Dziecko jak "żywe srebro"

Pełna nazwa tego schorzenia, to zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi (skrót nazwy z angielskiego: ADHD). Nadruchliwość częściej występuje u dzieci niż dorosłych. Ogólnie u 1 do 3 proc. osób. Ale w wieku szkolnym, kiedy zwykle się ją rozpoznaje - u 3 do 5 proc. dzieci. To niemało. Choć choroba przechodzi również na okres dorosłości, najwięcej problemów przysparza właśnie w okresie szkolnym, kiedy wymaga się od dziecka przestrzegania wielu zasad i norm zachowań - żeby spokojnie siedziało, skupiało uwagę, wykonywało zadane polecenia

OZNAKI NADPOBUDLIWOŚCI

Gdzie po radę

Jeśli rodzice zauważą u dziecka cechy nadpobudliwości psychoruchowej, powinni niezwłocznie skontaktować się z poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub poradnią zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży. W Białymstoku są trzy takie placówki:
l Poradnia Zdrowia Psychicznego przy Dziecięcym Szpitalu Klinicznym,
l Poradnia przy Szpitalu Psychiatrycznym w Choroszczy,
l Niepubliczny Psychiatryczny ZOZ "Anima" przy ul. Syczewskiego 8.
Terapię psychologiczną dla dzieci prowadzi również poradnia przy ul. Mickiewicza 31/2 (w dawnym "ogródku jordanowskim").

W wieku przedszkolnym takie "żywe sreberka" nie zwracają aż tak dużej uwagi, choć już wtedy nadruchliwość można rozpoznać. Ale do specjalisty trafiają zwykle dopiero w pierwszych latach szkolnych, kiedy zaburzenia uwagi, trudności w nauce i wynikające z tego zakłócenia stają się bardziej kłopotliwe. U dziecka z zespołem ADHD można zaobserwować:
l ZNACZNY NIEPOKÓJ RUCHOWY Dziecko wierci się i "wije" na swoim miejscu, stale dotyka otaczające go przedmioty lub ubranie, gwałtownie wstaje, wędruje wokół miejsca, gdzie powinno siedzieć; często zmienia miejsce
l OSŁABIENIE UWAGI Dziecko łatwo się rozprasza, ma trudności z wykonaniem jakiegokolwiek zadania.
l IMPULSYWNOŚĆ Nie potrafi kontrolować swego zachowania, jest skłonne do zachowań impulsywnych. Działa i reaguje bez zastanowienia - podejmuje pochopne i czasem niebezpieczne zachowania (np. nieprzemyślane skoki, wybieganie na ulicę - te dzieci częściej doznają urazów). Na lekcjach wyrywa się z odpowiedziami, przerywa i przeszkadza, bo nie potrafi czekać na swoją kolej. W grach zespołowych chce, by koncentrować się tylko na nim.
Tym trzem głównym objawom mogą też towarzyszyć:
l Zachowania aspołeczne - wspomniany "egocentryzm" powoduje, że rówieśnicy go odrzucają, unikają, co z kolei rodzi u dziecka bunt i agresję, zachowania aspołeczne. Ma ono trudności w kontaktach społecznych, gdyż zachowuje się zuchwale, nadmiernie spoufala itp.;
l Zaburzenia w nauce czytania;
l Nieporadność ruchowa - mogą być mniej sprawne ruchowo; l Późne rozwijanie się mowy - to często słyszy się w wywiadzie z dzieciństwa dziecka

ZŁOŻONE PRZYCZYNY

Pomagają sobie

Od trzech miesięcy istnieje w Białymstoku "grupa wspracia" rodziców, mających dzieci z problemem ADHD. Chcą wspólnie działać dla dobra dzieci poprzez wymianę doświadczeń, wzajemną pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i zdrowotnych oraz w dochodzeniu praw tych dzieci. Grupa wsparcia spotyka się raz w tygodniu w umówionym miejscu. Zainteresowani rodzice mogą się skontaktować z Anną Jabłońską pod tel. 662-60-47 i 691-946-271 bądź z Katarzyną Tuchlińską pod tel. 744-86-62 (wieczorem) i 501-836-338

Specjaliści wymieniają różne czynniki, które mogą mieć wpływ na powstawanie nadpobudliwości, m.in. genetyczne. Zwykle rodzice wymieniają kogoś w rodzinie, kto miał podobne cechy. Uważa się, że nadruchliwość spowodowana jest brakiem równowagi neurochemicznej w mózgu. Wbrew powszechnym stereotypom, powikłania okołoporodowe nie są częstymi przyczynami nadruchliwości. Może się ona jednak pojawiać wtórnie, przy chorobie neurologicznej (padaczce, upośledzeniu umysłowym). Natomiast wiele danych przemawia za poglądem, że czynnikami wyzwalającymi ADHD mogą być niepożądane reakcje na niektóre pokarmy lub napoje. Dzieci z alergią pokarmową, przechodzącą potem nierzadko w inne rodzaje alergii, mają często nadpobudliwość ruchową. Na rozwój tej choroby mogą też wpływać czynniki społeczne - wychowywanie się w ubogich środowiskach miejskich i wiejskich oraz poza rodzinami - w placówkach wychowawczych (domach dziecka).