Białystok. Święto parafialne w nowej cerkwi na Dojlidach Górnych. Wierni wspominali św. Grzegorza Peradze

Dzisiaj (6.12) prawosławni wspominają świętego męczennika Grzegorza Peradze. Z tej okazji w cerkwi na Dojlidach Górnych, której święty męczennik patronuje zebrało się sporo wiernych. Uroczystości celebrował arcybiskup białostocko-gdański Jakub w asyście ponad dwudziestu duchownych z parafii Białegostoku, ale nie tylko.

Zobacz jak wyglądało święto w nowej białostockiej świątyni:

W nowowybudowanej świątyni nie ma jeszcze ikonostasu dlatego wierni podczas nabożeństw mogą dokładnie zobaczyć co dzieje się przy ołtarzu.

Święty znany jako „Archimandryta Peradze” urodził się 13 września 1899 r. w Gruzji. Gdy w 1905 r. zmarł jego ojciec Romanos, który był proboszczem parafii prawosławnej w rodzinnym mieście Grzegorza, wychowaniem dzieci zajęła się matka oraz brat ojca, również duchowny.

Grzegorz wstąpił do Szkoły Duchownej w Tbilisi, naukę kontynuował w Seminarium Duchownym. Skończył je jako prymus w 1918 r. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Tbilisi. W latach 1919–1921 odbył zasadniczą służbę wojskową, później był nauczycielem w szkole we wsi Manawi. Stamtąd powrócił na Uniwersytet w Tbilisi i uzyskał zgodę na studiowanie za granicą. Grzegorza został wysłany do Berlina. Po otrzymaniu tytułu doktora studiował w Brukseli oraz na Uniwersytecie Katolickim w Louvain w Belgii. Później pracował w głównej bibliotece Uniwersytetu Oksfordzkiego, ma Uniwersytecie w Bonn.

W 1931 r. Grzegorz Peradze złożył w greckiej katedrze w Paryżu śluby zakonne i przyjął święcenia kapłańskie. W stolicy Francji związał się z gruzińską wspólnotą i zamieszkał tam na stałe. Wydawał rocznik naukowy „Krzyż z winnej latorośli”. Był redaktorem tego czasopisma, a większość opublikowanych w nim prac jest jego pióra. W 1933 r., gdy metropolita Dionizy (Waledyński) zaprosił go do Warszawy, proponując mu stanowisko zastępcy profesora patrologii i zastępcy kierownika seminarium patrystycznego w Studium Teologii Prawosławnej Uniwersytetu Warszawskiego.

W styczniu 1934 r. w greckiej katedrze św. Sofii w Londynie o. Peradze otrzymał godność archimandryty.

Święto parafialne na Dojlidach. Tłumy wiernych wspominało Świętego Proroka Eliasza

O. Grzegorz Peradze został aresztowany przez gestapo w swoim mieszkaniu prawdopodobnie 5 maja 1942 r.. Bezpośrednim powodem aresztowania była prowokacja i donos. Po aresztowaniu o. Peradze został osadzony w Więzieniu Pawiak w Warszawie.Brukowej. Najprawdopodobniej 18 listopada 1942 r. o. Grzegorz został przewieziony do Obozu Koncentracyjnego Auschwitz. Wszelkie próby uwolnienia więźnia nie przyniosły rezultatu. 11 grudnia 1942 r. komendant obozu zawiadomił telegraficznie, że o. Grzegorz Peradze zmarł w obozie 6 grudnia o godz. 16.45.

Kanonizacja Grzegorza Peradze miała miejsce 19 września 1995 r. na soborze lokalnym Kościoła gruzińskiego – został on uznany za „świętego męczennika”.
Od 2002 r. na Uniwersytecie Warszawskim są organizowane coroczne naukowe sesje kaukazologiczne imienia św. Grzegorza Peradzego. W Warszawie w 1998 r. powstało bractwo cerkiewne jego imienia. Podobne bractwo utworzono w 2002 r. w Gruzji. W Polsce w 2005 r. powstała kaplica pod wezwaniem św. męczennika Grzegorza Archimandryty (Warszawa, ul. Lelechowska 5), a w Białymstoku (przy ul. Milowej) została wybudowana cerkiew p.w. świętego męczennika.

Prawosławni wspominają świętego Dymitra Sołuńskiego. Tłumy wiernych i służby mundurowe w białostockiej cerkwi wojskowej

Parafia prawosławna w Dojlidach istnieje od czasu powstania osady, czyli od połowiy XV wieku. Działalność parafii została przerwana w czasie I wojny światowej, kiedy to większość prawosławnych udała się na bieżeństwo. W okresie międzywojennym cerkiew rozebrano, a budynki parafialne przejęli rzymscy katolicy. Wiernych dołączono do parafii św. Mikołaja. W 1946 rozpoczęto starania o reaktywację parafii, co nastąpiło w 1951. Duże zasługi dla rozwoju parafii dojlidzkiej położył ks. Aleksander Tomkowid, będący tutejszym proboszczem przez 27 lat. Wiele trudu włożył także ks. Mikołaj Borowik, również wieloletni proboszcz dojlidzkiej parafii. Od 2008 roku parafią sprawnie zarządz ks. Anatol Fiedoruk.

Zobacz jak wyglądało święto w nowej białostockiej świątyni:

Na osiedlu Dojlidy Górne, u zbiegu ulic Milowej i Wigierskiej rozpoczęto 16 września 2012 budowę cerkwi filialnej pod wezwaniem św. Męczennika Archimandryty Grzegorza.