Międzynarodowy Dzień Mediacji. Mediacja jest lepsza od sprawy sądowej

Kurier Poranny: 20 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień Mediacji. Czemu służy mediacja i w jakich sprawach najczęściej występuje?

Halina Borys-Pakieła, mediator sądowy ze Stowarzyszenia Mediatorów Polskich: Konflikty są nieodłączną częścią ludzkiego życia. Do ich rozwiązywania państwo powołało wymiar sprawiedliwości: policję, prokuraturę, sądy różnego rodzaju i instancji. Wraz z przyjściem demokracji utraciło monopol na rozwiązywanie sporów, a obywatele mogą wziąć więcej spraw we własne ręce i próbować się porozumieć w obecności mediatora. Ze statystyk wynika, że mediacja odbywa się zwykle w sprawach karnych, ale uważam, że najpotrzebniejsza jest w sprawach rodzinnych. W szczególności w sytuacji, gdy rodzice walczą ze sobą. Wtedy jest duże ryzyko, że dziecko zostanie wykorzystane przedmiotowo i stanie się kartą przetargową.

Jakie są różnice pomiędzy mediacją a procesem sądowym?

- W procesie strony starają się udowodnić swoje żądania, które są określone w pozwie bądź odpowiedzi na pozew. Cel stron jest jasny - wygrać proces. W mediacji to się zmienia. Obie strony zgadzają się na poszukiwanie rozwiązań problemu w obecności mediatora zarządzającego ich konfliktem, ale pozostającego wobec niego neutralnym, a wobec stron bezstronnym.
Mediacja to dobrowolny i poufny proces dochodzenia do rozwiązania sporu. Strony same decydują czy wezmą w niej udział i mogą w każdej chwili zrezygnować. Cechuje ją prawie pełne odformalizowanie poza obowiązkiem spisania ugody, przy którym mediator pomaga stronom. Nie ma w niej miejsca na zbędne procedury, sztywne usadowienie jak na sali sądowej. Zamiast tego mamy dowolność i elastyczność terminów spotkań, ich długości, charakter. Wszystko opiera się na woli stron i ich umowie z mediatorem. Mediator dba, aby w duchu wzajemnego poszanowania strony mogły dojść do rozwiązania, które będzie na tyle satysfakcjonujące, by doszło do ugody. Dzięki mediacjom oszczędzamy sobie czas, pieniądze i łagodzimy emocje.

Gdzie możemy szukać mediatora?

- Mediacje mogą być zainicjowane przez same strony i prowadzone po podpisaniu umowy z mediatorem bądź w wyniku skierowania sprawy do mediacji na podstawie postanowienia sądu czy prokuratury. Listy mediatorów można znaleźć na stronie internetowej sądów okręgowych (http://www.bialystok.so.gov.pl/htdocs/main.php?m=302) bądź organizacji zrzeszających mediatorów w tym listy stałych mediatorów Stowarzyszenia Mediatorów Polskich na stronie www.mediacje.pl/MS_SMP.htm.