IPN otrzymał z Kazachstanu dokumenty dotyczące sowieckich wywózek Polaków

Materiały obrazują rozmiar represji sowieckich wobec Polaków - mówi prokurator Dariusz Olszewski z białostockiego IPN. Prowadzi śledztwo w sprawie deportacji mieszkańców Białostocczyzny w głąb ZSRR. Dlatego już pod koniec 2011 roku zwrócił o takie dokumenty do prokuratury Kazachstanu.

- Interesowało nas, jakie panowały warunki życia i na jakie problemy trafiali zesłańcy w Kazachstanie - mówi Dariusz Olszewski.

Z akt wynika m.in., że sowieckie władze decydowały, które dziecko może wrócić do ojczyzny

IPN właśnie otrzymał z kazachskich archiwów ponad 2350 kart kopii sowieckich dokumentów. To łącznie 15 tomów akt z okresu od 1939 do 1946 roku.

Historycy i prokuratorzy już pracują nad archiwaliami.

- Przetłumaczono ich nazwy. Mamy też informacje co one zawierają - mówi Olszewski. Dodaje, że ciekawy jest dokument z września 1940 roku - o zakazie tworzenia polskich szkół, teatrów, ośrodków kultury na Wschodzie.

Inny, z grudnia 1940 roku dotyczy złego traktowania obywateli polskich. Kolejny zawiera prośby ambasady polskiej do władz sowieckich o wydawanie paczek żywnościowych. - To oznacza, że taka pomoc do deportowanych Polaków nie docierała, a ludzie głodowali - zauważa Dariusz Olszewski.

IPN otrzymał też spisy i wykazy osób osiedlonych. Są tu m.in. listy Polaków, spisy dzieci, całych rodzin wywiezionych do Kazachstanu.

Wkrótce część materiałów zostanie przetłumaczona. W planach jest też sporządzenie indeksu osób, których nazwiska znajdują się w aktach. - Dokumenty trafią do Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Warszawie. Dzięki temu rodziny deportowanych na Wschód odnajdą ślady po swoich bliskich - mówi Dariusz Olszewski.IPN stworzy też komputerową bazę osób wywiezionych z Białostocczyzny w głąb ZSRR. Już wprowadzono 30 tys. nazwisk.