Geografia wyborcza

Liderzy elektoratu
Na przykład w województwie białostockim AWS zdobyła pięć mandatów poselskich przy dwóch mandatach SLD. Z kolei w województwie łomżyńskim AWS miała trzech parlamentarzystów a SLD tylko jednego. W obydwu województwach AWS uzyskała wynik powyżej średniej krajowej. SLD natomiast zdobyło mniejsze poparcie niż w skali całego kraju, chociaż Włodzimierz Cimoszewicz był wówczas urzędującym premierem.
Elektoraty prawicowy i lewicowy miały swoich zdecydowanych liderów. I tak na startującego z drugiego miejsca listy AWS Krzysztofa Jurgiela (dzisiaj PiS) zagłosowało 55,1 tys. wyborców. Ówczesny prezydent Białegostoku zdobył prawie połowę głosów, które padły na listę AWS i 21,1 proc. ważnych głosów oddanych w województwie białostockim. Z kolei liderem elektoratu lewicowego był oczywiście Włodzimierz Cimoszewicz, który zdobył 54 tys. głosów z 64 tys. oddanych na SLD i 20,67 proc. w terenu całego województwa białostockiego.
W województwie łomżyńskim liderem elektoratu prawicowego okazał się Michał Tomasz Kamiński, startujący - podobnie jak Jurgiel - z drugiego miejsca listy AWS (dzisiaj PiS). Kamiński uzyskał 20,8 tys. głosów czyli 18,38 proc. głosów oddanych w całym województwie łomżyńskim. Z kolei na liście SLD najwięcej głosów zdobył Mieczysław Czerniawski 8,2 tys.).

Szosa lubelska
Linia oddzielająca tereny, gdzie przeważa elektorat lewicowy od terenów o sympatiach zdecydowanie prawicowych, od lat przebiega wzdłuż szosy lubelskiej. Na wschód od tej granicy mieszka przeważnie mniejszość prawosławna i białoruska o sympatiach lewicowych. Na przykład w gminie Orla SLD uzyskało 60,68 proc. głosów, Stowarzyszenie Słowiańskiej Mniejszości Narodowej 24,8 proc. głosów, a AWS zaledwie 1,4 proc. głosów. Z drugiej strony szosy lubelskiej, zwłaszcza w dawnych zaściankach szlacheckich, zdecydowanie wygrywała prawica. Na przykład w gminie Wyszki AWS uzyskała prawie 70 proc. głosów, a na SLD głosowało tylko 5,2 proc. wyborców.
Również w gminie Puńsk miejscowi Litwini chętniej głosowali na SLD (46 proc.) niż na AWS (7,54 proc.). Jednak w byłym województwie suwalskim podział elektoratu nie był tak wyrazisty, a SLD cieszył się stosunkowo większym poparciem niż w województwach łomżyńskim i suwalskim.
W obecnych wyborach zdecydowanym faworytem jest SLD. Po prawej stronie nie ma też żadnego ugrupowania, które mogłoby zagrozić zwycięstwu lewicy. AWS, taki jak znaliśmy, już nie istnieje. Akcja może mieć nawet problemy z wejściem do Sejmu. Większym poparciem elektoratu cieszą się za to umiarkowana Platforma Obywatelska i zdecydowanie prawicowe Prawo i Sprawiedliwość.
Po 23 września zapewne po raz kolejny zobaczymy, że dzisiejsze województwo podlaskie ma swoistą geografię wpływów lewicy i prawicy. Chociaż skala poparcia dla SLD, które ostatnio wykazują sondaże wskazuje, że podziały nie będą juz tak wyraziste.