Superfirmy 2010 - etyczny biznes

Jej stosowanie powinno przekładać się na dbałość o zasady etyczne, prawa pracowników, prawa człowieka, otoczenie społeczne i środowisko naturalne. Odpowiedzialność społeczna opiera się na dwóch filarach:

– uwzględnianiu przy planowaniu działań firmy nie tylko jej korzyści ekonomicznych, ale także korzyści klienta i społeczeństwa (jest to znacznie więcej, niż działanie zgodnie z przepisami),

– skoncentrowaniu się na długofalowych skutkach działalności przedsiębiorstwa i ponoszenie za nie odpowiedzialności.

Długofalowe działania

Społeczna odpowiedzialność nie ogranicza się do zaangażowania w akcje charytatywne, sponsoring czy mecenat wydarzeń kulturalnych. Nie można mówić również o społecznej odpowiedzialności w przypadku jednorazowych, spektakularnych akcji, nastawionych na sukces marketingowy. Jest to długofalowe i całościowe spojrzenie na działalność gospodarczą firmy, uwzględniające, oprócz kwestii społecznych, także aspekty środowiska naturalnego oraz etyki w codziennym prowadzeniu biznesu.

Zobacz także. Superfirmy 2010. Liderzy nagrodzeni!

Koncepcja społecznego zaangażowania biznesu coraz bardziej zyskuje na popularności wśród polskich przedsiębiorstw. Wiele firm posiada w swoim budżecie pozycję przeznaczoną na programy charytatywne. W Polsce najbardziej widocznym propagatorem CSR jest Forum Odpowiedzialnego Biznesu, którego misją jest zwiększanie konkurencyjności firm przy jednoczesnym służeniu celom społecznym i dbałości o środowisko naturalne.

Wsparcie otoczenia społecznego

Przeprowadzone przez międzynarodową firmę McKinsey & Company badania wśród przedsiębiorców na całym świecie wskazują, że ponad 80 proc. respondentów uważa, iż generowanie zysków dla inwestorów powinno być połączone ze wsparciem otoczenia społecznego, np. tworzeniem dobrych warunków pracy, działaniami dobroczynnymi czy dodatkowymi (poza wymaganymi prawem) działaniami na rzecz ochrony środowiska. Tylko 16 proc. respondentów zgadza się dzisiaj z teorią noblisty Miltona Friedmana, że maksymalizacja zwrotu dla akcjonariuszy powinna być jedynym celem przedsiębiorstwa.

Zobacz także. Superfirmy 2010. Bogusław Dębski - pomogą dotacje

Z badania przeprowadzonego przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu wynika, że ponad 70 proc. polskich przedsiębiorców widzi w działalności prospołecznej element działań promocyjnych firmy i budowania jej wizerunku. Jednak wielu z nich wskazuje też na pobudki emocjonalne. Ponad 30 proc. przedsiębiorców zauważa problemy społeczne i widzi sens angażowania się w ich rozwiązanie, jako swój obywatelski obowiązek.

Blisko organizacji i instytucji Na podstawie wyników badania społeczno-ekonomicznej aktywności podlaskich firm, będącego podstawą do stworzenia Rankingu Superfirmy 2010, można dokonać przeglądu faktycznego zaangażowania przedsiębiorstw nie tylko na płaszczyźnie ekonomicznej, lecz przede wszystkim – społecznej. Jak wynika z uzyskanych danych, prawie wszystkie badane firmy w ostatnich trzech latach prowadziły działania społecznie zaangażowane. Działania te objęły przede wszystkim pomoc finansową oraz pomoc rzeczową. W znacznie mniejszym stopniu podlaskie przedsiębiorstwa wspierały innych wiedzą i doświadczeniem biznesowym, czy organizowały wolontariat pracowniczy. Głównymi odbiorcami podejmowanych działań były organizacje społeczne, instytucje publiczne, a dopiero w dalszej kolejności pracownicy oraz ich rodziny czy cała społeczność lokalna. Stąd wniosek, że badane firmy w mniejszym stopniu nakierowują swoje działania na potrzeby najbliższego otoczenia, w którym przychodzi im funkcjonować, a w większym na odbiorcę zewnętrznego. Jak się okazało, ponad 70 proc. firm podejmowało działania w sferze edukacji, sportu i rekreacji, a dopiero na dalszym miejscu znalazła się pomoc społeczna i usługi socjalne. Większość respondentów informowała, że wspomagała finansowo, w postaci darowizn, różnorodną działalność charytatywną, a także przedsięwzięcia sportowe, rekreacyjne, edukacyjne i kulturalne. Tylko nieliczne z analizowanych przedsiębiorstw (8 proc.) przyznały, że w latach 2007-2009 nie przekazały żadnych darowizn.

Elastyczne podejście Prawie 65 proc. uczestników badania stwierdziło, że wykorzystuje elastyczne formy zatrudnienia, co może świadczyć o otwartości przedsiębiorstwa na nowe rozwiązania w sferze zarządzania zasobami ludzkim. Należy jednak podkreślić, że w podlaskich firmach dominuje praca terminowa oraz praca na zastępstwo. Tylko niewielki odsetek stosuje rzeczywiście nowoczesne formy zatrudnienia, tj. telepracę (2,5 proc.), pracę w domu (15 proc.), czy pracę na wezwanie (15 proc.). Z powyższym zagadnieniem związane jest stosowanie elastycznych form organizacji czasu pracy. Nowoczesne rozwiązania w tym zakresie mogą przyczynić się nie tylko do osiągnięcia określonych korzyści w przedsiębiorstwie, ale przede wszystkim mogą umożliwiać pracownikom godzenie życia zawodowego z rodzinnym.

Zobacz także. Superfimy 2010 - Liderzy nagrodzeni - galeria

W efekcie pracownik lepiej wykonuje powierzone obowiązki, działa efektywniej, bardziej kreatywnie i odpowiedzialnie, wspierając wielopłaszczyznowy rozwój firmy. Przedsiębiorstwa, które wzięły udział w Rankingu, stosują przede wszystkim pracę w niepełnym wymiarze czasu oraz równoważny czas pracy. Około 1/3 z nich przyznała, że wykorzystuje inne formy organizacji czasu pracy tj. zadaniowy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, ruchomy czas pracy. Tylko dwie firmy wprowadziły u siebie system pracy weekendowej.

Innym zagadnieniem związanym z działaniami w ramach CSR w odniesieniu do pracowników jest z pewnością pomoc bezpośrednia. Wydaje się, że na szczególną uwagę zasługują pracownicy, którzy posiadają małe dzieci. Wsparcie właśnie tej grupy może przynieść firmie określone korzyści nie tylko wizerunkowe, jakby niektórzy chcieli, ale właśnie społeczne.

Zobacz także. Superfirma 2010 - znamy zwycięzców

Przedsiębiorstwo w ten sposób nabiera „ludzkiego wymiaru”, który na pewno jest doceniany przez pracowników. Podlaskie firmy biorące udział w Rankingu Superfirmy 2010 wspierają rodziców, finansując tradycyjne paczki świąteczne (56 proc.), czy też umożliwiając pracownikom zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu (43 proc.), co jest szczególnie ważne w przypadku matek wracających do pracy po urlopie macierzyńskim. Wśród pozostałych form pomocy wskazywano na organizację wypoczynku dla dzieci oraz organizację wspólnego spędzania czasu poza pracą. Należy odnotować, że niewiele, bo tylko 7 firm, wspomaga pracowników będących rodzicami, zezwalając im na pracę w domu. Tylko nieliczne firmy pomagają w umieszczeniu dziecka w przedszkolu/żłobku (6,5 proc.) lub częściowo pokrywają koszty jego pobytu w tych placówkach (1,6 proc.). Żaden z uczestników badania ankietowego nie prowadzi firmowego przedszkola/żłobka. Wszystkie przedsiębiorstwa stosują dodatkowe możliwości wspierania swoich pracowników. W większości przypadków przyjmują one formę dofinansowanie szkoleń, kursów lub konferencji. Około 3/4 respondentów gwarantuje pomoc finansową w trudnych sytuacjach życiowych, zaś połowa dofinansowanie studiów lub studiów podyplomowych. Mniejszy odsetek przedsiębiorców (ok. 37 proc.) umożliwia swoim pracownikom korzystanie z basenu, siłowni, aerobiku (karnety, pakiety rekreacyjne, własne zaplecze). Około 1/4 ankietowanych przedsiębiorstw deklaruje, że finansuje pracownikom dodatkowe ubezpieczenie na życie, a także daje możliwość korzystania z dodatkowej opieki medycznej.

Zobacz także. Superfirma 2010. Znamy zwyciezców (cz. 2)

Polscy przedsiębiorcy przeżywają obecnie trudny okres, co spowodowane jest skutkami światowego kryzysu finansowego. Problemy związane z kryzysem nie powinny być jednak hamulcem dla działań związanych ze społeczną odpowiedzialnością biznesu.

W kolejnych latach można spodziewać się dalszej profesjonalizacji działań w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu. Polskie firmy najprawdopodobniej pójdą w ślady firm amerykańskich i europejskich, łącząc działania dobroczynne ze strategią. Kolejnym krokiem będzie traktowanie programów społecznego zaangażowania jako elementu przewagi konkurencyjnej na rynku, a co za tym idzie – jasne stawianie celów w tej dziedzinie i mierzenie rezultatów prowadzonych działań.