Biegniemy ulicą Warszawską. Marjański biegnie naprzeciw z rewolwerem w ręku, krzyczy coś. Łomot serii maszynki wstrząsnął ciszą ulicy, a jednocześnie dojrzałem błysk strzału z sąsiedniego okna. W rozbiegu zrobiłem jeszcze parę kroków gdzie stał Marjański.... Gdzie stał... bo oto leży na ziemi zbroczony krwią płynącą z piersi i głowy... Nachylam się... Nie żyje! Przez chwilę patrzę na gasnące oczy... Nie żyje - to fragment wspomnienia ppor. Kencboka, który widział, jak 22 sierpnia 1920 roku zginął kpt. Józef Bronisław Marjański - dowódca I batalionu 1. pułku piechoty Legionów.
To jego żołnierze zdobyli Białystok w walce z bolszewikami. Marjański poległ w walkach ulicznych od kul mieszkańców sprzyjających bolszewikom. Kapitan zginął na skrzyżowaniu ulicy Warszawskiej z Pałacową. Miał zaledwie 28 lat. Osierocił niespełna trzyletnią córeczkę Aleksandrę.
- Marjański zginął o godz. 16 od kul, ale nie bolszewików, którzy nacierali na Białystok, tylko od miejscowych komunistów. Strzały padały z okien, od strony dzisiejszego Hotelu Gołębiewski. Kapitan dostał w klatkę piersiową i w usta - opowiada Marek Gajewski z Muzeum Wojska w Białymstoku, autor niezwykłego albumu.
To bogato ilustrowana książka o Marjańskim, która powstawała przez pół roku. Można w niej znaleźć unikatowe archiwalne zdjęcia i dokumenty. Większość pochodzi ze zbiorów naszego Muzeum Wojska. Dotyczą one życia i służby wojskowej kpt. Marjańskiego w latach 1914 - 1920. - W 1994 roku otrzymał je prof. Krzysztof Filipow, ówczesny dyrektor muzeum. Za pośrednictwem Janusza Czajkowskiego, przekazała je nam córka Marjańskiego - Aleksandra. Była żoną znanego reumatologa prof. Włodzimierza Brühla - przypomina Marek Gajewski.
Szczególną uwagę przykuwają doskonale zachowane fotografie rodzinne i dokumenty osobiste (legitymacje wojskowe, zaświadczenia, listy). Niezwykle cenne są też zdjęcia i materiały z okresu służby Marjańskiego w Legionach Polskich, czy udziału w wojnie polsko - bolszewickiej w latach 1919 - 1920.
- Zdjęcia nigdy wcześniej nie były publikowane - zapewnia Gajewski. Album będzie można kupić w Muzeum Wojska.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
