Zmiany od roku szkolnego 2023/2024. Nowy przedmiot i darmowe laptopy dla uczniów to nie wszystko. Sprawdź, co jeszcze jest inne

W kolejnym roku szkolnym, podobnie jak w roku 2022/2023, uczniów i nauczycieli czeka sporo zmian. Osoby rozpoczynające naukę w szkołach ponadpodstawowych nie będą uczyć się podstaw przedsiębiorczości, ale biznesu i zarządzania. Wiemy już, jak wygląda podstawa programowa do nowego przedmiotu, prowadzone są też szkolenia dla nauczycieli w tym zakresie. Z kolei czwartoklasiści otrzymają z budżetu państwa darmowe laptopy, które mają służyć im w rozwoju i nauce.

Pojawił się też pomysł, by zmienić zasady na zajęciach z wychowania fizycznego. Wszyscy uczniowie z klas IV-VIII mieliby brać udział w testach sprawnościowych, a ich wyniki byłyby zapisywane w systemie teleinformatycznym „Sportowe Talenty”.

Zmiany w roku szkolnym 2023/2024 obejmą także nauczycieli. W związku z kulminacją roczników, idących obecnie do szkół ponadpodstawowych, resort edukacji przychylnie odniósł się do propozycji, by tymczasowo znieść limit godzin ponadwymiarowych dla nauczycieli w szkołach średnich. Mamy już zapowiedzi, dotyczące zmian, które wejdą w życie od 1 września 2024 roku. Chodzi o powrót wcześniejszych emerytur i inne zasady przyznawania świadczenia kompensacyjnego.

Ponadto nauczyciele otrzymają jednorazową nagrodę z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Będzie ona wynosiła 1125 zł brutto. W przypadku niektórych nauczycieli może zmienić się wymiar godzin dostępności.

Od września w szkołach średnich uczniowie będą chodzić na lekcje z biznesu i zarządzania, a nie podstawy przedsiębiorczości. Przedmiot ten ma być bardziej ukierunkowany na rozwój praktycznych umiejętności, a bloki tematyczne to m.in. takie aspekty, jak zarządzanie projektami, gospodarka rynkowa czy finanse osobiste.

– Reforma przedmiotu podstawy przedsiębiorczości to krok do nowoczesnego i praktycznego nauczania. Wprowadzenie nowego przedmiotu ma na celu rozwijanie kompetencji efektywnego zarządzania własnymi finansami – poinformował minister edukacji Przemysław Czarnek.

Przedmiot ten będzie nauczany w I i II klasie szkoły ponadpodstawowej, a nie II i III, jak miało to miejsce z podstawami przedsiębiorczości. Lekcje z biznesu i zarządzania zaplanowano dwa razy w tygodniu. Oprócz nauki tego przedmiotu w zakresie podstawowym młodzi ludzie będą mieli także szansę realizować go na poziomie rozszerzonym, a w przyszłości zdawać maturę z BiZ-u.

Szczegóły dotyczące nowego przedmiotu w szkołach średnich: biznes i zarządzanie>>

Około 370 tys. uczniów klas czwartych od września 2023 ma otrzymać darmowe laptopy. Jak podkreślił Mateusz Morawiecki, jest to „jeden z elementów wspierania transformacji cyfrowej”. Na każdym laptopie będzie grawer z orłem oraz napisem „Rzeczpospolita Polska”, co ma zapobiec ewentualnej sprzedaży komputerów.

Nie jest to jednorazowe przedsięwzięcie. W kolejnych latach bezpłatne laptopy otrzymają następni uczniowie, którzy rozpoczynać będą naukę w klasie czwartej. 14 lipca prezydent podpisał ustawę o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, która reguluje m.in. kwestię przekazania uczniom laptopów. Przejdą one na własność rodziców dziecka. Uczeń ma możliwość otrzymania tylko jednego sprzętu sfinansowanego ze środków publicznych.

Pod koniec lutego 2023 zapowiedziano zmiany w podstawie programowej wychowania fizycznego. Od roku szkolnego 2023/2024 uczniowie mają brać udział w testach sprawnościowych. Następnie ich wyniki pojawią się w systemie teleinformatycznym „Sportowe Talenty”. Wuefiści będą mieli obowiązek przeprowadzania od marca do kwietnia testów sprawnościowych i wprowadzania ich do ww. systemu. Testy te będą obejmować:

• bieg 10 razy po 5 metrów – służący pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych,
• beep–test (dwudziesto-stumetrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy wykonywany według protokołu dla testu Eurofit) – służący pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu,
• podpór leżąc przodem na przedramionach, plank (deska) – służący pomiarowi zdolności siłowo-wytrzymałościowych całego ciała,
• skok w dal z miejsca – służący pomiarowi skoczności i siły.

Wyniki testów sprawnościowych nie będą podlegać ocenie. Jak podkreśla resort edukacji, mają one służyć monitorowaniu postępów uczniów i odkrywaniu talentów.

Od roku szkolnego 2023/2024 inaczej będą wyglądały podstawy programowe przedmiotów: język polski, łacina i technika. To już pewne, ponieważ na początku lutego podpisano rozporządzenie regulujące tę kwestię.

Co się zmieni?

• na języku polskim do podstawy programowej dodane zostały gry („This War of Mine” 11BitStudios oraz „Gra Szyfrów” Instytut Pamięci Narodowej),
• nauka techniki zostanie wzbogacona o elementy związane z bezpieczeństwem w ruchu drogowym i wychowaniem komunikacyjnym,
• język łaciński, począwszy od VI klasy szkoły podstawowej, będzie mógł realizowany jako drugi język obcy, łacina wejdzie więc do szkół podstawowych.

W kolejnym roku szkolnym nauczyciele mają otrzymać bony o wysokości 2,5 tys. zł na zakup laptopów. W momencie, gdy nauczyciel kupi tańszy sprzęt, pozostała kwota nie zostanie mu zwrócona. Pedagog będzie miał możliwość zakupu droższego laptopa i pokrycia różnicy z własnej kieszeni.

Bony na zakup laptopów mają otrzymać nauczyciele z publicznych i niepublicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Będą one przydzielane stopniowo. Niebawem w drodze rozporządzenia mają zostać wyodrębnione grupy nauczycieli, którzy jako pierwsi otrzymają bony. Pod uwagę brane będą m.in. typ szkoły, wykładany przedmiot i sytuacja społeczno-gospodarcza.

Czasowo, czyli tylko w roku szkolnym 2023/2024 miałby być zniesiony limit godzin ponadwymiarowych dla nauczycieli. Przypomnijmy, że obecnie pedagodzy nie mogą pracować na więcej niż 1,5 etatu, co zostało określone w art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela. W przypadku nauczyciela, który ma standardowe 18-godzinne pensum, jest to więc dodatkowe 9 godzin pracy.

Takie działanie ma zostać podjęte w związku z brakami kadrowymi, które mogą w przyszłym roku pojawić się w szkołach ponadpodstawowych. W rekrutacji do szkół średnich bierze udział ok. 500 tys. uczniów.

Na wrzesień 2024 planowane są z kolei zmiany związane z możliwością przechodzenia nauczycieli na wcześniejszą emeryturę i korzystaniem ze świadczeń kompensacyjnych. Zgodnie z projektem poselskim, który pojawił się 19 maja 2023 roku, z wcześniejszej emerytury mogliby skorzystać nauczyciele zatrudnieni przed 1 stycznia 1999 roku. Musieliby oni także spełnić określone warunki:

• mają okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego,
• nie przysługuje im prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek.

Z kolei nauczycielskie świadczenia kompensacyjne mają objąć kolejną grupę osób: nauczycieli z publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych. 28 lipca Sejm zatwierdził nowelizację ustawy dotyczącą m.in. wcześniejszych emerytur nauczycielskich i zmian w świadczeniach kompensacyjnych. Teraz trafi ona do prezydenta.

Od września 2023 mają się zwiększyć wynagrodzenia dla młodocianych pracowników: z 5 do 8 procent, z 6 do 9 proc. i z 7 do 10 proc. (obliczanego w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale). Jak podano w uzasadnieniu projektu stawki te mają wynosić ok.:569,94 zł (w I klasie szkoły branżowej), 641,18 zł (w II klasie szkoły branżowej), 712,43 zł (w III klasie szkoły branżowej), a także 498,70 zł (w czasie przyuczenia do wykonywanej pracy).

W związku z nowelizacją Karty Nauczyciela, do art. 43 dopisano ust. 2g, zgodnie z którym o godzinach dostępności nauczycieli prowadzących:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz w wymiarze niższym niż 6 godzin tygodniowo;
• wyłącznie zajęcia w formach pozaszkolnych lub zajęcia w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia lub szkole policealnej, bez względu na wymiar zatrudnienia

decyduje dyrektor szkoły odpowiednio do potrzeb.

Wraz z rozporządzeniem, które weszło w życie 17 czerwca 2023 roku pojawiły się nowe wzory świadectw i legitymacji szkolnych. Zmiany zaszły także w niektórych innych drukach szkolnych. To ważna informacja dla dyrektorów szkół i nauczycieli.

Od września 2023 młodzi ludzie mogą kształcić się w nowych zawodach. Są to:

• Administrator produkcji filmowej i telewizyjnej – kształcenie będzie prowadzone w rocznej szkole policealnej,
• Technik animacji filmowej – kształcenie będzie prowadzone w dwuletniej szkole policealnej,
• Technik aranżacji wnętrz – kształcenie będzie prowadzone w technikum,
• Operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia,
• Pracownik pomocniczy w gospodarce odpadami – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia – w zawodzie będą mogły kształcić się wyłącznie osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
• Technik gospodarki odpadami – kształcenie będzie prowadzone w technikum oraz w branżowej szkole II stopnia,
• Operator maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia,
• Technik przemysłu drzewnego – kształcenie będzie prowadzone w technikum oraz w branżowej szkole II stopnia,
• Animator rynku książki – kształcenie będzie prowadzone w dwuletniej szkole policealnej.