Planowaną budowę pomnika Lecha Kaczyńskiego trzeba rozpatrywać w trzech aspektach: politycznym, architektonicznym i społecznym. Ten ostatni niech zobrazuje rozmowa dwóch starszych panów, którą mimochodem usłyszałem w autobusie:
- Słyszał Pan? Chcą Kaczyńskiemu pomnik stawiać!
- Któremu?
- Temu, co nie żyje.
- To ja na nich, cholera, głosowałem, bo mówili, że 500 złotych dadzą i obniżą wiek emerytalny, a oni pomniki będą stawiać? I to jeszcze w Białymstoku! Niech pracę dadzą, a nie jakieś głupoty robią.
- Jaka Platforma, taki i PiS. Wszyscy tylko na naszych garbach się pasą!
- A cholera z nimi i ich pomnikami!
Takich dialogów można pewnie usłyszeć w ostatnich dniach wiele. Co prawda już wcześniej mówiło się, że skoro PiS jeszcze przed wyborami - gdy było w mniejszości w radzie miasta - doprowadziło do powstania Skweru Lecha i Marii Kaczyńskich, to po zwycięskich wyborach postawi kropkę nad „i”, czyli pomnik. Ponad rok temu pisaliśmy, że przewodniczący PiS w radzie miasta Mariusz Gromko pytał ówczesnego szefa miejskich urbanistów Piotra Firsowicza, czy można byłoby go postawić na wspomnianym skwerze. Mówił nam, że była to tylko luźna rozmowa i nic w tej sprawie nie robił.
- To pokazuje, że dyskusje o potrzebie postawienia pomnika trwają w naszym środowisku już od dawna - mówi teraz Mariusz Gromko.
Dlaczego więc minister Krzysztof Jurgiel i poseł Dariusz Piontkowski poinformowali o inicjatywie trochę znienacka, na konferencji prasowej w niedzielę, 3 lipca? Opozycja ma na to gotową odpowiedź. Konferencja odbyła się dzień po warszawskim kongresie partii, na którym ponownie wybrano Jarosława Kaczyńskiego prezesem PiS. Działacze Platformy w nieoficjalnych rozmowach twierdzą, że Krzysztof Jurgiel chce się przypodobać Jarosławowi Kaczyńskiemu. Musi wszak starać się o wygranie jesiennych wyborów na szefa regionu z Jarosławem Zielińskim.
Budowę pomnika w kategoriach wewnętrznych rozgrywek w PiS widzi też prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. - Zapewniam jednak, że kwestie wydania wszelkich pozwoleń będą rozpatrzone, jak w każdym innym przypadku, zgodnie z procedurami i prawem. Jeśli pomnik będzie zlokalizowany w strefie ochrony konserwatorskiej, to wypowie się w tej sprawie miejski konserwator zabytków. Ze zgodą ze strony rady miasta nie powinno być problemu... - uśmiecha się prezydent.
Radni PiS mogą mieć jednak twardy orzech do zgryzienia. W klubie trwają obecnie dyskusje, czy dążyć do ogłoszenia referendum w sprawie odwołania prezydenta. Jeśli szala przeważy w stronę referendum, miejskiemu PiS nie na rękę będzie wszystko, co może rozsierdzić mieszkańców i sprawić, że nie pójdą do urn na zasadzie: po co głosować w interesie tych, co zamiast walczyć z bezrobociem stawiają pomniki.
- Trzeba jednak pamiętać, że pomnik nie będzie zbudowany ze środków publicznych, tylko dobrowolnych datków. Radni PiS w pełni popierają ideę jego budowy - zapewnia Gromko.
Jednak na niedzielnej konferencji prasowej Mariusza Gromki nie było. Nie mógł więc potwierdzić słów posła Dariusza Piontkowskiego, który mówił, że poprzednie władze - czyli prezydent i królująca wtedy w radzie miasta PO - nie chciały większego upamiętnienia Lecha Kaczyńskiego.
- Nikt nigdy nie występował do mnie z pomysłem budowy pomnika Lecha Kaczyńskiego - mówi Tadeusz Truskolaski. - Taki komentarz posła Piontkowskiego nie jest oparty na faktach. Co więcej, zaproponowałem, by zbudować pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej. Jednak to mieszkańcy zawiązali społeczny komitet, dzięki któremu powstał pomnik przy kościele św. Rocha. Cieszę się, że tak się stało. Procedury w przypadku inicjatyw prywatnych są krótsze od tych, które obowiązują, gdy pomnik budowany jest ze środków publicznych.
Nie ukrywa, że co do budowy pomnika Lecha Kaczyńskiego, jest sceptyczny.
- W pierwszej kolejności warto upamiętnić postaci zasłużone dla Białegostoku. Wciąż nie ma pomnika Seweryna Nowakowskiego, ostatniego przedwojennego prezydenta miasta. Uważam, że powinniśmy go uhonorować podobnie jak Warszawa Stefana Starzyńskiego. Jeśli chodzi o osoby, które zginęły w katastrofie smoleńskiej, pomnik należałoby postawić Ryszardowi Kaczorowskiemu - pochodzącemu z Białegostoku Sybirakowi i ostatniemu prezydentowi RP na uchodźstwie - podkreśla prezydent.
Polityka polityką, ale pomnik zostanie przecież na lata. I można przypuszczać, że będzie stał, gdy już nikt nie będzie pamiętał, co to było PiS i PO. Dziś w Polsce jest mnóstwo pomników papieża Jana Pawła II, które są wręcz karykaturami.
- Ten w Świebodzicach koło Wałbrzycha uznawana jest wręcz na najbrzydszy pomnik w Polsce. Żeby nie doszło do powstania kiczu, trzeba bardzo rozważnie dobrać jury konkursowe. Nawet projekt wielkiego artysty przepadnie, gdy będą go oceniać osoby bez niezbędniej wiedzy i doświadczenia - mówi Andrzej Chwalibóg, białostocki architekt.
Dodaje, że ważna jest również lokalizacja. - Skwer Marii i Lecha Kaczyńskich nie wydaje się dobrym miejscem. Taki pomnik potrzebuje poważniejszego otoczenia - uważa.
Również Janusz Grycel, szef białostockiego oddziału Stowarzyszenia Urbanistów Polskich przekonuje, jak ważna jest lokalizacja. - Kiedy pomnik Józefa Piłsudskiego stał przed ratuszem - był niewidoczny. Zyskał, gdy przeniesiono go przed archiwum państwowe, chociaż najlepiej byłoby gdyby stał przed teatrem dramatycznym. Budynek powstał przecież jako Dom Ludowy im. Józefa Piłsudskiego - mówi.
Dodaje, że równie ważna jest też forma pomnika.
- Dlatego dobrze, że ma być ogłoszony konkurs. Pod uwagę nie powinna być brana jedynie sama rzeźba, ale też oświetlenie czy otoczenie postumentu - podkreśla.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
