To wstyd, ale nie wyjątek

Kurier Poranny: Roger to reprezentant Polski. Ma nam pomóc na Euro 2008. A w Białymstoku przywitał go taki transparent.

Prof. Janusz Czapiński, psycholog społeczny: To wstyd, bo nie wszyscy żywią takie uprzedzenia. Prawdziwi kibice bardziej cenią sobie jakość gry, a nie to, czy ktoś jest z matki Polki i ojca Polaka. Oni niewątpliwie doceniają talenty Rogera. Ale podejrzewam, że wśród kibiców są mniejszością.

Dlaczego dochodzi do przejawów rasizmu na naszych stadionach, ulicach i w życiu publicznym?

- My, Polacy, nie jesteśmy specjalnie tolerancyjni wobec ludzi, którzy się od nas różnią. Zwłaszcza kiedy różnią się tak wyraziście, jak kolorem skóry. To samo było kiedyś z Olisadebe. Bo Polska nie jest krajem wielokulturowym, a Białystok nie jest tu żadnym wyjątkiem.

Jak takie zachowania kibiców można tłumaczyć?

- Kibice noszą w sercu te same odruchy, co inni Polacy. Czyli ten, kto nie jest nasz, nie może występować pod flagą biało-czerwoną i z orłem w koronie. Bo nie jest wychowany w tej samej tradycji oraz nie wyznaje tych samych wartości. Nie zasługuje więc na miano Polaka. Jesteśmy przeczuleni, zwłaszcza jeśli chodzi o sytuacje, w których liczą się symbole. A dla kibiców drużyna piłkarska i jej barwy to symbol. W stosunku do symboli Polacy są niezwykle wyczuleni i wrażliwi na czystość, można nawet powiedzieć, że rasy.

Czy to się kiedyś skończy?

- Jak przestaniemy być jednorodni etnicznie i więcej będzie przybyszów z innych stron świata, którzy będą się od nas różnić religią, kolorem skóry, stylem życia. Wtedy, jak będziemy mieli z nimi częstszy kontakt, zauważymy, że nie są dla nas żadnym zagrożeniem. A wówczas poziom uprzedzeń zdecydowanie opadnie. Tak się dzieje w wielu innych krajach zachodnich, które są bardziej wielokulturowe od Polski. Ale to nie jest perspektywa czterech, pięciu lat, tylko pokolenia.

Dziękuję za rozmowę.