600 lat ochrony Puszczy. Obchody z dyskusją o parku

Pierwsza forma ochrony puszczy

Pierwsza forma ochrony puszczy

Rocznica 600 lat ochrony puszczy nawiązuje do pierwszej wzmianki źródłowej o Puszczy Białowieskiej pochodzącej z Kronik Jana Długosza i opisującej wydarzenia z roku 1409. W tym okresie puszcza miała status puszczy królewskiej, co oznacza, że skarby puszczy przeznaczone były jedynie dla dworu królewskiego, czyli zabronione były polowania jak i inne formy korzystania z lasu. Król nie zezwalał na wycinanie lasu, choćby w celu pozyskiwania ziemi pod uprawę.

Choć od tego czasu sposób myślenia o ochronie Puszczy diametralnie się zmienił, ustanowienie tej pierwszej formy ochronnej posłużyło za datę odniesienia dla tegorocznego święta Puszczy Białowieskiej. Aby uczcić tę rocznicę Polska podpisała w sobotę umowy o współpracy w zakresie ochrony środowiska z Białorusią i Litwą.

W sobotę, 12 września w siedzibie Białowieskiego Parku Narodowego odbyła się międzynarodowa konferencja "Dziedzictwo zobowiązuje - 600 lat ochrony puszczy", zorganizowana przez Ministerstwo Środowiska.Głównym celem spotkania było zaprezentowanie wartości przyrodniczych, kulturowych, społecznych i ekonomicznych oraz zagrożeń dla dzikiej przyrody. Jednak w przerwie między wystąpieniami najczęściej poruszanym tematem wśród uczestników był projekt poszerzenia parku.

Samorządowcy wciąż się boją

Władze samorządowe naszego regionu pytane o stosunek do propozycji poszerzenia parku, zgodnie odpowiadały, iż po nieprzyjemnych doświadczeniach z roku 1996, kiedy to park został poszerzony, a obiecane wsparcie dla gmin nigdy nie zostało zrealizowane, domagają się gwarancji, iż obiecane 100 mln z Narodowego Funduszu Środowiska trafi do gmin i nie będzie uciekania się do różnego rodzaju kruczków prawnych. Taką gwarancją, jak sugerują samorządowcy, mogłaby być specustawa o Puszczy Białowieskiej. Drugi postulat lokalnych władz, to włączenie w Białowieski Program Rozwoju również innych resortów.

Specustawy nie będzie

To słowa podczas konferencji prasowej ministra środowiska.

- Program rozwoju tego regionu nie jest materią na specustawę - powiedział Nowicki. Powiadomił także, że trwają rozmowy z innymi ministrami na temat pieniędzy, jednak nie podał szczegółów, zastrzegając, że nie będzie mówił o czymś, co nie jest jeszcze zakończone.

Minister środowiska zapytany przez jedną z dziennikarek, po co poszerzany jest park, czy leśnicy nie są dobrymi gospodarzami, odpowiedział:

- Czy przypomina sobie Pani sytuację sprzed miesiąca, gdzie co najmniej 20 dębów ponad stuletnich leśnicy tejże puszczy białowieskiej wyrąbali. Gdyby był to teren chroniony, nie doszłoby do tej wycinki. Oczywiście, sytuacja w lasach gospodarczych poprawiła się, jednak tylko prawne ramy mogą powstrzymać tego rodzaju zdarzenia.

Gdzie granice?

Minister środowiska poinformował, że są obecnie dwie koncepcje powiększenia Białowieskiego Parku Narodowego. Różnią się obszarem, o który miałby być park powiększony. Według jednej miałby być powiększony o tereny w gminie Białowieża i Narewka, według drugiej, także częściowo o tereny w gminie Hajnówka .

Nowicki zaznaczył, że do 15 września czeka na opinie samorządów puszczańskich w sprawie tych propozycji lub na zgłoszenie własnej. Jednak warunek jest taki, by powiększony Białowieski Park Narodowy miał powierzchnię około 30 tys. hektarów i by na jego terenie znalazły się najcenniejsze fragmenty Puszczy.

- Granice zostaną wyznaczone, a wtedy pozostanie ostatni etap, czyli zgoda gmin - dodał minister Nowicki.

Czy tak się stanie dowiemy się już 17 września, podczas konferencji z udziałem samorządowców.

Demonstracje ekologów

Podczas gdy w budynku BPN trwała konferencja, na zewnątrz organizacje ekologiczne (Greenpeace, Pracowni na Rzecz Wszystkich Istot, WWF, Polskiej Zielonej Sieci, Towarzystwa Ochrony Krajobrazu oraz Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków) zorganizowały pokojową demonstrację, domagając się od Ministerstwa Środowiska natychmiastowego zaprzestania wycinki drzew, z pominięciem pozyskiwania drewna na potrzeby lokalne. Odpowiedź ministra brzmiała:

- Żeby drzewa nie były wycinane, park musi być powiększony.