Budżet obywatelski zmieni miasto

Półkolisty amfiteatr ze sceną, zadaszeniem, 300 miejscami siedzącymi, otoczony zielenią. Do tego duży plac zabaw, siłownia zewnętrzna, ścieżki i alejki parkowe, stylowe oświetlenie. Takie będą bulwary św. Jana Teologa w pobliżu niewielkiej cerkwi przy ul. Herberta. Projekt zgłosił do budżetu obywatelskiego dr Adam Musiuk z Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, jeden z pomysłodawców inwestycji na osiedlu TBSy. - Inspiracją była dla mnie Serbia i Czarnogóra, gdzie często spotykałem się z przestrzenią zieloną, w którą wkomponowany był amfiteatr. Wiele razy brałem udział w lokalnych wydarzeniach kulturalnych, gdzie niewielkie społeczności organizowały swoje koncerty, pikniki, czy pokazy filmów - opowiada dr Adam Musiuk.

Park z amfiteatrem spodobał się białostoczanom najbardziej. Projekt poparło blisko sześć tysięcy osób w trakcie głosowania nad pierwszym w historii miasta budżetem obywatelskim. - Czy zaskoczył mnie wynik głosowania - I tak, i nie. Obawiałem się, że inne projekty, szczególnie te skierowane do młodzieży uzyskają większe poparcie. Nasza propozycja była skierowana do - nazwijmy to - dojrzalszej grupy mieszkańców. Jednak bardzo szybko się okazało, że i młodzież ten pomysł podchwyciła - mówi dr Adam Musiuk.

Wsparli go nie tylko prawosławni parafianie św. Jana Teologa, ale także parafie rzymskokatolickie NMP Królowej Rodzin i św. Faustyny, społeczności lokalnych szkół i przedszkoli.

- Bo Bulwary św. Jana Teologa powstaną i przez lata będą służyć nie tylko mieszkańcom TBS-ów, ale i całemu miastu - zapewnia dr Musiuk.

Powód do dumy duży, bo i konkurencja była duża. Mieszkańcy Białegostoku zgłosili do budżetu obywatelskiego w sumie 186 inwestycyjnych propozycji, dotyczących m.in. budowy dróg, chodników, boisk, siłowni zewnętrznych, czy wybiegów dla psów. 51 z nich zostało ocenionych pozytywnie i trafiło na listę do głosowania. Przez kilka tygodni ruch znów należał do białostoczan. To oni wybierali te najlepsze, najciekawsze pomysły. Powstała lista rankingowa. Budżetowa pula - 10 mln zł wystarczyła na siedem projektów, które otrzymały najwięcej głosów mieszkańców stolicy Podlasia. W szczęśliwej siódemce, oprócz bulwarów znalazła się także przebudowa Węglowej, nowa kładka przez rzekę Białą na osiedlu Dziesięciny, centrum sportów miejskich także na Węglowej, osiedlowa droga do Lasu Bacieczkowskiego, trasa rowerowo-narciarska w lesie Pietrasze oraz ośrodek piłkarski wraz z kilkoma boiskami m.in. na osiedlu Pieczurki.

Wniosek jest jeden. Większość zwycięskich projektów dotyczy sportu i rekreacji.

- Te wyniki pokazują, że nasi mieszkańcy chcą być aktywni, chcą się spotykać, bo na przykład bulwary na osiedlu TBS, jak i przedsięwzięcia na Węglówce będą sprzyjały integracji białostoczan - uważa prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. - Ja również głosując, wybrałem projekty z tego zakresu - przyznaje.

- Po cichu liczyliśmy, że nasza propozycja przejdzie. Coraz więcej ludzi jeździ rowerem, coraz więcej chce jeździć na nartach. Nasza inwestycja odpowiada na te potrzeby mieszkańców - mówi Lech Szargiej, dyrektor Zespołu Szkół nr 6 oraz przedstawiciel klubu sportowego Hubal. To oni zaproponowali sportową inwestycję w lesie Pietrasze. Znalazło się ponad 2600 zwolenników tego projektu. W jego ramach ma powstać w pobliżu szkoły wypożyczalnia nart biegowych oraz rowerów, w planach jest też kawiarenka.

Aktywnego wypoczynku będzie można też zażyć na Węglowej. Taką formę spędzania wolnego czasu przewiduje bowiem społeczna koncepcja przebudowy terenu powojskowych magazynów. To kolejna propozycja, która zyskała uznanie białostoczan. Na liście rankingowej zajęła drugie miejsce.
- Wierzyliśmy, że nasz projekt ma sens. To co proponujemy na Węglowej to także efekt konsultacji społecznych, które przeprowadzaliśmy. Będzie to miejsce dostępne dla wszystkich mieszkańców miasta, dla całych rodzin - przypomina Damian Dworakowski, ze stowarzyszenia Kreatywne Podlasie.
Jego projekt przewiduje, że Węglowa stanie się przede wszystkim miejscem bezpiecznym. Zostanie posprzątane, oświetlone, pojawi się też monitoring. W planach jest również plac zabaw, siłownie zewnętrzne, boisko, a także budowa przejścia pieszo-rowerowego przez tory kolejowe, które ułatwi dotarcie na Węglową.

W pobliżu, bo także na Węglowej powstanie również centrum sportów miejskich, o które wnioskowało Stowarzyszenie Parkour Białystok. Projekt przewiduje m.in. montaż elementów metalowych, drewnianych, czy betonowych, które umożliwią efektowne pokonywanie przeszkód. To najtańsza inwestycja wśród tych najwyżej ocenionych przez głosujących.

Tych ostatnich nie było mało. W głosowaniu nad projektami budżetowymi wzięło udział ponad 40 tysięcy osób. Ważnych głosów było ponad 32 tysiące. To najliczniejsze konsultacje społeczne, jakie odbyły się w naszym mieście, czy nawet regionie. Dla porównania na pomysły budżetu obywatelskiego województwa podlaskiego głosowało około 17 tysięcy osób.

- Jestem bardzo pozytywnie zaskoczony frekwencją w Białymstoku. Mieszkańcy wykazali się aktywnością obywatelską - podkreśla prof. Andrzej Sadowski, socjolog z Uniwersytetu w Białymstoku. Przyznaje, że nie wszystkie projekty zakwalifikowane do realizacji podobają mu się, ale wszystkie są ważne. - Dotyczą one peryferii miasta, gdzie plany makro często nie docierają. To znaczy, że mieszkańcy oglądają zmieniające się centrum miasta, a wokół jego domu nic się nie dzieje - wyjaśnia prof. Sadowski.

Prezydent Tadeusz Truskolaski podkreśla, że to pierwsza edycja budżetu, a już zaangażowało się w nią tak wiele osób. - Zarówno na etapie przygotowania projektów - otrzymaliśmy ich prawie 200 - jak i podczas głosowania. Ponad 40 tys. głosów to spory, pozytywny kapitał społeczny, nawet jeśli części głosów z powodów formalnych nie mogliśmy uznać za ważne. Cieszy także fakt, że mieszkańcy głosowali przede wszystkim na projekty o charakterze ogólnomiejskim, z których będziemy mogli korzystać wszyscy.
Wszystkie zwycięskie projekty znajdą się w projekcie budżetu na 2014 rok. Już tylko formalnością ma być głosowanie w radzie miejskiej.

- To oznacza, że ich realizacja rozpocznie się w przyszłym roku. Oczywiście nie wszystkie zakończą się w tym samym momencie, niektóre realizować będziemy także w kolejnych latach ze względu na ich charakter - dodaje prezydent Truskolaski.

Już publicznie zadeklarował, że budżet obywatelski będzie kontynuowany. Bo jedno jest pewne. Ta forma decydowania o swoim mieście spodobała się białostoczanom. Mieli w końcu realny wpływ na wydawanie publicznych pieniędzy. I z tej szansy chętnie skorzystali.

Bulwary św. Jana Teologa przy ul. Herberta - 5 899 głosów, koszt 1,4 mln zł

Społeczna koncepcja Węglowej - etap I - 4187 głosów, koszt 3,8 mln zł

Budowa kładki dla pieszych przez rzekę Białą oraz chodnika stanowiącego dojście do kładki na osiedlu Dziesięciny - 3514 głosów, koszt 365 tys. zł

Centrum Sportów Miejskich na terenie kompleksu dawnych magazynów wojskowych przy ul. Węglowej - 3009 głosów, koszt 223 tys. zł

Budowa drogi osiedlowej na ul. Bacieczki łączącej ul. Armii Krajowej z Lasem Bacieczkowskim - 2700 głosów, koszt 300 tys. zł

Turystyka, sport i rekreacja rowerowo-narciarska w lesie Pietrasze - 2612 głosów, koszt 1,2 mln zł

Budowa ośrodka piłkarskiego oraz boisk osiedlowych na osiedlach Pieczurki, Starosielce, Białostoczek - 2418 głosów, koszt 3 mln zł