Bomba ekologiczna: Trujące chemikalia ukryte w mogilnikach

To może być tykająca bomba ekologiczna - ostrzega Najwyższa Izba Kontroli w swoim najnowszym raporcie. Chodzi o tzw. mogilniki, czyli betonowe zbiorniki w ziemi lub w starych obiektach militarnych, gdzie od lat 60. składowano przeterminowane środki ochrony roślin.

Proces ich usuwania rozpoczęto jeszcze w latach 90., kiedy ujawniono, jak bardzo są trujące. Jednak - zdaniem kontrolerów NIK - robiono to do tej pory wyjątkowo nieskutecznie. W województwie podlaskim do końca 2010 roku miały zniknąć cztery mogilniki: w Baciutach (gm. Turośń Kościelna), Folwarkach Tylwickich (gm. Zabłudów), Łapach i Majdanie (gm. Michałowo). Jednak w czasie prowadzonej przez NIK kontroli (od kwietnia do września 2011 roku) wszystkie nadal funkcjonowały. Zgromadzono tam około 16 ton odpadów, głównie pojemników po toksycznych pozostałościach po środkach ochrony roślin. Wokół wszystkich zbiorników zanotowano przekroczenie dopuszczalnych wartości pestycydów w gruncie.

NIK za niezrealizowanie planu gospodarki odpadami w zakresie likwidacji mogilników obarcza winą Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego. Ten jednak przed taką odpowiedzialnością broni się. Zdaniem urzędników, ten obowiązek wcale nie spoczywa na samorządzie województwa, a po drugie - od 2010 roku problem mogilników w województwie podlaskim udało się już w znacznym stopniu rozwiązać.

- Mogilnik w Folwarkach Tylwickich został zlikwidowany w ubiegłym roku - zapewnia Katarzyna Zajkowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Ochrony Środowiska UMWP. - W Łapach ma to nastąpić do końca czerwca, dzięki pieniądzom z WFOŚ. Także wójt Michałowa obiecał pomoc w likwidacji mogilnika w Majdanie, jak tylko zostanie rozwiązana tam sprawa własności ziemi.

Gorzej jest z najbardziej toksycznym mogilnikiem w Baciutach. Jego likwidacja została zgłoszona do finansowania w ramach jednego z unijnych programów współpracy transgranicznej, ale ciągle nie wiadomo, kiedy ta procedura się zakończy.

- Tematem trzeba się zająć, to nie ulega wątpliwości. My tylko, jako samorząd województwa, nie zgadzamy się z tym, że jest to nasz obowiązek - mówi dyrektor Zajkowska. - Spoczywa on bowiem na właścicielu działki, na której znajduje się mogilnik. A tylko czasami jest nim gmina. Bywa, że jest to prywatny właściciel albo zakład, który już dawno został zlikwidowany. A wtedy nie ma z kim na ten temat rozmawiać.