Gdy się w brzuchu zastoi

Kłopoty z wypróżnianiem są bardzo częste - ma je co czwarta osoba. Zwykle, żeby sobie z tym poradzić, sięgamy po środki przeczyszczające. Ale - to nie tędy droga.

IDEALNIE GDY CODZIENNIE

Ostrożnie z rycyną

Jeśli zmiana stylu życia nie przyniesie spodziewanych efektów można sięgnąć po środki przeczyszczające, ale nie należy stosować ich przez długi okres. Wszystkie przy dłuższym stosowaniu mogą wywołać działania uboczne. Najczęściej dochodzi do obniżenia zawartości potasu, wapnia i magnezu w organizmie. Przy stosowaniu preparatów ziołowych (zawierających senes, kruszynę, rzewień) lub oleju rycynowego może dojść do zwyrodnień zakończeń nerwowych w jelicie grubym i tzw. zespołu jelita leniwego.

Trawienie tego, co zjemy trwa przez 12 do 24 godzin (stąd i podział potraw na lekko- i ciężkostrawne). Idealna sytuacja jest wówczas, gdy wypróżnienie odbywa się codziennie rano lub nawet dwa razy dziennie. Nie ma jeszcze powodów do zmartwienia, gdy jest to rzadziej czy w innych porach dnia. Jednak gdy oddajemy stolce rzadziej niż raz na trzy dni, jeśli są one bardzo twarde, to takie zaparcia wymagają już pomocy lekarza. Jeśli w porę nie wyregulujemy pracy przewodu pokarmowego, może dojść do hemoroidów i stanów zapalnych jelit.

KTO TU WINIEN

Aż w 90 proc. przypadków przyczyną zaparć jest niewłaściwe odżywianie się. W naszym menu z pewnością za mało jest błonnika i płynów, natomiast za dużo mięsa, tłuszczu, słodyczy, białego pieczywa. Inne powody, to:
l brak ruchu - wówczas też słabsza jest perystaltyka (praca) jelit;
l za duże stężenie wapnia we krwi (stolce wówczas stają się twarde);
l zaburzenia w pracy wątroby - gdy wytwarza ona za mało żółci, regulującej proces trawienia, a następnie "przesuwania" stolca, stwardniała masa kałowa zalega w jelitach;
l niektóre choroby - przedłużające się zaparcia mogą też być sygnałem różnych chorób, np. cukrzycy, depresji, niedoczynności tarczycy;
l niektóre leki - np. obniżające ciśnienie, antydepresyjne, moczopędne, preparaty wapnia;
l skłonności dziedziczne - część lekarzy uważa, że tę przypadłość można odziedziczyć po rodzicach.

JAK ROZRUSZAĆ JELITA

Kiedy do lekarza

Trzeba zasięgnąć porady lekarza, jeśli:
l zaparcia trwają dłużej niż pięć dni, gdy przy tym chudniemy i odczuwamy bóle brzucha;
l skurcze lub bóle brzucha pojawiają się w ciągu dnia;
l w stolcu zauważymy krew;
l zaparcia występują na zmianę z biegunką lub towarzyszą im wymioty;
l zaparcia pojawiają się po zażyciu pewnych leków i podejrzewasz, że to one mogą sprawiać kłopoty z wypróżnieniem.

Jeśli lekarz stwierdzi, że zaparcia wiążą się z jakąś chorobą, to oczywiście trzeba ją leczyć. Jeśli powodem są leki, trzeba je zmienić. Ale najczęściej, jak wspomnieliśmy, wystarczy zmienić złe nawyki, to znaczy:
l Jedz produkty z dużą ilością błonnika. Dziennie potrzebujemy go 25-40 g. Jego rola polega na tym, że wchłania wodę, pęcznieje i wypełnia jelita, stymulując przesuwanie treści pokarmowej i wypróżnianie. Błonnik znajdziesz m.in. w warzywach (zwłaszcza marchew, brokuły, kalafior) i owocach (szczególnie skuteczne są suszone śliwki, jabłka, figi, suszone daktyle, porzeczki), razowym pieczywie, kaszach;
l Rano wypijaj na czczo napój przygotowany poprzedniego dnia wieczorem z 6-8 suszonych fig lub śliwek, zalanych ciepłą wodą; owoce zjadaj;
l Przy głównych posiłkach jedz kilka suszonych owoców, niełuskany ryż, brokuły, kukurydzę lub trochę otrąb (do trzech łyżek dziennie);
l W ciągu dnia wypijaj do dwóch litrów niegazowanej wody mineralnej i soków owocowych lub warzywnych (łączyć z wodą pół na pół);
l Unikaj napojów wysoko gazowanych, mocnej kawy i herbaty, mocnych alkoholi i ostrych przypraw;
l Chodź do toalety, gdy tylko poczujesz taką potrzebę - nie przetrzymuj stolca.
l Ćwicz codziennie rano przez co najmniej 10 minut, spaceruj minimum pół godziny dziennie, dwa razy w tygodniu uprawiaj jakiś sport.