Zaawansowane technologie trampoliną rozwoju polskiej gospodarki

W 2023 roku Instytut Sobieskiego opublikował raport pt.: “Polskie firmy z rynku robotyki, Internetu rzeczy i sztucznej inteligencji oraz finansowanie pre-IPO”, który został przygotowany we współpracy z Polskim Funduszem Rozwoju. Badacze chcieli sprawdzić, w jakim kierunku rozwinęły się przedsiębiorstwa technologiczne, które zostały wyszczególnione w raporcie Instytutu Sobieskiego z 2018 roku*. Niestety analiza sytuacji rynkowej wykazała, że znaczna część innowacyjnych produktów polskich startupów trafiła w ręce zagranicznych inwestorów. Firmy z największym potencjałem są szybko wyszukiwane i wykupywane przez globalnych graczy. Miało to miejsce w przypadku Ivony, która została przerobiona pod nadzorem Amazona na Alexę czy Open AI, stworzonego przy udziale polskich inżynierów.

- Żeby nasi innowatorzy mogli rozwijać swoje produkty w kraju, musimy zbudować silny rynek kapitałowy. Mamy olbrzymi potencjał intelektualny i kadrowy, tylko do tej pory nie nauczyliśmy się, jak go wykorzystać biznesowo - mówił Paweł Borys, Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju.

Na przestrzeni ostatnich lat udało się wypracować w Polsce dynamiczny system finansowania innowacyjnych projektów, jednak wciąż nie można nazwać go dojrzałym. Zdobycie "pierwszego miliona" na wypuszczenie danego produktu z funduszy zalążkowych nie stanowi problemu. Gorzej jest jednak z dalszym wsparciem. Autorzy raportu zwracają uwagę na potrzebę stworzenia programów, które umożliwiałyby produkcję i ekspansję zagraniczną polskiej technologii. Badacze wskazują, że dotychczasowy system wsparcia powinien być uzupełniony o siedem aspektów:

• utworzenie dużych funduszy inwestycyjnych;
• transparentność i konkurencyjność mechanizmów wyłaniania firm szukających finansowania pre-IPO;
• społeczną akceptację inwestowania znacznych środków publicznych w prywatne przedsiębiorstwa;
• konkurencyjność wynagrodzeń;
• zlecanie zamówień publicznych, spółek i wojska polskim przedsiębiorcom;
• politykę wsparcia wydatków na badania i rozwój;
• gotowość do angażowania się w międzynarodowe partnerstwa.

Wdrożenie proponowanych zaleceń mogłyby sprawić, że Polska zbliżyłaby się do lidera innowacji technologicznych z naszego regionu. Estonia wykorzystała popularność programu Skype i zachęciła młodych inżynierów do realizowania swoich pomysłów w kraju, a lokalnych inwestorów do wspierania ich działań. W Polsce pojawia się wiele interesujących inicjatyw, jednak cały czas brakuje umiejętności biznesowych, które umożliwiłyby prowadzenie działalności na zagranicznych rynkach. Wyjście naprzeciw szerszemu odbiorcy doprowadziłoby do czerpania zysków finansowych z wprowadzanych innowacji.

Niestety lokalni inwestorzy wciąż obawiają się ryzyka, więc zamiast tworzyć własną dolinę krzemową, praktykowana jest sprzedaż potencjalnie dochodowych projektów za granicę. Odpowiedzią na tę sytuację, jest program Polskiego Funduszu Rozwoju TechHub.

- Polski Fundusz Rozwoju inwestował w ostatnich latach dużo w rozwój funduszy venture capital, czyli zwiększenie dostępności finansowania dla polskich startupów i projektów technologicznych. Wprowadziliśmy też szereg inicjatyw wzmacniających kompetencje biznesowe i umiejętności tworzenia takich projektów - opisuje Paweł Borys.

Oferta funduszu jest skierowana do firm działających w następujących branżach: elektronicznej i robotycznej, łączności 5G i Internetu rzeczy, sztucznej inteligencji i technologii cyfrowej, zaawansowanej chemii i inżynierii materiałowej, kosmicznej oraz U-space.