Przygotuj się do wizyty w urzędzie pracy

- Po otrzymaniu ostatniego świadectwa pracy osoba, która straciła pracę zgłasza się do urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce zamieszkania - wyjaśnia Krystyna Iglicka, kierownik Działu Świadczeń Powiatowego Urzędu Pracy w Białymstoku. - Tam w informacji powiedzą nam, jakie dokumenty powinniśmy dostarczyć. Na ich podstawie będziemy mogli urząd pracy stwierdzi, jakie uprawnienia przysługują rejestrującemu się.

Będziemy zarejestrowani jako bezrobotni dopiero po okazaniu niezbędnych dokumentów. - Należy wziąć ze sobą dowód osobisty, świadectwo szkolne albo dyplom ukończenia szkoły i wszystkie świadectwa pracy albo dokumenty, które pozwolą na stwierdzenie uprawnień - radzi Krystyna Iglicka. - Niepełnosprawni muszą dostarczyć dodatkowo dokumenty poświadczające stopień niepełnosprawności oraz przeciwwskazania do wykonywania określonej pracy.
Niepełnoletni przedstawiają legitymację szkolną lub tymczasowy dowód osobisty. Trzeba też przynieść zaświadczenia o ukończonych kursach lub szkoleniach. W urzędzie okazujemy oryginały dokumentów, jednak nie musimy ich tam zostawiać.

Rejestrujący się składa oświadczenie, że jest zdolny do podjęcia pracy i wykazuje taką gotowość. Otrzymuje decyzję, czy został uznany za osobę bezrobotną. Jeśli tak, wówczas urząd pracy będzie płacił za niego składkę zdrowotną. Bezrobotny ma jednak obowiązek zgłaszania się do urzędu w wyznaczonych terminach. - Jeżeli taka osoba nie zgłosi się w wyznaczonym terminie i w ciągu pięciu dni nie usprawiedliwi swojej nieobecności, wówczas traci status osoby bezrobotnej - przestrzega kierownik Działu Świadczeń PUP. - Kolejną dolegliwością jest to, że dopiero po upływie 90 dni od niestawienia się w urzędzie może być ponownie zarejestrowana.
Natomiast osoba, która wie, że nie będzie miała możliwości zgłoszenia się w wyznaczonym terminie, powinna zawiadomić o tym wcześniej zawiadomić urząd pracy. Tak jest na przykład przy wyjeździe za granicę. - Po wcześniejszym wyjaśnieniu przyczyny nieobecności, nie traci się na trzy miesiące statusu osoby bezrobotnej, tak jak to było w powyższym przypadku - podkreśla Krystyna Iglicka.
Osoba bezrobotna musi też zgłaszać podjęcie zatrudnienia. Powinna to zrobić w ciągu pięciu dni od daty rozpoczęcia pracy. Dotyczy to podejmowania każdej pracy, również dorywczej.

Status bezrobotnego może uzyskać osoba, która:
* nie jest nigdzie zatrudniona
* jest zdolna i gotowa do podjęcia pracy
* nie uczy się w szkole w systemie dziennym
* jest zarejestrowana w urzędzie pracy właściwym dla miejsca zameldowania czasowego lub stałego
* ma 18 lat, wyjątkiem są młodociani absolwenci
* nie mniej niż 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) - nie nabyła prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej
* nie prowadzi działalności gospodarczej i nie pobiera zasiłku stałego, stałego wyrównawczego, gwarantowanego zasiłku okresowego lub renty socjalnej.
Nie może być zarejestrowanym bezrobotnym osoba, która posiada gospodarstwo rolne o powierzchni przekraczającej 2 hektary lub podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym większym niż 2 ha.
Statusu bezrobotnego nie otrzyma też tymczasowo aresztowany lub odbywający karę pozbawienia wolności. Podobnie osoby, które uzyskują dochód przekraczający połowę najniższego wynagrodzenia w ciągu miesiąca. Inaczej jest, jeśli dochód ten pochodzi z innego tytułu niż zatrudnienie i inna praca zarobkowa, czyli na przykład z renty rodzinnej, z najmu mieszkania lub lokalu. Wtedy mamy odpowiednie uprawnienia.

Po 7 dniach od zarejestrowania się we właściwym urzędzie pracy, bezrobotny może otrzymać zasiłek za każdy dzień kalendarzowy, jeżeli:
* nie ma dla niego żadnej propozycji zatrudnienia
* w ciągu 18 miesięcy przed zarejestrowaniem przepracował co najmniej 365 dni albo wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło i otrzymywał co najmniej minimalne wynagrodzenie, od którego opłacał składkę na fundusz pracy
* wykonywał pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą, ale osiągał dochód w wysokości co najmniej najniższego wynagrodzenia
* podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej.
Jeżeli w ostatnim miejscu pracy bezrobotny rozwiązał umowę za porozumieniem stron, to zasiłek dostanie dopiero po 90 dniach od daty rejestracji. Jeśli został zwolniony z własnej winy bez wypowiedzenia, wtedy prawo do zasiłku przysługuje mu po 180 dniach od daty zarejestrowania się w urzędzie.

Do 365 dni, od których zależy nabycie zasiłku dla bezrobotnych, zalicza się także:
* pracę wykonywaną w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, jeżeli podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne i fundusz pracy stanowi kwota co najmniej najniższego wynagrodzenia
* pracę w rolniczej spółdzielni produkcyjnej
* pracę w spółdzielni kółek rolniczych z najmniej najniższym miesięcznym wynagrodzeniem i opłacaniem składek
* okresy zatrudnienia lub wykonywania innej pracy zarobkowej za granicą, jeżeli była odprowadzana składka na fundusz pracy
* służbę wojskową
* pobieranie gwarantowanego zasiłku okresowego z pomocy społecznej. (sa)