- Wyróżnione osoby reprezentują wiele pokoleń, które podejmowały działalność na rzecz niepodległości Polski na przestrzeni ostatniego wieku – mówił wojewoda Podlaski Bohdan Paszkowski. - Od odzyskania państwowości w 1918 roku, przez walkę obronna we wrześniu 1939 roku, konspirację w latach okupacji, zryw Solidarności aż po osoby, które tę tradycję utrwalają w czasach współczesnych.
Lista odznaczonych
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski - pośmiertnie – Ks. Marceli Godlewski – za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności, człowieczeństwa i praw ludzkich.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – Andrzej Waluda – za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.
- Krzyż Kawalerski Orderu odrodzenia Polski – Krystyna Strubel - za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.
- Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości – pośmiertnie – Franciszek Długozima – za wybitne zasługi poniesione z niezwykłym poświęceniem w walce o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego.
- Krzyż Orderu Krzyża Niepodległości – pośmiertnie – Czesław Skarżyński - za wybitne zasługi poniesione z niezwykłym poświęceniem w walce o suwerenność i niepodległość Państwa Polskiego.
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości – Marek Karp - za zasługi dla Niepodległej.
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości – Dariusz Łotowski - za zasługi dla Niepodległej.
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości – Antoni Rudziński - za zasługi dla Niepodległej.
- Medal „Obrońców Ojczyzny 1939-1945” – Mieczysław Wroczyński – powstaniec warszawski.
A do celi klawisz wpada
Krystyna Strubel od jesieni 1980 roku była przewodniczącą NSZZ Solidarności w Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych Budownictwa Przemysłowego w Białymstoku, członkiem zarządu regionu związku i delegatem na I Walny Zjazd w Gdańsku.
- Pamiętam jak dziś jak dyrektor Lebiedziński wezwał mnie do gabinetu głównej księgowej i mówił: „Pani Krysiu, pani się boi. Niech pani się nie denerwuje. Jest pani samotna matką i na pewno nie zostanie pani aresztowana. Zresztą oni nie siedzą w więzieniach, a ośrodkach odosobnieniach”
Czytaj też:To świadkowie historii
Krystyna Strubel została internowana w grudniu 1981 roku. Była przetrzymywana w więzieniu przy Kopernika w Białymstoku.
- Gdy szłam po schodach więziennych z blaszanym kubkiem i schodach, to myślałam o tym, co powiedział mi dyrektor. Jak weszłam do celi, to siedziały w niej już trzy panie z Łomży, które przywieziono nocą bez świadomości, gdzie jadą. Potem osadzono jeszcze siedem kobiet z Suwałk. Po drodze żegnały się z życiem, bo eskortujący je z automatami żartowali sobie, że zatrzymają się pod lasem – wspominała pani Krystyna.
Za murami przy Kopernika spędziła niecały miesiąc.
- Ale może trzeba było,abym je zwiedziła. Znalazłam się w tym samym miejscu, w którym w czasie okupacji był mój ojciec i chrzestny, za nim Niemcy wywieźli ich do obozów koncentracyjnych - wspominała działaczka.
Ksiądz antysemita ratujący Żydów z getta
Wszystkie odznaczone osoby związane są z naszym regionem. Troje otrzymało odznaczenia pośmiertnie. Odebrali je przedstawiciele rodzin. Tak jak w przypadku. ks. prałat Marceli Godlewski.
Urodził się w Turczynie, szkołę średnią kończył w Suwałkach, seminarium w Sejnach. W latach 1915-45 był proboszczem kościoła Wszystkich Świętych w Warszawie. Przed wojną słynął z antysemickich poglądów i jawnie popierający endecję.
Mimo to kiedy hitlerowcy zaczęli mordować ludność żydowską, ks. Godlewski postanowił zrobić wszystko, by ratować Żydów – niezależnie od wyznania. Parafia Wszystkich Świętych znalazła się na terenie getta. Kapłan brał udział w przemycaniu żywności i leków, starał się o fałszywe dokumenty dla Żydów. Pomagał też ukrywać żydowskie dzieci w swoim prywatnym domu w Aninie – przekazanym w ręce Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek i przekształconym w sierociniec.
Czytaj też:Jacek Żalek odebrał medal przyznany dziadkowi za ratowanie Żydów
W czasie akcji likwidacyjnej ks. Godlewski musiał opuścić getto. Większość Żydów, którym udzielał pomocy zginęła w Treblince. Ci, którzy przeżyli Zagładę, zawsze podkreślali, jak wiele mu zawdzięczają.
- To dla mnie wielki zaszczyt, że mogłem odebrać ten order. Jestem dumny z ks. Marcelego – mówił Zbigniew Godlewski, praprawnuk brata księdza.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?