Nie mamy wyboru

l Jak to właściwie było w tej Nicei?
- Przed szczytem w Nicei trzy lata temu, przez dobre pół roku jeździliśmy po Europie, minister spraw zagranicznych, główny negocjator, główni doradcy i ja. Punktem wyjścia w tamtych negocjacjach było osiągnięcie takiej pozycji w Unii, jaką ma Hiszpania. I zawsze spotykaliśmy się z życzliwością, choć oczywiście niektórych przywódców europejskich nie mogliśmy przekonać do naszych racji. Próbowaliśmy udowodnić, że nasza propozycja oznacza odzyskanie równowagi w Europie, polega na uhonorowaniu krajów średnich i mniejszych. Uznaliśmy w końcu wspólnie (razem z przywódcami "15", przyp. red.), że zmiana reguł w Unii będzie niekorzystnie wpływała na sytuację polityczną starych i nowych członków. Przyjęliśmy konkretną linię działania i wygraliśmy. Pokazaliśmy, że inne rozwiązanie jest po prostu niedobre dla Europy, a nie tylko dla nas. Do takiego działania trzeba powściągliwości, otwierania się na innych, po obu zresztą stronach. Dlatego teraz tak się niepokoję o wynik szczytu w Brukseli. Nie chcę, żebyśmy byli w Europie krańcowo źle postrzegani. Warto zauważyć, że 50 lat jednoczenia Europy to 50 lat nieustannych negocjacji. A w negocjacjach zawsze musi być wypracowany kompromis.
l Wydaje się dzisiaj, że ustalenia z Nicei zostały praktycznie zapomniane przez duże państwa Unii. Co stało się z tamtym Traktatem? Czy nie czuje się pan osobiście zawiedziony?
- Duże państwa muszą zrozumieć, że w wielu wypadkach będziemy twardo bronić swojego stanowiska i mamy do tego prawo. My z kolei powinniśmy się nauczyć sztuki dyplomacji. Mam jednak świadomość, że przy okazji kryzysu w Iraku zachowaliśmy się, jako kraj, nieco obcesowo w stosunku do naszych europejskich partnerów. Potem oni odpłacili nam tym samym i tak się zaczęła wzajemna niechęć. Niemniej teraz musimy bronić Nicei zdecydowanie. Za daleko zabrnęliśmy, żeby się wycofać. Nie mamy wyboru.
l Kto lepiej zadba o polskie interesy na szczycie w Brukseli? Premier Miller czy prezydent Kwaśniewski? Pojawiły się głosy, że jeśli pojedzie prezydent, to nie będzie w stanie zawetować Konstytucji.
- Zarówno premier, jaki i prezydent reprezentują stanowisko Polski. Każdy z nich będzie załatwiał to, co jest dla Polski najważniejsze.
l Ale mówi się, że premier Miller będzie miał jednak więcej do powiedzenia.
- Być może tak, choć każdy medal ma dwie strony. Nie zapominajmy, że premier jest obciążony dotychczasowymi spięciami w negocjacjach. To nieco obniża jego możliwości negocjacyjne. Ale niewątpliwie obaj będą twardo bronić polskich warunków. Jestem o tym przekonany.
l Czy popiera pan klauzulę, odkładającą decyzję o sposobie głosowania w radzie UE do 2009 roku?
- Być może nie będzie innego wyjścia. Nie jest to rozwiązanie, które nas by satyfakcjonowało. Uznanie, że ta Nicea jest tymczasowa, a nie na zawsze, nie jest korzystne dla Polski.
l A może warto posłuchać Włochów, którzy w zamian za zgodę na odejście od Nicei oferują Polsce drugiego komisarza i większą liczbę posłów w parlamencie europejskim?
- Parlament nie może podejmować zbyt wielu decyzji, choć jest to ciało bezsprzecznie bardzo ważne. A mnożenie komisarzy jest bezcelowe, bo kolejni nie będą mogli podejmować dobrych decyzji. Stwarza się sytuację, w której tak naprawdę będziemy marginalizowani. Zresztą dlatego właśnie to się nam proponuje.
l A czy nie dziwi pana stanowisko Czech i Słowacji, które również, od niedawna, krytykują Polskę za nieprzejednaną postawę?
- Te kraje tak mocno nie walczyły o swoją pozycję w Nicei. Nie zadbali o to tak jak my i jest im po prostu łatwiej odejść od Nicei.
l Na ile ważny jest dla zwykłych Polaków system głosowania w Radzie UE?
- Będziemy decydować za parę lat, jaki jest rozdział funduszy dla Polski. Będziemy zdobywać pieniądze dla polskiego rolnictwa, fundusze na budowę autostrad, ochronę środowiska. Chodzi o miliardy euro. O tym decydować będzie Rada UE. To jest ogromnie ważne i stąd walka o system głosowania jest dla nas tak istostna.
l Czy wierzy pan, że ktoś może Polsce pomóc w tej walce?
- Liczę na Hiszpanię. Ale nie przeceniałbym tego polsko-hiszpańskiego sojuszu, bo przecież trzeba zdawać sobie sprawę, że Hiszpanie też liczą na środki unijne, które Polska może im odebrać.
Dziękuję za rozmowę.