16 sierpnia 1943 roku widziałem, jak płonęły domy w getcie - wspominał na naszych łamach białostoczanin Jerzy Szóstko. - Ogień i dym unosiły się wysoko pod niebo, słychać było strzały i wybuchy.
W nocy z 15 na 16 sierpnia getto zostało otoczone przez żołnierzy niemieckich i oddziały SS. 16 sierpnia, na wieść o zarządzeniu natychmiastowej deportacji 30 tys. osób, ruch oporu wezwał do rozpoczęcia powstania. Około 200 obrońców, pod wodzą Mordechaja Tenenbauma i Daniela Moszkowicza rozpoczęło walkę.
Wspomnienia tych, którzy przeżyli tamto piekło, są wstrząsające.
- Był to drugi dzień likwidacji - opowiadała Ewa Kracowski. - W schronie, przez otwór wybity w murze, widziałam na ul. Fabrycznej około 100 dzieci w wieku od trzech do siedmiu lat, kroczących po bruku, z małymi tobołkami, a z boku dwie wychowawczynie. Po dwóch stronach kolumny, z każdej strony - dwaj żandarmi z nastawionymi karabinami. To był sierociniec. Dzieci nie płakały. Szły spokojnie do wagonów, nie wiedząc co je czeka.
20 sierpnia upadł ostatni punkt oporu, szpital przy ulicy Fabrycznej. Tenenbaum i Moszkowicz, widząc, że powstanie nie ma szans, popełnili samobójstwo. Ludność żydowską wywieziono do Treblinki i innych obozów zagłady. Szacuje się, że spośród ok. 50-60 tys. mieszkańców getta wojnę przetrwało 260 osób.
W sobotę Białystok upamiętni 71. rocznicę powstania w getcie. Tego dnia o godz. 10 przedstawiciele miasta złożą kwiaty przed pomnikiem Wielkiej Synagogi przy ulicy Suraskiej. A w południe - przed pomnikiem Bohaterów Getta przy placu Tenenbauma. W ramach obchodów, o godz. 20 w Centrum im. Ludwika Zamenhofa odbędzie się także koncert pieśni hebrajskich, sefardyjskich i jidysz.
Czytaj e-wydanie »Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
