Gwiazdowski: samo podniesienie wieku emerytalnego to zły pomysł.

Kurier Poranny: Pan jest za podniesieniem Polakom wieku emerytalnego?

Dr Robert Gwiazdowski, ekonomista, ekspert Centrum im. A. Smitha:Tak, oczywiście. Pod warunkiem, że nie tylko. Bo dowcip polega na tym, że jeżeli my podniesiemy tylko wiek emerytalny, to niczego nie poprawimy. Wręcz przeciwnie – tylko zaszkodzimy. Podwyższenie wieku emerytalnego jest prostą koniecznością, bo nie można przez pół wieku nic nie robić. Gdy Bismarck wprowadzał system emerytalny, ludzie zaczynali pracować po podstawówce, a wiek emerytalny wynosił 70 lat. Średnia życia była 47 lat, czyli większość nawet tego wieku nie dożywała. Dziś na rynek pracy wchodzimy koło 20. roku życia, schodzimy w wieku 60-65 lat, a żyjemy statystycznie 72-80 lat. Czyli połowę życia nie pracujemy. Jedną ćwiartkę jesteśmy na utrzymaniu rodziców, a drugą – na utrzymaniu dzieci i wnuków. Problem polega na tym, że robimy za mało dzieci, a nasze dzieci za mało wnuków. Za mało, żeby nas utrzymywać.
Jednak samo podwyższenie wieku bez zmian przepisów dotyczących tzw. wieku ochronnego czy sposobu finansowania w ogóle emerytur i bez obniżenia kosztów pracy, tylko zwiększy bezrobocie.

Zobacz także. Albo praca, albo emerytura. Nowe przepisy budzą dużo wątpliwości.

Rozumiem, że prostą drogą do tego zmierzamy, bo o szerszych zmianach nic się nie mówi.

– Dokładnie tak. Bo dlaczego dziś, co słusznie zauważa pan premier Pawlak, mamy problem z zatrudnieniem starszych osób?
Bo rząd potrafi precyzyjnie przewidzieć, że średnie wynagrodzenie w roku 2040 roku wyniesie 7811 złotych i że średnia emerytura dla 60-letnich kobiet wyniesie 2062 złote, a 67-letnich kobiet – 3411 zł. A przecież my nawet nie wiemy, po ile będzie pojutrze euro w NBP. Euro, na które podobno mamy przejść przed 2040 rokiem.
Przedsiębiorca nie potrafi tak dokładnie, jak rząd przewidzieć co się wydarzy. Dlatego, gdy jest w sytuacji, że pracownik dociera do wieku emerytalnego, to woli go zwolnić. Na wszelki wypadek. Bo gdyby w jego firmie wydarzyło się coś niedobrego, to on go już nie będzie mógł zwolnić.

Bo czas ochronny obejmuje cztery lata przed emeryturą, więc bezpieczniej jest zwolnic na pięć lat przed emeryturą. I tak pojawia się problem z pracą dla ludzi 50+.

– Tak. I to nie jest zła wola chciwych kapitalistów i burżujów. To jest po prostu ochrona własnego tyłka. Przedsiębiorca, nie będąc w stanie przewidzieć, co się stanie na wszelki wypadek chroni siebie i swoją rodzinę. Bo o nich myśli przede wszystkim. Dopiero potem o pracownikach. O których myśli choćby dlatego, że chce, żeby kiedyś ktoś pracował za niego. I dlatego ów wartościowy kapitał ludzki jest dla niego ważny i jest przez niego poszukiwany.

Zobacz także. Emerytura według prezydenta.

Wróćmy do tego, co poza podniesieniem wieku emerytalnego, trzeba pana zdaniem zrobić.

– Obniżyć koszty pracy. Bo dziś średnia płaca w Polsce to 3400 zł. Pracownik dostaje z tego 2400, a pracodawca musi zapłacić 4100. Pracownikowi potrąca się zaliczkę na PIT i jego składki ZUS-owskie. A pracodawca płaci swoją część ZUS-u, plus składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy. Różnica między tym co zapłacił pracodawca za pracę, a tym, co dostał pracownik, to 1700 zł, które zabiera rząd. To barbarzyństwo powodujące, że jest mniejszy popyt na pracę.
Eksperci światowi już dostrzegają konieczność zmiany radykalnej: trzeba zwiększyć opodatkowanie konsumpcji, podatki pośrednie VAT i akcyzę, a obniżyć opodatkowanie pracy.