Jesteśmy Białorusinami, mieszkamy w Polsce

Białorusini z Bielska raczej go popierają.

W największych polskich miastach zawisły bilbordy. Uśmiechają się z nich twarze przedstawicieli mniejszości narodowych mieszkających w Polsce. Napisy obok głoszą tylko: “Jestem Romką/Jestem Polką", “Jestem Ukraińcem/Jestem Polakiem" itd.

- Akcja została odebrana przychylnie. Dostaliśmy wiele dowodów, że była potrzebna. W Warszawie ludzie często nie wiedzą, że po sąsiedzku mieszka Ukrainiec czy Żyd. Są zaskoczeni, kiedy się dowiadują - mówi Jan Gebert, pomysłodawca kampanii społecznej “Wielkie małe narody", realizowanej przez Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP.

Do projektu zostało zaproszone także Białoruskie Zrzeszenie Studentów (BAS), ale odmówiło.

- Po prostu nie zgadzam się z hasłem kampanii. Uważam się za Białorusina, nie Polaka. Nie mam podwójnej tożsamości, choć Polska z racji urodzenia jest moją ojczyzną- wyjaśnia Radosław Dąbrowski, szef BAS-u.

Mieszkamy tu

Akcja nie podoba się także Andrzejowi Stepniukowi, dyrektorowi LO z białoruskim językiem nauczania w Bielsku Podlaskim

- Te zdjęcia z lakonicznym hasłem przypominają kampanie, dotyczące mniejszości seksualnych, kojarzą się z jakimiś ujawnieniami - mówi. - Białorusini tutaj nie muszą się ujawniać. Mieszkają tu od wieków, zawsze tu byli i to żadna tajemnica czy odkrycie. Znam lepsze sposoby opowiadania a wielokulturowości tego regionu.
Stepaniuk podziela stanowisko BAS-u. Też nie przemawia do niego hasło kampanii.

- To trochę jak wrzucanie wszystkich od jednego kotła i tych co do Polski przyjechali i tych, co tu żyją z dziada pradziada. Ja wolę o sobie mówić, że jestem polskim Białorusinem. Utożsamiam się z naszym krajem i nie chcę mieć nic wspólnego z Republika Białoruś. Ale to znaczy co innego niż powiedzieć: “Jestem Białorusinem/Jestem Polakiem".

- Rozumiem BAS, bo czym innym jest podwójna tożsamość, i ktoś może taką mieć, a co innego być Białorusinem w Polsce - uważa Igor Łukaszuk, nauczyciel białoruskiego w szkole we wsi Augustowo pod Bielskiem. Na samą kampanię patrzy już nieco przychylniej - To ważny przekaz dla ludzi w kraju, że jesteśmy częścią polskiej społeczności przy zachowaniu własnej tożsamości. Przy postępującej polonizacji, tym, którzy nie chcą się ostro określać jako Białorusini, łatwiej może przyjąć za swoją kompromisową formułę “Jestem Białorusnem/Jestem Polakiem".

Moja rzecz

Podczas ostatniego spisu powszechnego w niemal 30-tysięcznym Bielsku Podlaskim do narodowości białoruskiej przyznało się 5-tysięcy mieszkańców. Prawosławnych jest tu prawie 50 procent. Wielu mówiących białoruskiem językiem woli nazywać się “tutejszymi", “swoimi" niż określać się narodowościowo.

- Spis pokazuje dobitnie, ilu świadomych Białorusinów mieszka w naszym mieście - uważa Andrzej Stepaniuk.

Przypadkowo zapytany o przynależność narodową bielszczanin odpowiada: - Płacę podatki tutaj to jestem Polak, a co mi w duszy gra, to moja rzecz.
Gebert żałuje, że Białorusini nie wystąpili na bilbordach, ale stara się rozumieć: - To ich decyzja. Mają prawo. Białorusini na Podlasiu są w innej sytuacji - mówi. - Mają to szczęście, że od wieków żyją razem na własnej ziemi, do której są przywiązani. Nie są rozproszeni jak inne nacje. Poza tym nie bez znaczenia jest sytuacja w Republice Białoruś, gdzie rządzi prorosyjski Aleksander Łukaszenko. Dlatego bardzo dużą wagę przywiązują do kwestii tożsamości narodowej, wyrazem patriotyzmu jest mówienie po białorusku, nauka historii.