Komórki macierzyste - przyszłość medycyny?

Komórkami macierzystymi nazywamy pierwotne komórki o unikalnych zdolnościach do różnicowania się do innych typów komórek oraz do potencjalnie nieograniczonej liczby podziałów. Mogą przekształcać się w tkanki, z których zbudowane jest ciało człowieka, a więc między innymi w tkankę nerwową, mięśniową czy kostną.

Podział komórek macierzystych
Komórki macierzyste dzielimy na zarodkowe komórki macierzyste, pochodzące z komórek zarodka, oraz na dorosłe komórki macierzyste, czyli znajdujące się w tkankach organizmów dojrzałych, zarówno młodych jak i dorosłych. Zarodkowe komórki macierzyste mogą różnicować się do każdego typu komórek, natomiast dorosłe komórki macierzyste mają ograniczone możliwości podziału i dają początek jednemu, maksymalnie kilku typom komórek.

Teoretycznie więc to właśnie zarodkowe komórki macierzyste mogłyby się przekształcić w niemal każdą tkankę, jednak do ich praktycznego zastosowania w medycynie wciąż jest bardzo daleko, gdyż zarodkowe komórki macierzyste wprowadzone do dorosłego organizmu tworzą potworniaki. Chociaż dorosłe komórki macierzyste wykazują ograniczone możliwości podziału, to właśnie one mają przewagę nad zarodkowymi komórkami macierzystymi we współczesnej terapii. Po pierwsze - nie wywołują potworniaków. Po drugie – pobierane są z własnego organizmu pacjenta, co w praktyce oznacza, że ich zastosowanie nie wiąże się z ryzykiem odrzucenia komórek przez organizm, tak jak mogłoby mieć miejsce w przypadku wykorzystania zarodkowych komórek macierzystych, dlatego dzisiejsza medycyna zajmuje się głównie dorosłymi komórkami macierzystymi, które wykorzystano do terapii wielu chorób.

Zastosowanie komórek macierzystych
Źródłem komórek macierzystych są szpik kostny, krew pępowinowa, krew obwodowa oraz embriony. Ponadto komórki macierzyste mogą pochodzić z innych tkanek, między innymi z tkanki tłuszczowej czy nerwowej. Współcześnie najczęściej źródłem pozyskiwania komórek macierzystych jest tkanka tłuszczowa z uwagi na najmniej inwazyjny charakter samej procedury uzyskania komórek. Coraz popularniejsze wśród młodych rodziców staje się również pobieranie i przechowywanie komórek macierzystych z krwi pępowinowej, zaraz po porodzie.

Komórki macierzyste posiadają szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie. „Już teraz nazywane są medycyną XXI wieku. Terapia z ich wykorzystaniem to jedna z najszybciej rozwijających się gałęzi medycyny. Obecnie trwają zakrojone na szeroką skalę badania kliniczne nad wykorzystaniem komórek m.in. w leczeniu cukrzycy, zawału serca, udaru mózgu, stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, chorób wątroby, tocznia, uszkodzenia rdzenia kręgowego, dystrofii mięśniowej czy oparzeń. Z całą pewnością są to terapie, które zrewolucjonizują medycynę, a tym samym nasze życie” – wyjaśnia w rozmowie z serwisem polki.pl dr Tomasz Baran z Polskiego Banku Komórek Macierzystych.

Obecnie komórki macierzyste znajdują zastosowanie w leczeniu ponad 70 chorób, a wśród nich znajdują się takie schorzenia jak białaczka, niektóre typy nowotworów czy ciężka niedokrwistość aplastyczna. Komórki macierzyste stosuje się również w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu. Lekarze wierzą, że dzięki komórkom macierzystym będzie można wyleczyć wkrótce wiele chorób, z którymi nie radzi sobie dzisiejsza medycyna.'

Komórki macierzyste zyskują coraz szersze zastosowanie również w medycynie estetycznej, dermatologii oraz chirurgii plastycznej. Terapia z użyciem komórek macierzystych skutecznie odmładza i rewitalizuje skórę czy wygładza blizny i rozstępy.