Białostoczanie przed wojną mieli ambitne cele. "Zdobywajmy oceany!"

Z napisów na odwrocie fotografii wynika, że mistrz K. Kułowski z Tykocina uwiecznił scenę z manifestacji odbytej w Kobylinie. Stawiły się przed tamtejszym kościołem reprezentacje stanów i instytucji, młodzież. Miejsce centralne zajęła orkiestra kościelna, której patronował ks. proboszcz kanonik Teofil Czarnowski. Okazałe trąby, bęben, flety, mały orkiestrant z trąbką. Nieco na prawo widać grupkę dziewczynek (uczennic), a dalej stoją rycerze św. Floriana, w hełmach, z pasami i groźnymi minami. Po lewej stronie ulokowali się notable, a na pewno skrzydło zamykają harcerze i uczniowie. Są też rowery, co dodawało powagi, bo na ten czas uchodziły one za pojazdy luksusowe. Jeden z rowerów ozdobiono wstęgami i kwiatami. W głębi stoją wierni (na końcu babcie w chustach), nie zabrakło chorągwi oraz chorągiewek w barwach narodowych.

No to pora przejść do haseł. Najbardziej pojemne brzmiało: "Morze Polskę powiększa", co można było rozumieć zarówno dosłownie, jak i bardziej dumnie, z akcentem nie na kilometry wybrzeża, a na korzyści duchowe. Bojowi zwolennicy polityki morskiej apelowali "Zdobywajmy oceany", zatem i kolonie, bo jeśli mocarstwo, to koniecznie z podległym terytorium. Ale wcześniej domagano się przyłączenia do II Rzeczypospolitej Gdańska ("polskiego Gdańska") i Prus Wschodnich. Towarzyszyły temu zawołania: "Precz z Hitlerem" i "Precz z Niemcami". Można się domyślić, że w ten sposób odniesiono się do postulatów niemieckich uzyskania eksterytorialnego (niepodlegającego Polsce) korytarza przez Pomorze. Największe hasło zawierało pogróżkę, że jeśli Niemcy nie wycofają żądań, to doczekają się wojny, a w ogóle to "Wara od polskiego Pomorza". Takie nastroje panowały, jak Rzeczypospolita długa i szeroka, także w Białymstoku, gdzie do obchodów Święta Morza zawsze przykładano wielką wagę. Dowodem była latarnia morska ustawiona przed Ratuszem.

Rząd dusz w Kobylinie trzymali narodowcy, członkowie i zwolennicy Narodowej Demokracji, partii i obozu kierowanego przez Romana Dmowskiego. Pan Roman jednak tracił siły i kontrolę nad rzeszami, do głosu dochodzili młodzi narodowcy, niektórym podobały się nawet rozwiązania wprowadzane w faszystowskich Włoszech. Marzenia o polskiej kolonii podsycali i piłsudczycy. Co bardziej zapalczywi wskazywali na wyspę Madagaskar i powoływali się na obecność tam przed wiekami Beniowskiego. Tylko czym dopłynąć na Madagaskar?!

Bardziej racjonalny charakter miały zbiórki na Fundusz Obrony Morskiej. Aleksander Dresler wspominał, jak druhowie wsparli akcję dozbrajania Polski na morzu. Województwo białostockie także zobowiązało się ufundować ścigacz dla Marynarki Wojennej. W Zarządzie Ligi Morskiej i Kolonialnej (ul. Sienkiewicza, obok kina "Apollo", obecnie siedziba PSL) można było otrzymać plakat z sylwetką ścigacza, podzieloną na mnóstwo kwadracików. "Każdy z nich kosztował od 5 groszy za stępkę do złotówki na samym wierzchu". Zaczęła się entuzjastyczna zbiórka makulatury, harcerzy wsparli pracownicy Zarządu Wodociągów Miejskich i zafundowali im miesięcznik "Morze".

No to razem zaśpiewajmy razem: "Morze, nasze morze /Wiernie ciebie będziem strzec!/ Mamy rozkaz cię utrzymać, /Albo na dnie, na dnie twoim lec, /Albo na dnie - z honorem lec!".

Fotografia pochodzi ze zbiorów LO w Łapach. Przyniosła ją do szkoły Małgorzata Radziszewska (kl IIe), a wielką akcję zbierania pamiątek lokalnych prowadził ze znakomitymi wynikami Marian Olechnowicz (pozdrawiam serdecznie).