Porady: Jak szef może ukarać swego pracownika

Ponad trzy tygodnie temu szef poinformował mnie ustnie, że będę ukarany upomnieniem. Do dzisiaj nie dostałem żadnego dokumentu na piśmie. Uważam, że kara jest niesłuszna. Jakie są zasady udzielania tego typu kar? - zapytał Pan Janusz.

Zgodnie z art. 108 § 1 Kodeksu pracy, za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w miejscu pracy, pracodawca może zastosować kary upomnienia i nagany, przy czym każda z nich (art. 109 § 1 k.p.) może być zastosowana w ustawowo określonym terminie: do 2 tygodni od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i do 3 miesięcy od dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia. Nadto, zgodnie z art. 109 § 2 k.p. kara porządkowa może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. Przepis art. 110 zd. 1 k.p. mówi o konieczności zawiadomienia pracownika na piśmie o zastosowanej wobec niego karze porządkowej, wskazaniu rodzaju naruszenia obowiązków pracowniczych, wpisaniu daty dopuszczenia się przez pracownika danego naruszenia oraz pouczenie o prawie zgłoszenia sprzeciwu.

W wyroku z 4 marca 1999 r., I PKN 605/98 (OSNP 2000/8 poz. 307), Sąd Najwyższy przesądził, że „wysłuchanie pracownika musi poprzedzać zastosowanie wobec niego kary porządkowej, a zastosowanie kary następuje w chwili podpisania pisma o ukaraniu, gdyż wtedy wewnętrzna wola przełożonego otrzymuje swój zewnętrzny, formalny wyraz”. W uzasadnieniu orzeczenia SN zaakcentował, że treść art. 109 § 2 interpretowana łącznie z art. 110 k.p., stanowiącym o obowiązku zawiadomienia pracownika o zastosowanej karze prowadzi do wniosku, że przepisy te ustanawiają trzy etapy postępowania, których zachowanie w odpowiedniej kolejności decyduje o prawidłowości postępowania w sprawie ukarania pracownika. Pierwszym etapem jest wysłuchanie pracownika (które musi być przed zastosowaniem kary), drugim - podjęcie decyzji o zastosowaniu kary i trzecim - zawiadomienie podwładnego na piśmie o karze wraz ze wskazaniem rodzaju naruszenia obowiązku pracowniczego i daty jego popełnienia oraz pouczeniem o możliwości zgłoszenia sprzeciwu. Przedstawiona kolejność czynności ze strony pracodawcy, a zwłaszcza przewidziany w art. 110 k.p. obowiązek zawiadomienia pracownika na piśmie o zastosowanej karze świadczy o tym, że w sferze decyzyjnej wymierzenie kary następuje w chwili podpisania pisma o ukaraniu, gdyż wtedy decyzja przełożonego o ukaraniu otrzymuje swój zewnętrzny, formalny wyraz.