Powstaje monografia historyczna parafii Suraż.

Pomysł stworzenia monografii miasta narodził się w 2006 roku kiedy rozpocząłem tutaj pracę - mówi burmistrz Suraża Sławomir Halicki.

Początkowo myślał o wznowieniu monografii miasta autorstwa Aleksandra Stafińskiego. Jednak praca nie obejmuje II wojny światowej i zawiera pewnie historyczne nieścisłości.

Burmistrz wpadł też na pomysł, żeby napisanie książki zlecić kilku autorom.
- O Surażu trzeba wreszcie napisać solidnie i porządnie. To miasto ma przecież bogatą, wspaniałą i ciekawą historię - przekonuje burmistrz Halicki.

Fascynacja historią Suraża

Na początku będzie to monografia dziejów suraskiej parafii. Jej autorzy to Marta Sokół i Wiesław Wróbel, młodzi historycy, absolwenci Uniwersytetu w Białymstoku. Choć są mieszkańcami stolicy Podlasia, fascynuje ich historia Suraża i regionu.
- Moje korzenie rodzinne tkwią w Uhowie. Często odwiedzałem tę miejscowość - mówi Wiesław Wróbel.

Wraz z Martą Sokół brali udział w inwentaryzacji zbiorów Muzeum Archeologicznego Wiktora Litwińczuka. Mogą pochwalić się też dorobkiem naukowym. To chociażby publikacje w znanych wydawnictwach naukowych. Są też autorami inwentaryzacji obiektów zabytkowych gminy Suraż.

- Historia tego miasta jest bardzo fascynująca i warta poznania. Ciągle dowiadujemy się o niej czegoś nowego. Jednak opracowanie historii maista wymaga dłuższej kwerendy - mówią zgodnie.

Bogactwo źródeł

Wiadomo, że dzieło będzie sięgać od początków parafii do czasów współczesnych.
Zapowiada się bardzo obszerna publikacja (300 stron maszynopisu wraz z indeksami, zestawieniami, zdjęciami i dodatkami źródłowymi). Monografia szczegółowo przedstawi powstanie i rozwój parafii.

- Większość dokumentów już przejrzeliśmy. Prace są bardzo zaawansowane - mówią autorzy.

Tak się bowiem składa, że pod względem źródłowym historia parafii też jest przebogata. Niektóre archiwalia uległy zniszczeniu. Są też mocno rozproszone. Znajdują się one w warszawskim AGAD, białostockim i wileńskim archiwum, a także w zbiorach archidiecezji białostockiej i diecezji siedleckiej.

Bardzo wartościowy jest zbiór Zygmunta Glogera dotyczący Podlasia w krakowskim archiwum. Ale nie tylko. Warto dodać, że część dokumentów znajduje się w archiwum w Mińsku na Białorusi.

Dla badacza są to bardzo cenne i wartościowe źródła. Dzięki nim można nie tylko poznać wygląd i wyposażenie suraskiego kościoła.

Dzieje Suraża i parafii

Co ważne, wyłania się z nich historia parafii oraz okolicznych miejscowości. Źródła zawierają, bowiem nie tylko biogramy proboszczów, ale także postaci, które miały ogromny wpływ na rozwój miasteczka. To też bogata historia życia codziennego ludności regionu. Wiadomo, że najnowszy, powojenny okres historii będzie opisany na podstawie rozmów z najstarszymi mieszkańcami.

- Wiele przydatnych materiałów i zdjęć udostępnił nam pan Wiktor Litwińczuk i Zdzisław Byculewicz - mówią Marta Sokół i Wiesław Wróbel. Przed historykami nie tylko ogrom pracy, ale i spora odpowiedzialność. Niektóre akta archiwalne są jednostronne, np. dosadne skargi na proboszczów. Dotyczą one problemów z odbudową kościoła - dodają.

Monografia ma być wydana w tysiąca egzemplarzy: - Książka będzie rozprowadzana w parafii. To również doskonały materiał promocyjny - uważ burmistrz Halicki. - Mam nadzieję, że otworzy przed autoromi drzwi naukowej kariery.

Szacuje się, że powstanie monografii bedzie kosztowało około 20.000 zł.