Architekci i inżynierowie chcą przyspieszenia formalności budowlanych w podlaskich urzędach

To fragment listu, jaki na ręce Prezydenta Białegostoku 1 lipca br. złożyły wspólnie Podlaska Okręgowa Izba Architektów RP i Podlaska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa. Architekci i inżynierowie chcą przyspieszenia formalności budowlanych w podlaskich urzędach. Na bazie docierających do Izb skarg wystąpili do Prezydenta 
i Wojewody Podlaskiego o podjęcie dialogu i pomoc w rozwiązaniu problemu. 

Uzyskanie pozwolenia na budowę to czasochłonny proces, który wymaga częstych wizyt  w urzędach, jak również załatwiania szeregu innych formalności. W zasadzie czas oczekiwania od złożenia wniosku do uzyskania ostatecznego pozwolenia na budowę to tylko cząstka tego procesu, który zaczyna się na długo przed złożeniem wniosku a kończy z chwilą przystąpienia do użytkowania obiektu.
Stąd często duża budowa trwa krócej niż „chodzenie po urzędach” – załatwianie pozwoleń, uzgodnień i innych papierków.

Bo na budowie 322 dni (a tyle przeciętnie trwają formalności budowlane w naszym kraju) to szmat czasu – budowa chociażby białostockiej Castoramy zmieściła się w 100 dniach. Dla porównania załatwianie procedur dla farm wiatrowych może trwać nawet 3,5 roku do 5 lat.

Niestety, od lat niewiele się tu zmienia...
Samorządy zawodowe widzą podłoże tego problemu i ich zdaniem wcale nie chodzi  o przepisy, których zmianę zapowiada się od lat, lecz o nadinterpretację prawa przez urzędników. Podobne spostrzeżenia ma Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, które  w odpowiedzi na interpelację poselską stwierdziło, że nieprawidłowe postępowanie terenowych organów administracji w zakresie stawiania nadmiernych żądań  w postępowaniach o pozwolenie na budowę „wynika z niepotrzebnej nadinterpretacji przepisów, a nie z wadliwości obowiązujących regulacji prawnych.”

Ponieważ utrudnia to pracę projektantom, Podlaska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa oraz Podlaska Okręgowa Izba Architektów 16 czerwca 2014 r. zawarły porozumienie, którego głównym celem jest ten problem rozwiązać.
W Izbie Inżynierów działa Zespół Prawno-Regulaminowy, który zbiera i analizuje zgłaszane przez członków Izby problemy aby ocenić ich skalę i rodzaj, a przede wszystkim, aby pomóc. Na stronie Izby funkcjonuje od kilku tygodni gotowy druk do zgłaszania tych utrudnień.
Pierwsze diagnozy już są. Wyłoniły one problemy związane z dowolnością interpretacji przepisów prawa, która wpływa na zagmatwanie i wydłużenie formalności budowlanych.

W związku z tym 1 lipca br. Izby złożyły na ręce Prezydenta Miasta Białegostoku oraz Wojewody Podlaskiego listy, w których zwracają się o podjęcie dialogu i współpracy w tym zakresie. Oczekują interwencji i odpowiedzi na zadane pytania.
W listach tych czytamy:

„Uważamy, że urzędnik nie ma prawa interpretować przepisów oraz wnosić – według swojego mniemania - żadnych „udoskonaleń”, które nakładają nadmierne wymagania ponad to, co wynika z przepisów.”
„Wierzymy, że dialog jest najwłaściwszą formą do osiągnięcia najważniejszego celu, jakim jest prawidłowe prowadzenie postępowania administracyjnego, z poszanowaniem słusznego interesu osób trzecich i interesu inwestora oraz prawidłowego realizowania obowiązków przez członków samorządów zawodowych (architektów i inżynierów budownictwa – dop. własny).”

Na początek poproszono Prezydenta i Wojewodę o przyjrzenie się 11 zagadnieniom, które skonkretyzowano na bazie skarg wpływających do Izb, a które orzecznictwo sądowoadministracyjne ukształtowało odmiennie od interpretacji białostockich urzędów. Chodzi m.in. o nakładanie wymogu uzgodnień projektów, które wcale nie wynikają  z przepisów, ingerowanie w treść projektu budowlanego, narzucanie pozaprawnych obowiązków w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
A to tylko wierzchołek góry lodowej – spraw takich jest o wiele więcej. Izby liczą na współpracę władz miasta i województwa w szukaniu optymalnych rozwiązań w tym zakresie. Nie tylko dla dobra członków ale przede wszystkim dla dobra wspólnego.

Ponieważ, zdaniem Izb, podejście urzędników nie tylko wydłuża proces inwestycyjny, ale także zraża potencjalnych inwestorów, przyczyniając się do hamowania rozwoju całego regionu.
W województwie podlaskim skalę tego zjawiska odczuwamy najbardziej, aczkolwiek dotyka ona również inne regiony kraju. Wniosek Podlaskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa o podjęcie działań zmierzających do jednolitego i prawidłowego stosowania prawa w postępowaniach administracyjnych związanych z procesem budowlanym został skierowany do dalszego procedowania przez Krajowy Zjazd Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa 28 czerwca 2014 r. Można zatem oczekiwać również działań na szczeblu krajowym.

* Postawa urzędników oraz obowiązujące prawo powodują, że statystyka procesu inwestycyjnego w Polsce wygląda następująco: W Polsce liczba procedur związanych z budową wynosi 29 - dla hali magazynowej, 25 - dla domku jednorodzinnego, w Grecji - 15, w Danii - 6. Przeciętna długość załatwiania tych formalności u nas to 322 dni. To 3 razy dłużej niż w Niemczech i 7 razy dłużej niż w USA.
Dla porównania przykład wykorzystywany w mediach: w afrykańskim państwie Burkina Faso już w maju 2008 wprowadzono system 1 okienka przy załatwianiu tych formalności. Nowe regulacje zmniejszyły tam liczbę procedur o ponad połowę – z 32 do 15, a czas trwania całego procesu skróciły z 226 do 122 dni. Pod tym względem nasz kraj zajmuje 146 miejsce na 189 krajów objętych rankingiem.
Źródło: ranking Doing Business Banku Światowego 2014, Wikipedia

Źródło: Podlaska Okręgowa Izba Architektów RP i Podlaska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa.