Unijne podejście do programowania rozwoju regionów może pomóc w wybraniu drogi rozwoju woj. podlaskiego

Stawia on Podlaskie w pozycji jednego z najbiedniejszych regionów UE, regionu, który się wyludnia i ma stosunkowo słabe warunki dla rozwoju przedsiębiorczości. Jeśli dodamy do tego małe zainteresowanie inwestorów zagranicznych oraz niski i wciąż słabnący wskaźnik innowacyjności, to można odnieść wrażenie, że Podlasie obumiera.
Jeśli jednak spojrzymy na region z nieco innej strony, to zobaczymy, że drzemie w nim istotny potencjał, do którego rozwoju trzeba jedynie umiejętnie i w sposób niesztampowy podejść.

Podlaskie ma bowiem korzystne warunki do produkcji i przetwórstwa wysokiej jakości żywności. Może także rozwijać produkcję i usługi związane ekologią. Odnawialne źródła energii, przyjazne środowisku technologie, możliwość rozwijania tzw. silver economy czy kreowania „zielonych” miejsc pracy stanowią ogromny ukryty zasób do wykorzystania w rozwoju tego województwa. Jeśli do tego dołożymy branże niszowe (np. produkcja implantów chirurgicznych), w których przedsiębiorstwa z podlaskiego należą często do liderów europejskich i światowych, to obraz nabiera już innych barw.

Na tym samym biegunie pozytywnego potencjału leżą takie wskaźniki jak wysoki odsetek pracowników naukowo-badawczych w sektorze B+R (działalność badawczo-rozwojowa), w tym kobiet, dostęp do szerokopasmowego internetu, wysoki poziom przedsiębiorstw wykorzystujących w operacjach technologie ICT i największe przyrosty zatrudnienia właśnie w tej branży. Nie można też zapomnieć, że w żadnym innym województwie udział eksportu do krajów wschodnich (Rosja, Ukraina i Białoruś) w stosunku do całości eksportu nie jest tak duży.

Dlatego to peryferyjne w skali Europy województwo poszukiwać swojej drogi rozwoju albo poprzez znaczącą dywersyfikację dziedzin działalności, albo przez skoncentrowanie się tylko na wybranych obszarach, branżach i technologiach.

W tym wyborze może bardzo pomóc zainicjowane w 2010 roku nowe unijne podejście do programowania rozwoju regionów, tzw. smart specialisation. Zobowiązuje ono państwa członkowskie UE i poszczególne regiony do określania obszarów gospodarki (nie branż), w których chcą się specjalizować i podnosić swą konkurencyjność. Wychodzi się od słusznej biznesowej zasady, że nie można się specjalizować we wszystkim.

(Fragment  komentarza pt. "Podlaska specjalizacja: zdrowe i długie życie" przygotowanego przez  Andrzeja Parafiniuka na potrzeby cyklu „Województwa pod lupą” realizowanego przez Instytut Obywatelski. O potencjale i szansach, rosnącej aktywności obywatelskiej oraz politycznym krajobrazie województwa opowiadają mieszkający w nim eksperci: Bożena Bednarek – prezeska Federacji Organizacji Pozarządowych Miasta Białystok, Zbigniew Krzywicki – analityk polityczny, Andrzej Parafiniuk – prezes Zarządu Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego oraz Joanna Tomalska – historyk sztuki. Komentarze opatrzone są również grafikami obrazującymi najważniejsze dane społeczno-ekonomiczne).