Nasz patronat. "Disability" czyli niezwykły performance stworzony z pasji. Premiera już w środę podczas festiwalu teatralnego LALKANIELALKA

To wielowymiarowe działanie łączące taniec, teatr i inne techniki performatywne w oparciu o sztukę inkluzywnej choreografii. Ideą jest człowiek.

Inicjatorką całego wydarzenia jest Dorota Baranowska, a tytuł naszego performansu to "Disability" - mówi Paula Czarnecka. - Tematem jest próba zrozumienia wzajemnych ograniczeń. W spektaklu, performansie biorą udział osoby z różnymi rodzajami ograniczeń. Można to nazwać niepełnosprawnością, z naszej perspektywy jest to ograniczenie, które jest bardziej lub mniej widoczne.

Twórcy bardzo wnikliwie zbadali cały temat, robili próby laboratoryjne, dużo rozmawiali. Punktem wyjściowym była klasyczna, biorąc pod uwagę ogląd społeczeństwa, niepełnosprawność wzroku, słuchu, fizyczna.

A my w toku prób, procesu przekładamy to trochę na taką normalność - dodaje Paula. - Normalność z nienormatywności, która tak naprawdę dotyczy każdego z nas, tylko w bardziej lub mniej widoczny sposób.

Pierwotnie miała to być instalacja performatywna, ale w toku procesu twórcy zostali przy środkach teatralnych, tanecznych, performatywnych, muzycznych, ruchowych i wokalnych. Jest nawet forma sceniczno-widowiskowa typu stand up. Osoby performujące odtwarzają wycinek świata obecnego, dzisiejszego, faktycznego, gdzie jednostka jest istotnym elementem. To ich introspektywy są punktem wyjścia do poszukiwania języka włączającego wszystkich.

Ten projekt jest multidyscyplinarny - zapewnia Karolina Czarnecka. - Dołączyłam w momencie, kiedy dziewczyny i chłopaki pracowali w bardzo laboratoryjnym stylu. I była to taka praca, która myślę, że w ogóle bardzo rzadko się już zdarza i niewiele osób może sobie na coś takiego pozwolić, bowiem w całej tej gonitwie zupełnie inne wartości biorą górę.

Karolina dodaje, że każdy z nas ma swoje "disability".

Wolę słowo disability, bo nie jest naznaczone takim naszym polskim, często bardzo pejoratywnym kolorem - twierdzi Czarnecka. - Myślę, że w trakcie pracy każdy z nas przekraczał swoje wewnętrzne granice. Były tarcia, były rozmowy. Myślę, że z tego się narodziła interdyscyplinarność, mnogość form. Choć bazą, inicjatorką, szefową i jakimś takim wielkim sercem i zapalnikiem jest tutaj Dorota.

Dorota Baranowska, która odpowiedzialna jest za choreografię o projekcie "Disability" mówi z wielkim zaangażowaniem. Widać, że jest to dla niej działanie bardzo ważne i znaczące. I, że w powstanie wtdarzenia włożyła dużo energii i serca.

Od kilku lat jestem zaangażowana w proces pracy z osobami, które nie widzą, nie słyszą i poruszają się na wózku inwalidzkim - mówi Dorota Baranowska. - Kiedy pierwszy raz poprowadziłam warsztat, gdzie połączyłam osoby normatywne z niesłyszącymi, to w pierwszych chwilach zauważyłam, że po prostu ten kontakt i ta komunikacja poprzez dotyk jest świetnym kluczem do tego, żeby nawiązać relację. I już na tym warsztacie, wiedziałam, że będę chciała zrobić coś wielkiego.

Później pracowała również z osobami niewidomymi i tymi, które poruszają się na wózku inwalidzkim. W końcu, po latach działania w temacie, Dorota zaprosiła do współpracy Paulę Czarnecką z którą od początku była zaangażowana w ten proces, a dzięki niej do ekipy dołączyła też Karolina Czarnecka i wspólnie zaczęły pracę nad czymś większym, czyli nad "Disability". Jak im poszło zobaczyć będzie można podczas 11. Międzynarodowego Festiwalu Szkół Lalkarskich LALKANIELALKA, któremu patronujemy.

Z efektów jakie udało się wypracować podczas prób, jak i z samej współpracy cieszą się pozostali twórcy działający przy projekcie. Wśród nich jest m.in. niewidomy performer Mateusz Brytczuk.

Jestem jednym z występujących w tym spektaklu i jest to dla mnie nowe wyzwanie, chociaż nie do końca, bo kiedyś występowałem w jasełkach szkolnych - śmieje się Mateusz. - To nasze "Disability" to będzie coś nowego i nowe doświadczenie, a przede wszystkim nowi ludzie. W tym projekcie czuję się różnie. Ale generalnie spoko, czuję się dobrze, czuję się luźno. Stereotypy trzeba łamać.

Disability to eksploracja różnic, styczności i blokad na różnych płaszczyznach, a zarazem zaproszenie do świata niemocy i sprawczości.

Etymologicznie mamy "Disability" w tytule i te "dis" odbieram jako pisane przez "th" czyli "this" - dodaje Wiktor Klimaszewski, który komponuje muzykę do spektaklu. - Dodając do tego "ability" jako zdolność, umiejętność powstaje nam "ta zdolność", "ta umiejętność". Mam nadzieję, że ten performance będzie pracował jako taka świadomość tego, że właśnie my mamy te zdolności. Mamy też jakieś trudności w przechwyceniu zdolności, które mamy. Ale w tym jest cała sprawa, żeby się właśnie przełamywać. Bardzo się cieszę, że mogę brać w tym udział. Myślę, że każdy z nas w tej multidyscyplinarności możesz się uczyć od siebie. Nawet nie w kontekście dziedzin sztuki, ale też po prostu życia, funkcjonowania.

Każdy tutaj prezentuje jakie ma niemożliwości, ale też dzięki temu daje do zastanowienia, że to niekoniecznie są niemożliwości - podsumowuje Piotrek Kozłowski, tancerz. - Mogą one być tylko w naszej głowie, może mamy tylko takie przekonanie. Tutaj można odkryć siebie. Czuję, że dużo się rozwinąłem dzięki temu projektowi. Przy okazji też poznaję ludzi z bardzo różnych środowisk i myślę, że poszerza to moje horyzonty.

Twórcy:

• Reżyseria - Karolina Czarnecka
• Strategia choreograficzna- Dorota Baranowska
• Strategia audiodeskrypcji - Paula Czarnecka
• Reżyseria świateł - Bogusław Kasperuk
• Muzyka - Wiktor Klimaszewski
• Kostiumy- Karolina Gasperska

Performerzy-/ rki:

• Dorota Baranowska
• Paula Czarnecka
• Piotr Kozłowski
• Joanna Kurzyna
• Paula Trzeszczkowska
• Mateusz Brytczuk