Sąd Najwyższy uchylił w całości zaskarżony nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Białymstoku

Skargi nadzwyczajne złożył (z upoważnienia Prokuratora Generalnego) Zastępca Prokuratora Generalnego Robert Hernand. Jedna ze skarg dotyczyła prawomocnego orzeczenia wydanego przez Sąd Okręgowy w Białymstoku. Prokuratura w komunikacie prasowym przekazała, że prokurator zarzucił sądom naruszenie zasad, wolności i praw człowieka i obywatela, określonych w Konstytucji RP, w tym zasady sprawiedliwości społecznej, zasady równości wobec prawa, zasady ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi oraz prawa do rzetelnej procedury sądowej, a także rażące naruszenie prawa procesowego.

Sprawa dotyczyła umowy kredytu zawartego przez pozwanych w sierpniu 2008 roku w wysokości 424 577,46 złotych, z zamiarem przeznaczenia otrzymanych środków na cele mieszkaniowe. Kredyt był indeksowany kursem franka szwajcarskiego. Pozwani pobrali kwotę 411 899,98 złotych pozostałą po odliczeniu prowizji, opłaty sądowej za wpis hipoteki, kosztów z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty pracy oraz opłaty z tytułu wyceny nieruchomości - przekazuje Dział Prasowy, Prokuratury Krajowej

Kredytobiorcy spłacali swoje zobowiązanie zgodnie z zawartą umową regularnie począwszy od 2008 roku. W 2015 roku pozwanych dotknęły kłopoty finansowe. W wyniku tego nastąpiła nieregularność spłat. Konsekwencją tego faktu wypowiedzeniem umowy kredytu przez bank oraz wezwaniem kredytobiorców do zapłaty całej pozostałej do spłaty kwoty. Mimo wezwań do zapłaty świadczenie nie zostało przez pozwanych spełnione.

W grudniu 2015 bank wystąpił o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Bank zwrócił się o zasądzenie kwoty 187 325,32 CHF oraz dalszych odsetek liczonych od kapitału, w wysokości 10,98 % w skali roku od dnia 29 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

W marcu 2016 roku Sąd Okręgowy w Białymstoku przychylił się do stanowiska banku. Wydał nakaz zapłaty, który wobec braku jego zaskarżenia stał się prawomocny. Na jego podstawie komornik wszczął postępowanie egzekucyjne.

W skargach zwrócono uwagę na fakt braku zbadania postanowień umów będących podstawą powstania zobowiązań, pod kątem występowania w nich niedozwolonych klauzul umownych. Zaskarżone orzeczenia naruszyły zasady ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Kwestionowane umowy opierały się o klauzule niedozwolone tożsame z klauzulami wpisanymi do Rejestru klauzul niedozwolonych, a zatem są sprzeczne z celem i naturą tych umów, jak również z zasadami współżycia społecznego. Celem takich umów nie może być bowiem nadmierne wzbogacenie po stronie kredytodawcy i faktyczne doprowadzenie do pozbawienia dłużnika jakiejkolwiek możliwości spłaty zadłużenia. - informuje Dział Prasowy Prokuratury Krajowej.

W skargach dostrzeżono fakt, że umowy kredytowe będące przedmiotem zaskarżonych orzeczeń to przykłady tzw. umów adhezyjnych, czyli takich, w których warunki umowne określane są jednostronnie przez bank, a konsument nie ma możliwości ich negocjowania.

Sąd Najwyższy podzielił zasadność argumentacji zawartych w skardze Prokuratora Generalnego. Wyrokami z 11 maja 2022 r. został uchylony w całości nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Białymstoku. Sprawa została przekazana do ponownego rozstrzygnięcia.