Najstarszy zabytek muzyczny

Irmologion Supraski to rękopis muzyczny spisany w latach 1598-1601 w monasterze supraskim przez Bogdana Onisimowicza "śpiewaka z Pińska" - opowiada muzykolog Marcin Abijski. - Melodie zapisane na 576 stronach to bogaty zbiór tradycji muzycznych całego ówczesnego prawosławnego świata. Są tam melodie znamienne, mirskie, greckie, konstantynopolitańskie, bułgarskie, monasterskie oraz supraskie, niejednokrotnie ze wskazaniem na tajemnicze diemiestwiennoje penije.

Irmologion Supraski jest też wyjątkowy z innego względu.
- Jest to najstarszy znany nam zabytek cerkiewnej literatury muzycznej, zapisany za pomocą zachodniego systemu liniowego - wyjaśnia Abijski.

To, co nas łączy

- Irmologion Supraski podkreśla dla nas obiektywną prawdę istnienia prawosławia na tej ziemi - uważa supraski biskup Grzegorz.
Jego zdaniem, dzieło to, to przykład nie tylko rozwoju duchowości, ale i myśli intelektualnej.

- Na pewno nie wszyscy wiedzą, że Irmologion jest to księga liturgiczna - tłumaczy bikup. - Słowo “irmologion" pochodzi od “irmos", która oprócz tego, że jest pieśńią kanonu, oznacza również “więź" - to, co łączy. W kontekście liturgicznym “irmos" łączy tropariony kanonów, które są przeplatane biblijnymi pieśniami.

Profesor ambasadorem

Historia Irmologionu Supraskiego była bardzo burzliwa. Gdyby nie poświecenie i dociekliwość rosyjskiego profesora Anatolija Konotopa, dzieło to jeszcze długo pozostawałoby w ukryciu. Odnalazł go w 1972 roku w Bibliotece Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie.

- Przez wiele lat profesor utrzymuje kontakt z naszym klasztorem. Dzisiaj uważamy go za przyjaciela i ambasadora klasztoru supraskiego za granicą - mówi Abijski.
- Uważam, że ta wystawa to ważne wydarzenie nie tylko dla prawosławia, ale także dla całego cywiliwizowanego świata. Dzisiaj są trzecie narodziny Irmologinu Supraskiego - twierdzi profesor Konotop. - W Irmologionie jest więcej niż tysiąc stron, z czego każda jest pierwszą, oznaczającą coś ważnego. Dziwię się, jak tak mało znany kompozytor lub kompozytorzy (nie znamy wszystkich autorów tego rękopisu), mogli w tak małej, lakonicznej formie powiedzieć tak wiele. Tu cały czas rozwija się materiał, który nie powtarza się. Wykonawcy, kórzy śpiewali melodie Irmologionu Supraskiego, mówili mi, że każde jego wykonanie wzbudzało wieką sensację i zdziwienie publiczności.

- Supraska wystawa to ciąg dalszy zaangażowania Akademii Supraskiej w promowanie i upowszechnianie wiedzy o bogactwie prawosławnej tradycji i kultury, która nawet dla nas prawosławnych nie jest dostatecznie znana - stwierdził kanclerz Akademii ojciec Włodzimierz Misijuk. - Irmologion jest tego przykładem.