Wolne ceny energii = droższy prąd

Firmy już płacą za prąd na zasadach wolnorynkowych. Wywołało to na początku roku podwyżki cen energii dla biznesu nawet o 40 proc. Bo sprzedawcy chcieli zrekompensować sobie straty ze sprzedaży prądu po regulowanych cenach odbiorcom indywidualnym. To ostatnia grupa (G), dla której cenniki musi zatwierdzić Urząd Regulacji Energetyki. Teraz ma się to zmienić.

Spółki wnioski piszą

Wnioski o liberalizację przygotowują już m.in. firmy z grup Tauron i Energa. - Nie złożyliśmy jeszcze żadnego wniosku o uwolnienie cen - mówi Joanna Zając z Polskiej Grupy Energetycznej, największej firmy na rynku energii, która zaopatruje w prąd praktycznie całe Podlasie. - Uważamy jednak, że wolny rynek energii w Polsce jest potrzebny.

Ale takie stanowisko spółki energetycznej to "oczywista oczywistość". Tym bardziej że wskutek kryzysu mocno spadło zarówno zapotrzebowanie na prąd, jak i zyski sprzedawców.

W wyniku uwolnienia cen, zdaniem ekspertów, prąd może zdrożeć o 25-30 zł za 1 MWh (megawatogodzinę). Przeciętne gospodarstwo domowe zużywa ok. 2 MWh rocznie, opłaty wzrosłyby więc o 50-60 zł w skali roku. Obecnie cena prądu jest podobna we wszystkich spółkach. A brak konkurencji na rynku to jedna z przyczyn, dla której uwolnienie cen dla grupy G wciąż się odwleka (liberalizację zakładano na poczatek obecnego roku, URE uznał jednak, że sytuacja na to nie pozwala).

Dystrybucja potrzebuje kasy

Jednak cena prądu to tylko połowa rachunku. Przypomnijmy, że od 1 lipca 2007 roku każdy może zmienić dostawcę. Możemy kupić prąd w spółce z drugiego końca Polski, jeśli jego ofertę uznamy za najbardziej atrakcyjną. Dostarczy go do naszego domu lokalny dystrybutor - w przypadku woj. podlaskiego jest to spółka ZEB Dystrybucja. Jako że dystrybutora wybrać sobie nie możemy (chyba że zbudujemy własną linię przesyłową), jego cenniki nadal będzie kontrolować państwo.

Tylko że dystrybutorzy też mają spore potrzeby.

- W województwie podlaskim, jak w całej Polsce, linie wysokiego napięcia budowano w latach 60. i 70. ubiegłego wieku - wyjaśnia Andrzej Piekarski, doradca ds. kontaktów z mediami PGE ZEB Dystrybucja. - Potem przez lata były zaniedbywane, a teraz musimy wykładać ogromne pieniądze na modernizację sieci.

Jak duże? Tego, ze względu na planowany debiut giełdowy PGE na przełomie roku, rzecznik nie może zdradzić. Na szczęście obecnie białostocki dystrybutor nie planuje żadnych podwyżek.

Nie ma konkurencji, nie ma wolnych cen

Czy prezes URE wyrazi zgodę na liberalizację? W urzędzie dowiedzieliśmy się tylko, że nie nastąpi to przed dokładną analizą rynku.

- Analizujemy wyniki kilku badań, m.in. zachowania sprzedawców, liczbę i warunki zmian sprzedawcy, stan zadłużenia gospodarstw itp. - wylicza Agnieszka Głośniewska, rzeczniczka Urzędu Regulacji Energetyki. - Zgodnie z prawem energetycznym prezes URE może podjąć decyzję o zwolnieniu przedsiębiorstwa energetycznego z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia. Ale tylko gdy stwierdzi, że przedsiębiorstwo to działa w warunkach konkurencji. Na rynku energii musi być też odpowiednia liczba uczestników, a kontrola i zabezpieczenia przed wykorzystaniem pozycji monopolistycznej - skuteczna.

Jednak jeszcze w maju tego roku urząd zapewniał, że kryteriom tym daleko do spełnienia, zatem uwolnienie cen jest niemożliwe.

Przynajmniej dopóki sprzedawcy nie zaczną bić się o nasze kieszenie, ani my - nie zaczniemy szukać najtańszych ofert. A w ciągu dwóch lat od możliwości zmiany sprzedawcy skorzystało z niej zaledwie 1,2 tys. osób w całym kraju. W Podlaskiem 99,9 proc. odbiorców - zarówno klientów indywidualnych, jak i firm - płaci racunki w należącym do PGE Zakładzie Energetycznym Białystok.