Jakub Małecki – Dżozef. Joseph Conrad i realizm magiczny w XXI wieku

Powieść o powieściach, powieść o opowieściach, powieść o sile wewnętrznej człowieka, która nie pozwala mu umrzeć, podtrzymuje w codziennym bycie, w życiu, które jest walką. Jakub Małecki przedstawia swojego bohatera jako chłopaka z Pragi, który jest miłośnikiem literatury. Bo zmuszali go do czytania rodzice, a on uległ magii przebywania w fikcyjnych światach. I choć to magia nie przynosząca sława „na dzielni”, ulega jej. Czy Leszek Czystecki to alter ego pisarza – nieważne. Ważne, że postaci, które spotka w warszawskim szpitalu wpłyną na bieg narracji. I nagle z książki, w której szpital jawi się miejscem bardziej z horroru medycznego niż miejscem refundowanym przez NFZ, zmieni się ona w realizm magiczny osadzony na polskiej wsi.

To następny znakomity wątek, od jakiegoś czasu eksplorowany przez Jakuba Małeckiego. Bohater jego szkatułkowej opowieści, prześladowany przez swoją fantazję wiejski chłopiec, widzi niewidzialne, przeżywa przepełnione wierzeniami przygody, wchodzi w światy natury. I też ma talent. Wyczarowuje z drewnianych klocków zaklęte w nich elfy, a może samo zło. Czy Kozioł Drewniak jest li tylko „wiejskim garbem”, czy groźną przypadłością zbyt wrażliwego dziecka, a później młodzieńca? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, zresztą Jakub Małecki nie należy do osób serwujących na tacy czytelnikom jakiekolwiek podpowiedzi. Raczej pisząc swoje fantasy, sprytnie oszukuje, że należy ono do świata realnego, ot choćby wprowadzając postać legendarnego mistrza w podnoszeniu ciężarów – Waldemara Baszanowskiego.

Jest też wątek trzeci – conradowski. Rozliczne cytaty z twórczości Josepha Conrada tworzą silną osnowę opowieści o potędze literatury. Młodym czytelnikom przywołują postać zakurzonego klasyka, a jego uniwersalne prawdy dziwnie dobrze brzmią wplecione w nieskomplikowaną powieść Małeckiego. Jakby celowo kontrastował swój lakoniczny język, z mistrzowskimi frazami sławnego pisarza. A przy okazji przekonywał, że warto po niego sięgać. A kiedy opowieść w opowieści dobiegnie końca, posługując się nadal konwencją fantasy, daje jasny sygnał, że tylko zamknięcie spraw z dzieciństwa, zwerbalizowanie dawnych strachów, pozwoli ruszyć w przyszłość, a nawet znaleźć prawdziwą miłość. Bez względu na wiek.

„Dżozef” to zaskakujące połączenie gatunków, a jednocześnie tak wciągająca historia, że nie chce się jej przestać czytać. Warta zarwanej nocy.

Jakub Małecki opowiadał o swojej twórczości

Źródło: Tarnowskie Media sp. z o.o.