Przedsiębiorca ma gorzej niż konsument. Ale nie wszędzie

Ale rezygnację utrudnia polskie prawo, które daje przedsiębiorcom znacznie gorszą ochronę od tej, którą cieszą się konsumenci. Tę nierówność dostrzegł Idea Bank, który chce zmienić standardy rezygnacji z produktów bankowych przez przedsiębiorców. 
Niemal każdy przedsiębiorca podjął w swoim życiu decyzję o zakupie produktu finansowego, której potem żałował – wynika z badania przeprowadzonego przez Idea Bank na grupie 300 osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Niemal co piąty badany przyznaje się do zakupu produktu zbędnego już w chwili podjęcia takiej decyzji lub takiego, który przestał być potrzebny po zakupie. 27% respondentów żałowało decyzji o zakupie produktu bez sprawdzenia oferty instytucji konkurencyjnych, taki sam odsetek zraził się ze względu na poziom obsługi klienta. Zaledwie niespełna 8% ankietowanych twierdzi, że nie zdarzyło im się kupić produktu finansowego, z którego później chcieliby się wycofać.

Źródło: badanie Idea Banku

Tylko konsument może się pomylić
- Każdy z nas jako konsument ma na swoim koncie decyzję o zakupie jakiegoś produktu pod wpływem chwili, albo skutecznej reklamy. Polskie prawo jest jednak tak skonstruowane, że chroni nas-konsumentów w takich przypadkach, dając szeroki wachlarz możliwości odstąpienia od pochopnie zawartej umowy. Dotyczy to zarówno samego produktu, jak i kredytu na jego zakup – mówi Jarosław Augustyniak, prezes Idea Banku.
Przedsiębiorca na taką ochronę nie może liczyć. – Jeżeli zbyt pochopnie podejmie decyzję o zakupie nowej maszyny czy jakiegoś urządzenia do firmy i jeszcze sfinansuje ten zakup kredytem, to w zasadzie nie ma odwrotu. Jeżeli jako konsument kupi do domu zmywarkę w internecie, może ją zwrócić w ciągu dwóch tygodni, jednocześnie odstępując od umowy ewentualnego kredytu. Ale jeżeli tę sama zmywarkę kupi do swojej firmy, to nie ma już takiej możliwości, ani w sklepie, ani w banku – zauważa szef Idea Banku.

Tę gorszą pozycję małych przedsiębiorców dostrzega Unia Europejska. W preambule Dyrektywy o prawach konsumenta z 25 października 2011 r. zapisane zostało, że za konsumenta również powinien być uznany przedsiębiorca, o ile „cel handlowy jest do tego stopnia ograniczony, że nie jest dominujący w ogólnym kontekście umowy”. To oznacza, że prawo unijne zalecałoby ochronę przedsiębiorcy, który zakupi zmywarkę z naszego przykładu do swojego biura (nie byłby chroniony wtedy, gdyby jego firma handlowała zmywarkami).
W projekcie ustawy o prawach konsumenta, która została uchwalona w tym roku i ma wejść w życie w trakcie tegorocznych Świąt Bożego Narodzenia, znalazł się zapis, przenoszący treść z preambuły Dyrektywy do polskiego prawa. Tyle, że zapis, że ustawę stosuje się również do osób fizycznych, „która dokonując czynności związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową, działa także w celu niezwiązanym z tą działalnością i cel ten przeważa” z ustawy został wykreślony. W rezultacie przedsiębiorca, nawet przy najdrobniejszym zakupie, nie ma żadnej ochrony.

W polskim prawie konsument ma wiele przywilejów:

Tymczasem przedsiębiorcy, są dużo bardziej niż konsumenci narażeni na ryzyko podjęcia zbyt pochopnych decyzji.
- Działają w niepewnych warunkach rynkowych i cały czas muszą liczyć się z ryzykiem utraty ważnego klienta – mówi Jarosław Augustyniak. - W takiej sytuacji planowany wydatek firmowy może po prostu z dnia na dzień stracić sens. Przedsiębiorcy działają też w warunkach cyklicznych, a nawet jeżeli ich biznes jest stabilny, to i tak każdy właściciel firmy mierzy się z wahaniami stanów gotówki. A to powoduje, że dziś zaciągnięty kredyt za dwa dni może okazać się niepotrzebny, jeśli kontrahent niespodziewanie opłaci dużą fakturę - dodaje.
Takich przykładów jest znacznie więcej, a każda zbyt pochopnie podjęta decyzja obciąża przedsiębiorcę dodatkowymi kosztami: opłat manipulacyjnych, ubezpieczeń, odsetek czy wysokiej prowizji za przedterminową spłatę zadłużenia w początkowym okresie kredytowania. z badania przeprowadzonego przez Idea Bank wynika, że aż 75% przedsiębiorców rozważało rezygnację z produktu finansowego przed terminem. Co trzeci stracił na tym finansowo, a co czwarty zrezygnował, dochodząc do wniosku, że z bankiem i tak nie wygra.

Źródło: badanie Idea Banku

Świadomy wybór
Taka sytuacja nie sprzyja kontaktom przedsiębiorców z instytucjami finansowymi. Fakt, że wycofanie się z danego produktu wiązało się z kosztami dla danego przedsiębiorcy, spowoduje, że następnym razem nie będzie chciał skorzystać z tego samego rozwiązania. Tymczasem za kilka miesięcy finansowanie z banku może znowu stać się konieczne. Z innego badania przeprowadzonego przez Idea Bank wynika, że dwóch na trzech przedsiębiorców planuje zaciągnięcie kredytu (w rachunku, obrotowego lub inwestycyjnego) w 2014 roku lub już to zrobiło. Do tego dochodzi sprawa reputacji instytucji finansowej – przedsiębiorcy czują się wykorzystani i w przyszłości są bardziej nieufni w kontaktach np. z bankami.

Te czynniki dodatkowo utrudniają przedsiębiorcom świadomy wybór produktów, które są najlepsze dla ich firmy. W obecnej sytuacji finansowej często – zwłaszcza w przypadku nowych, nieznanych im wcześniej produktów – muszą decydować się bez pełnej wiedzy i wiążą się na długo bez możliwości wcześniejszego przetestowania danej oferty.
Idea Bank chce zmienić tę sytuację. – Chcemy dać przedsiębiorcom prawo świadomego wyboru. Chcemy otoczyć przedsiębiorców większą ochroną niż w polskim prawie ma konsument– deklaruje Jarosław Augustyniak. Idea Bank oferuje przedsiębiorcom możliwość zwrotu bankowi na przykład kredytu, jeśli okaże się on niepotrzebny. Czas na zwrot w zależności od rodzaju finansowania wynosi od trzech do sześciu miesięcy. Ważne, że za kredyt czy inny produkt zwrócony bankowi w „okresie próbnym” przedsiębiorca nie zapłaci ani grosza. – Aby propozycja była całkowicie fair, zrezygnowaliśmy z wszelkiego typu kosztów: nie pobieramy żadnych opłat, ani ubezpieczeń, ani nawet odsetek od zadłużenia – zapewnia szef Idea Banku.