"Sztambuch syberyjski - impresje" w weekend w Muzeum Pamięci Sybiru. Aktorzy z Akademii Teatralnej zapraszają na przejmujący spektakl

Głównym bohaterem przedstawienia są uczucia i emocje dzieci i młodzieży zaprzęgniętych w proces likwidacji tego, co nazywać można dzieciństwem i czasem młodzieńczym. Inspirację stanowią sztambuchy, czyli pamiętniczki z zapisanymi wyrazami pamięci, przyjaźni z czasów niedoli. Zawarte między wersami emocje, ogromna tęsknota za domem, za ojczyzną, za pokojem, za normalnym życiem wciąż wzbudzają niebywałe emocje. „Sztambuch syberyjski – impresje” to ciąg następujących po sobie zdarzeń – sztambuchowych kartek – zapisanych ruchem, dźwiękiem i plastyką. Jest artystyczną wizją zdarzeń widzianych oczami tych, którzy zostali wplątani w skomplikowaną machinę zależności i zapłacili za to najwyższą cenę.

- Zależało mi na tym, żeby stworzyć historię uniwersalną, która nie będzie przykładem danej rodziny, danej osoby - twierdzi Artur Dwulit, reżyser spektaklu. - Wyobrażaliśmy sobie, co takie dziecko mogło czuć wtedy, kiedy dorosły człowiek w obcym języku mówił do niego, że jedzie na wakacje. Jakież to na miłość boską wakacje?

Dwulit dodaje, że podczas tworzenia spektaklu ważne było żeby ta historia opowiadała nie konkretnie o sytuacji deportacji na Sybir, ale żeby była jakimś rodzajem komunikatu, refleksji, zabrania zdania w sprawie konsekwencji, jakie ponoszą dzieci za to, co im stwarzają dorośli.

- Inspiracją jest oczywiście sztambuch - zapewnia reżyser. - To co między tymi wersami jest zawarte czyli te emocje, te uczucia, te przyjaźnie, tęsknoty, ta niedola, która tam jest. Chęć powrotu do domu, tęsknota za domem, za jakimś normalnym życiem (...) Przedstawienie zbudowane jest na emocjach i przeżyciach młodych ludzi którzy zostali uwikłani w wir historii, zabaw, które stworzyli im dorośli.

I tak 17 września, w Światowy Dzień Sybiraka i 84. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę oraz w wigilię tych rocznic – 16 września, w plenerowej przestrzeni Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku (ul. Węglowa 1) o godz. 19 odbędą się dwa pokazy spektaklu „Sztambuch syberyjski – impresje”, przygotowanego przez artystki i artystów z Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filii w Białymstoku i poświęconego tragicznym losom dzieci poddawanych rusyfikacji i totalitarnej przemocy.

- Jestem bardzo wdzięczna dyrektorowi (Muzeum Pamięci Sybiru - przyp. red.) za to, że zwrócił się do Akademii Teatralnej z propozycją współpracy przy tym wydarzeniu, przy upamiętnieniu wywózek ludności na Sybir - mówi Marta Rau, prorektor Akademii Teatralnej w Białymstoku. - Temat jest cały czas palący, cały czas aktualny i nie możemy też zapominać o kartach naszej historii, która powinna uczyć nas przyszłości. Powinniśmy patrzeć w przyszłość ucząc się na wydarzeniach historycznych.

Marta Rau dodaje, że istotne jest to, że interpretując sztambuchy twórcy przemawiają przede wszystkim do emocji widzów, emocji ludzi, którzy przyjdą obejrzeć spektakl.

- Myślę, że poprzez emocje również zapamiętujemy to, co się wydarza i łatwiej pamiętamy o tych trudnych kartach naszej historii - twierdzi Rau. - I w związku z tym jestem przekonana, że widzowie, którzy przyjdą zobaczyć ten spektakl wezmą ze sobą tak jak te kartki z pamiętnika również emocje, które odczują podczas oglądania i podczas uczestniczenia w tym wydarzeniu. Na to głęboko liczę.

- Kiedy budowaliśmy Muzeum Pamięci Sybiru zastanawialiśmy się jaki element umieścić na naszej wystawie, żeby osoba zwiedzająca mogła sobie wziąć ten element i zabrać do domu - dodaje Wojciech Śleszyński, dyrektor Muzeum Pamięci Sybiru. - I mamy wyjątkową rzecz - kolekcję pamiętników. Postanowiliśmy wybrane kartki z tych pamiętników umieścić na wystawie. Każdy zwiedzający może zabrać jedną kartkę. Jestem wzruszony, ale też niezwykle szczęśliwy, że kiedy zaczęliśmy współpracę z Akademią Teatralną i pozostawiliśmy wolną rękę idei tego spektaklu, wybrano te nasze pamiętniki, które były pisane przez młodzież w podobnym wieku jak ta, która 16 i 17 września w Białymstoku przy Muzeum Pamięci Sybiru na wielkiej scenie pokaże swoją własną interpretację wydarzeń sprzed ponad 80. lat. I niestety dzisiejszą interpretację tego, co dzieje się w Ukrainie.

Bezpłatne bilety na wydarzenie można odbierać od 10 września w kasie muzeum. Natomiast artyści, którzy tworzą spektakl to:

• scenariusz i reżyseria: Artur Dwulit
• scenografia: Martyna Štěpán-Dworakowska
• muzyka: Marcin Nagnajewicz
• choreografia i ruch sceniczny: Magdalena Ołdziejewska
• reżyseria świateł: Maciej Iwańczyk
• realizacja dźwięku, mix, mastering: Mirosław Bobowik

Na scenie wystąpią: Maryna Bazdyrieva, Małgorzata Bekisz, Lada Borovska, Vasil Dashkevich, Magdalena Kamińska, Kacper Malinowski, Stanisław Michalski, Kacper Rokosz, Natalia Walaszczyk, Angelika Włoch oraz Chór Dziecięco-Młodzieżowy Opery i Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją Ewy Rafałko i saksofonista Kamil Skorupski.