarą strefę.