ZUS. Umowy o pracę, dzieło i zlecenie.

Kurier Hajnowski: Najbezpieczniejsza dla pracownika jest umowa o pracę, bo zapewnia jemu i rodzinie ubezpieczenie. Pracujący na czarno nie płacą składek ZUS, więc nie mają żadnych świadczeń. Jakich świadczeń jest pozbawiona osoba pracująca na zlecenie? Anna Krysiewicz, rzeczniczka białostockiego oddziału ZUS: W przypadku osób pracujących na umowę zlecenia i prowadzących pozarolniczą działalność, ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Składkę finansują sami ubezpieczeni i nabywają prawa do zasiłku chorobowego po 90 dniach pozostawania w tym ubezpieczeniu. Jakakolwiek praca na czarno, bez ubezpieczenia pozbawia taką osobę ochrony. Jest to szczególnie dotkliwe w przypadku jakiegoś nieszczęścia.

Pracując na czarno nie zbieramy składek na przyszłe świadczenia, nie mamy prawa do zasiłku chorobowego, a w przypadku zgonu takiej osoby rodzina nie ma prawa do zasiłku pogrzebowego, renty rodzinnej. Kiedy taka osoba ulegnie wypadkowi związanemu z pracą nie ma prawa do świadczeń wypadkowych (zasiłku za niezdolność do pracy 100 proc., jednorazowe odszkodowanie, ewentualnie renta). Również członkowie rodziny nie mają praw odszkodowawczych i rentowych.

Z jakich świadczeń nie skorzysta osoba pracująca na umowę o dzieło? – Umowa o dzieło nie rodzi żadnego obowiązku ubezpieczeń społecznych, czyli nie ma się ubezpieczenia społecznego ani zdrowotnego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa o dzieło zostanie zawarta w własnym pracodawcą. Dla ubezpieczeń społecznych jest ona traktowana tak jak umowa o pracę.

Kto musi płacić składki ZUS?

– Wśród tytułów ubezpieczeń społecznych najczęściej występuje tytuł pracowniczego ubezpieczenia wynikający z umowy o pracę, z umowy zlecenia, z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. Składki płaci pracodawca lub zleceniodawca albo sam ubezpieczony prowadzący działalność pozarolnicza. Do obowiązkowych ubezpieczeń płatnik musi zgłosić ubezpieczonego w ciągu siedmiu dni, od dnia nawiązania umowy czy rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności. Każdy ubezpieczony musi pamiętać o swoich członkach rodziny, którzy nie mają własnego ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłasza ich za pośrednictwem swego pracodawcy chyba, że członek rodziny, np. małżonek jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako bezrobotny. Takich osób nie trzeba ubezpieczać, bo robi to urząd, który płaci tez za nie składkę.

Zobacz: Anna Krysiewicz z ZUS o waloryzacji rent i emerytur

Jakie to są składki, ile wynoszą i na jakie cele są przeznaczane? – Wysokość składek jest następująca: emerytalna – 19,52 proc. podstawy wymiary (przychód brutto) 50 proc. finansuje ubezpieczony i 50 proc. płatnik, rentowa – 6 proc. podstawy wymiaru z tego 1,5 proc. finansuje ubezpieczony, 4,5 proc. płatnik.

Jeśli chodzi o składkę chorobową, to wynosi ona 2,45 proc. i finansuje ubezpieczony. Wypadkową finansuje płatnik dla prowadzących pozarolniczą działalność i zatrudniających do 9 osób. W tym roku składka ta wynosi 1,67 proc., a dla pozostałych płatników jest zróżnicowana.