Nowa książka o Puszczy Białowieskiej. Prof. Stanisław Łuniewski apeluje o kompromis między ekologami i leśnikami. Co proponuje?

Prof. Stanisław Łuniewski na potrzeby książki przeprowadził wywiady z szeregiem ekspertów: socjologów , prawników, ekonomistów, leśników, przedstawicieli organizacji rządowych i pozarządowych. Naukowiec przyjął założenie, że w systemie zarządzania Puszczą człowiek powinien być traktowany na równi z innymi gatunkami, że nie może być „panem i władcą”, ani też nie można go wyeliminować z udziału w kształtowaniu procesów przyrodniczych.

- Zwróciłem uwagę, że bezsprzeczna konieczność ochrony tego unikalnego obiektu musi być połączona z dopuszczalnością działalności gospodarczej. Podjąłem próbę wypracowania modelu harmonijnego połączenia ochrony przyrody i celów gospodarczych, z proporcjonalnym uwzględnieniem wszystkich interesariuszy, szczególnie mieszkańców gmin puszczańskich - przekonywał podczas prezentacji książki prof. Stanisław Łuniewski.

Prof. Stanisław Łuniewski zaproponował w swojej publikacji przeniesienie sporu między leśnikami, ekologami i mieszkańcami z płaszczyzny ideologicznej na płaszczyznę merytoryczną. Jego zdaniem dotychczasowy konflikt o lasy gospodarcze Puszczy Białowieskiej ma charakter medialny i polityczny oraz towarzyszą mu silne emocje.

- Włączają się do niego politycy, dziennikarze, artyści, celebryci, często bez kompetencji, a za swoje wypowiedzi nie ponoszą prawnej i ekonomicznej odpowiedzialności - mówił prof. Łuniewski w czasie prezentacji książki.

Naukowiec zaproponował w swojej publikacji, aby premier powołał Radę Puszczy Białowieskiej- instytucję, która zarządzałaby tym obiektem cennym przyrodniczym. Zdaniem prof. Łuniewskiego, mógłby to być organ wzorowany na modelu organizacyjnym i funkcjonalnym Rady Unii Europejskiej.

- W skład rady powinni wchodzić: przedstawiciel/le międzynarodowych/światowych organizacji ochrony przyrody, naukowcy znawcy Puszczy Białowieskiej z różnych dziedzin nauki, nadleśniczowie, dyrektorzy/kierownicy palcówek naukowych akredytowani w rejonie Puszczy Białowieskiej (Białowieża, Hajnówka, Narewka), przewodniczący rad gmin i wójtowie/starosta gmin puszczańskich, przedstawiciele organizacji gospodarczych lub biznesmeni, którzy prowadzą działalność w rejonie Puszczy Białowieskiej, ze szczególnym uwzględnieniem firm turystycznych - uważa autor publikacji.

Zobacz także:Prof. Maciej Perkowski: Puszcza Białowieska nie powinna być chroniona zwykłymi przepisami

Rada Puszczy Białowieskiej wg koncepcji prof. Łuniewskiego miałaby prawo wydawania zakazów, nakazów czy pozwoleń na terenie obiektu. Do jej głównych zadań należałoby:

1. Zachowanie ekosystemów Puszczy w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń.
2. Ochrona zasobów przyrodniczych Puszczy.
3. Ochrona bioróżnorodności ze szczególnym uwzględnieniem form przyrodniczych i gatunków zagrożonych wyginięciem.
4. Wspieranie rozwoju społeczności lokalnych
5. Kierowanie się w swoich decyzjach zasadą zrównoważonego rozwoju
6. Wspieranie badań naukowych i stosowanie ich wyników w praktyce.
7. Systematyczny przegląd zadań i ich aktualizacja.

Autor publikacji apeluje o zawarcie kompromisu między umiarkowanymi postulatami ekologów i leśników. Uważa, że na niektórych obszarach Puszczy Białowieskiej należy dopuścić gospodarkę leśną, która nie będzie miała negatywnego wpływu na walory przyrodnicze.

- Przyszły model zarządzania powinien bazować na zasadach zrównoważonego rozwoju i stanowić kompromis między umiarkowanymi postulatami ekologów, przedstawiających racjonalne, przede wszystkim wynikające z międzynarodowych zobowiązań Polski będących następstwem przyznania Puszczy Białowieskiej statusu naturalnego Obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO, propozycje rozszerzenia obszarów ochrony ścisłej, a postulatami leśników, preferującymi czynną ochronę, czyli koncentrowanie się na ochronie bioróżnorodności przez gospodarkę leśną - przekonywał podczas spotkania prof. Łuniewski.

Autor publikacji uważa, że walka z gradacją kornika, która zabija puszczańskie drzewostany byłaby skuteczna, gdyby nie opór środowisk przeciwnych jakiejkolwiek ingerencji człowieka hamujących czynne działania na jej obszarze. Zarzuca, że wiele organizacji pozarządowych wykorzystuje fakt, że Puszczy Białowieskiej zagraża zniszczenie wywołane gradacją kornika.
Bowiem aktywiści kwestionują zasadność interwencji człowieka poprzez wycinkę chorych drzew oraz wyrażają stanowczy sprzeciw jakimkolwiek działaniom, żądając przekształcenia całej Puszczy w Park narodowy.

- Z drugiej strony są leśnicy, miejscowa społeczność i grono naukowców dyscyplin leśnych, którzy reprezentują rozważne działania poprzez prowadzenie różnych form ochrony przyrody, od ochrony ścisłej, poprzez ochronę częściową aż do obszarów, na których modelowo prowadzona jest zrównoważona, wielofunkcyjna gospodarka leśna, gwarantująca trwałość istnienia lasu dla człowieka - wylicza naukowiec.

Prof. Łuniewski ubolewa, że nierzetelna informacja wpłynęła w znaczący sposób na zaniechanie aktywnego ratowania zamierających drzewostanów na obszarach Puszczy Białowieskiej.

- Przyczyniła się do niszczenia polskiego modelu ochrony przyrody na arenie międzynarodowej, dobrego imienia środowiska leśników, ogromnych strat ekonomicznych w postaci tysięcy metrów sześciennych gnijącego w Puszczy drewna, co stanowi również ogromne zagrożenie pożarowe, jak również brak szerokiej przestrzeni dla dzikich zwierząt w tym żubrów, które stadami wychodzą na pola uprawne powodując milionowe szkody - podsumowuje.

Prof. Stanisław Łuniewski ukończył Wydział Inżynierii i Zarządzania Politechniki Białostockiej w zakresie zarządzania ochroną środowiska i turystyką. Następnie obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Postanowił zostać inżynierem leśnictwa, a praca dyplomowa inżynierska zapoczątkowała powstanie monografii „Gospodarowanie Puszczą Białowieską jako ekosystemem przyrodniczo cennym”.

Dr hab. inż. Stanisław Łuniewski, prof. ENU w Astanie (Kazachstan) i prof. Wschodnioeuropejskiej Akademii Nauk Stosowanych w Białymstoku.

Prof. Łuniewski jest współwłaścicielem i dyrektorem generalnym Przedsiębiorstwa Usługowo-Asenizacyjnego „ASTWA” sp. z o.o. Od 2016 roku pełni funkcję Konsula Honorowego Bośni i Hercegowiny.

Jest autorem książki „Bezpieczne składowanie odpadów i licznych artykułów oraz patentów wynalazczych oraz współautorem publikacji: „Azbest. Historyczne obciążenia z XX wieku”, „Od prymitywnych wysypisk do nowoczesnych składowisk odpadów i „Co dalej z tym azbestem?”.

Założyciel Polsko-Kazachstańskiego Centrum. „Zielona Gospodarka" w Astanie. Propagator działalności proekologicznej i społecznej, edukacji ekologicznej oraz sportu.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Odznaka Honorowa Województwa Podlaskiego, Złotym Medalem za zasługi dla Polskiego Komitetu Olimpijskiego, złotym Medalem Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za zespołowe znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej.