Maciej Rant: Warto zmieniać świat i odnaleźć w sobie niezależnego ducha

Festiwal kultury niezależnej raczej zarezerwowany jest i kojarzony ze stowarzyszeniami, pozarządowymi grupami czy prywatnymi klubami. W Białymstoku za taką tematykę zabrała się miejska instytucja kultury. To dość nietypowe zjawisko. Skąd pomysł na taką imprezę?
Maciej Rant, koordynator festiwalu: Nasza impreza odbywa się już po raz 16. i jestem pewien, że dzięki niej zrobiliśmy bardzo wiele, jeśli chodzi o kreowanie kultury niezależnej w naszym mieście. Z Underground.pl narodziła się chociażby akcja Filmowe Podlasie Atakuje! i festiwal Żubroffka. Kontynuujemy ją, ponieważ uważamy, że mamy w tej materii jeszcze wiele do zrobienia.

Do jakiej publiczności kierujecie tę imprezę?
Na pewno do ludzi poszukujących w życiu czegoś więcej i inaczej, do ludzi inteligentnych, chcących aktywnie i ciekawie przeżyć swoje życie. Prezentowane przez nas filmy powstały w różnych częściach świata, ale poruszają tematy, którymi żyje również nasza lokalna społeczność: miejsce rowerów w mieście, seniorzy, jedzenie, styl ubierania, remiks kultury… Po pokazie filmu „Tónlist: muzyka po islandzku” organizujemy debatę „Dlaczego Białystok nie może być drugą Islandią?”. Trochę to dziwne, że w naszym mieście mieszka tylu ludzi, co na całej Islandii, ale to właśnie islandzkiej muzyki słucha cały świat, a nas nie zna się zbytnio nawet w Polsce.

Jaki jest wspólny mianownik wydarzeń, które przygotowaliście na tegoroczną edycję festiwalu?
Program jest różnorodny. Poprzez nasze prezentacje filmowe, koncerty, wystawy czy warsztaty chcemy mówić o tym, że warto zmieniać świat wokół siebie oraz – niezależnie od wieku – warto odnaleźć w sobie niezależnego ducha. Dlatego jestem pewien, że każdy znajdzie w ramach ¿Underground/Independent? coś interesującego dla siebie.

Na tym festiwalu wystąpią artyści spoza mainstreamowego nurtu. Staracie się wypełnić pewną niszę?
¿Underground/Independent? to szansa zobaczenia w naszym mieście czegoś naprawdę nowego – cały program to premiery. Na pokazy ściągamy filmy bezpośrednio z zagranicy, sami robimy tłumaczenia. Trochę smuci fakt, że niektórzy artyści pojawiają się u nas dopiero teraz, ale również cieszy, że dzięki tej imprezie możemy to nadrobić. Tym, którzy boją się nazwy ¿Underground/Independent? mogę tylko przypomnieć, że podczas pierwszej edycji na scenie Famy zadebiutowali w Białymstoku Fisz i Emade.

Pierwszy weekend festiwalu to głównie wydarzenia filmowe i wystawy. Które z nich, Twoim zdaniem, są najważniejsze? Na co koniecznie powinniśmy się wybrać?
Chciałbym wybrać się na warsztato-pogadankę komiksową z Łukaszem Kowalczukiem, autorem oprawy graficznej naszej tegorocznej imprezy. Urzekło mnie jej hasło „Tusz, pot i łzy”. Dodatkowo fanom cyklu Najgorsze Filmy Świata polecam „Remake Temix Rip Off” o realizowanych przez amatorów niskobudżetowych szalonych tureckich wersjach amerykańskich hitów, takich jak „Tarzan”, „Egzorcysta”, „Rambo”, „Superman”, czy „Gwiezdne wojny”. Prawdziwe niezależne duchy/zuchy.

Dlaczego na inaugurację festiwalu wybraliście dość zaskakujący film „Searching For Hell” (W poszukiwaniu piekła)?
Bo jest to film wymyślony i współtworzony przez podlaskich filmowców: Pawła Nazaruka oraz Tomka Adamskiego. Dodatkowo to kwintesencja idei naszej imprezy, czyli DIY – zrób to sam. Sam temat piekła jest uniwersalny, piekło ma wiele znaczeń, od zawsze fascynuje i inspiruje. Paweł Nazaruk zainspirował pięć grup niezależnych filmowców z różnych stron świata, którzy opowiedzieli historie ludzi zamieszkujących miejsca mające z piekłem wiele wspólnego. A wszystko to bez budżetu czy wielkich pieniędzy, które wydają się niezbędne przy takich projektach. Piękna niezależna produkcja, bardzo cieszy fakt, że powstała w naszych podlaskich głowach. Gorąco zapraszam na ten pokaz wszystkich malkontentów, którzy twierdzą, że na Podlasiu nic się nie uda, albo że bez dotacji nic się nie da zrobić. Na pewno bywa trudno, ale trzeba brać życie we własne ręce.

Co będzie najważniejszym wydarzeniem festiwalu?
Na pewno koncert Starej Rzeki, czyli projektu muzycznego Kuby Ziołka, który otrzymał ostatnio Paszport Polityki. Wystąpi u nas także Sasha Perera, urodzona w Londynie, a rezydująca obecnie w Berlinie artystka ze swoim projektem solowym Perera Elsewhere. Polecam też obie wystawy komiksów: Agnieszki Szczepaniak, znanej jako paplaLala oraz Łukasza Kowalczuka. Trudno mi wybrać najciekawszy film, bo według mnie wszystkie są bardzo interesujące.
Rozmawiała Anna Kopeć

¿Underground/Independent? to jedyna taka impreza w naszym mieście – w całości poświęcona kulturze niezależnej od 16 lat prezentuje najnowsze i najciekawsze zjawiska z tej dziedziny. Białostocki Ośrodek Kultury na weekendy 4-6 i 11-13 marca przygotował oryginalny zestaw filmów, koncertów i wystaw niezależnych, nieco zadziornych twórców.
Dla naszych Internautów mamy bilety na jeden z pierwszych koncertów - występ zespołu Nagrobki. Przyznamy je osobom, które najciekawiej uzasadnią dlaczego piątkowy wieczór (4 marca) chcą spędzić z taką muzyką? Na odpowiedzi czekamy do środy, 2 marca do godz. 15 pod adresem [email protected]. W treści maila należy podać imię, nazwisko i nr kontaktowy.

¿UNDERGROUND/INDEPENDENT? Białystok 2016 – harmonogram festiwalu
4 marca
17:00 kino Forum, wstęp wolny: otwarcie wystawy komiksu U MNIE WSZYSTKO W PORZĄDKU Agnieszki Szczepaniak
18:00 kino Forum, wstęp 5 zł

SEARCHING FOR HELL reż. Pawel Nazaruk, Tomasz Adamski, Darek Barecki, James Kenney, Gloria Kurnik, Yuki Nakamura, Polska, 2015, 77’. Spotkanie z twórcami filmu: Paweł Nazaruk i Tomasz Adamski (Polska) oraz rozmowa wideo z twórcami z innych krajów. Prowadzenie: Piotr Doliński

20:00 klub Fama, wstęp wolny: otwarcie wystawy komiksów i ilustracji SZLAM 2 Łukasza Kowalczuka

20:30 klub Fama, wstęp 10 zł: koncert: NAGROBKI (PL, alternative nekropolo)

5 marca
13:00–15:00 klub Fama, wstęp wolny: Warsztaty / rozmowy o komiksie „Tusz, pot i łzy” – prowadzenie Łukasz Kowalczuk

16:30 kino Forum, wstęp 5 zł: REMAKE REMIX RIP OFF reż. Cem Kaya, Niemcy/Turcja, 2014, 96’. Rozmowa wideo z reżyserem filmu: Cem Kaya. Prowadzenie: Piotr Doliński

18:30 kino Forum, wstęp 5 zł: ROWERY KONTRA SAMOCHODY reż. Fredrik Gertten, Szwecja, 2015, 90’. Prelekcja: Karol Mocniak (Rowerowy Białystok) – zapalony fan dwóch kółek, podróżnik, aktywnie działa na rzecz bezpieczeństwa rowerzystów.

20:30 klub Fama, wstęp 15 zł: koncert: kIRK (PL, elektroniczno-akustyczny styk)

6 marca
17:00 kino Forum, wstęp 5 zł: ŚPIEWAJĄCY OBRUSIK reż. Mariusz Grzegorzek, Polska, 2015, 92’. Spotkanie z aktorami: Kaja Walden i Mikołaj Chroboczek. Prowadzenie: Piotr Doliński

19:00 kino Forum, wstęp 5 zł: FRESH DRESSED reż. Sasha Jenkins, USA/Francja, 2014, 82’. Prelekcja: Szymon EsDwa Kubas – DJ, realizator dźwięku, promotor kultury hip-hop

11 marca
18:00 kino Forum, wstęp 5 zł; CAŁY TEN CUKIER reż. Damon Gameau, Australia, 2014, 90’. Prelekcja: Marta Kownierowicz – entuzjastka eksperymentów kulinarnych i zdrowego jedzenia, prowadzi poradnię dietetyczną.

20:30 klub Fama, wstęp 15 zł: koncert: STARA RZEKA (PL, brutalizm magiczny)

12 marca
17:00 kino Forum, wstęp 5 zł: OPTYMISTKI reż. Gunhild Westhagen Magnor, Norwegia, 2013, 90’ Prelekcja: Stenia Romanowicz – dziennikarka portalu senior.bialystok.pl, miłośniczka języka Esperanto i starego Białegostoku.

19:00 kino Forum, wstęp 5 zł: JUST EAT IT reż. Grant Baldwin, Kanada/USA/Wielka Brytania, 2014, 74’. Prelekcja: Magda i Adam Gendźwiłłowie – blogerzy (www.crustanddust.pl), miłośnicy kulinariów i zdrowego jedzenia.

20:30 klub Fama, wstęp 15 zł: koncert: PERERA ELSEWHERE (GER, doom folk)

13 marca
11:00–15:00 klub Fama, wstęp 5 zł Warsztaty animacji non camerowej dla dzieci i młodzieży – prowadzenie Paulina Haratyk (obowiązują zapisy: [email protected])

18:00 klub FAMA, wstęp 5 zł after party: TÓNLIST: MUZYKA PO ISLANDZKU reż. Stephen Beaven, Wielka Brytania, 2014, 50’
dyskusja „Dlaczego Białystok nie może być drugą Islandią?” – prowadzenie Andrzej Bajguz