Prawo: jak przeprowadzić podział nieruchomości

Z wnioskiem takim mogą wystąpić również spadkobiercy współwłaścicieli. Wniosek o zniesienie współwłasności może być połączony z wnioskiem o dział spadku oraz o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami.

Podstawowe zasady

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny nieruchomości. Z punktu widzenia indywidualnych interesów współwłaścicieli taki podział jest najbardziej sprawiedliwy, gdyż każdy z nich otrzymuje część nieruchomości.

Podziału fizycznego nieruchomości może więc żądać każdy ze współwłaścicieli. Uprawnienie to jest wyłączone tylko wyjątkowo, tj. gdyby dokonanie podziału było sprzeczne z przepisami lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo gdyby podział pociągał za sobą istotną zmianę tej rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Czas na wniosek

Decydując się na sądowe zniesienie współwłasności powinniśmy pamiętać, że złożony przez nas wniosek musi spełniać określone wymogi. Wniosek o zniesienie współwłasności powinien dokładnie określać rzecz, która ma zostać podzielona, a także wskazywać dowody na potwierdzenie prawa własności.

Dokładne określenie nieruchomości polega na podaniu:

– miejsca jej położenia,

– oznaczenia z księgi wieczystej i ewidencji gruntów,

– obszaru,

– jej części składowych tj. budynków, praw związanych z własnością,

– jej przeznaczenia gospodarczego.

Jeśli w skład nieruchomości wchodzą budynki, wymagane jest wskazanie ich położenia, przeznaczenia, tzw. funkcji użytkowych oraz ogólnych danych technicznych. Dla gruntów określa się ich powierzchnię i rodzaj użytków.

Do dowodów stwierdzających prawo własności nieruchomości zalicza się w szczególności:

– odpisy z ksiąg wieczystych,

– orzeczenia sądowe,

– decyzje administracyjne,

– odpisy umów przenoszących własność w formie aktu notarialnego,

– wyrysy i wypisy z ewidencji gruntów i budynków,

– operaty ewidencyjne.

We wniosku o zniesienie współwłasności należy wskazać wszystkich uczestników postępowania, do których zalicza się: współwłaścicieli lub ich spadkobierców, a także wierzycieli współwłaścicieli oraz osoby uprawnione z tytułu ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomości wspólnej, tj. użytkowania, służebności.

Jest zgoda – to będzie taniej

Wniosek może również zawierać sprecyzowane żądanie co do sposobu zniesienia współwłasności. Należy pamiętać, że taka propozycja nie wiąże sądu, który o sposobie podziału nieruchomości rozstrzyga według własnego uznania. Jednak, gdy wszyscy współwłaściciele dojdą do porozumienia i złożą zgodny projekt podziału nieruchomości, sąd go uwzględni i wyda postanowienie odpowiadające treści tego wniosku.

Zatem, nawet jeśli do postępowania o zniesienie współwłasności przystępują skonfliktowane strony, to opłaca się im ustalić wspólne stanowisko. Zgodny projekt podziału nieruchomości znacznie skraca całe postępowanie i przede wszystkim obniża jego koszty.

Od wniosku o zniesienie współwłasności pobiera się opłatę stałą w wysokości 1000 zł. Jeżeli jednak wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności, pobierana opłata stała wynosi jedynie 300 zł.

W przypadku przyznania nieruchomości jednemu względnie kilku współwłaścicielom sąd określa obowiązek spłat, względnie dopłat, na rzecz tych współwłaścicieli, którzy wyszli ze współwłasności.

O tym, komu przyznać całość nieruchomości, decydują różne czynniki, m.in.: możliwości spłaty przez współwłaściciela, któremu nieruchomość ma być przyznana, potrzeby małoletnich dzieci – o ile o przyznanie nieruchomości starają się rodzice.

Istnieją trzy sposoby
zniesienia współwłasności nieruchomości:

– poprzez jej fizyczny podział,

– przyznanie nieruchomości jednemu, względnie kilku współwłaścicielom z obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych,

– sprzedaż nieruchomości stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.