Wspomnienie świętego Józafata Kuncewicza. Uroczystości w Supraślu pod przewodnictwem abp. Józefa Guzdka

12 listopada w kalendarzu liturgicznym Kościoła Katolickiego obchodzimy wspomnienie św. Jozafata Kuncewicza. W związku z przypadającą w tym roku 400. rocznicą jego męczeńskiej śmierci, w kościele pw. Świętej Trójcy w Supraślu została odprawiona uroczysta Msza Święta pod przewodnictwem metropolity białostockiego abp Józefa Guzdka.

W 2016 r. podczas prac remontowych w kościele pw. Świętej Trójcy w Supraślu odnaleziono portatyl zawierający fragmenty ciał sześciu świętych:

• św. Kazimierza (królewicza z dynastii Jagiellonów),
• św. Stanisława (metropolitę krakowskiego i męczennika),
• św. Innocentego (papieża z V w.),
• św. Justyna i św. Teofila (męczenników wczesnochrześcijańskich),
• św. Jozafata Kuncewicza (unickiego arcybiskupa – męczennika).

Szczątki wyjęto z portatylu i umieszczono w ozdobnym relikwiarzu. Od tej pory społeczność katolicka Supraśla traktuje ich jako patronów miasta. Potwierdzeniem tego kultu jest obraz przedstawiający sześciu świętych, który na początku niedzielnej Mszy Św. poświęcił ks. apb Józef Guzdek. W homilii ks. Adam Szot przybliżył wiernym postać Jozafata Kuncewicza.

Jan Kuncewicz urodził się w 1580 r. we Włodzimierzu Wołyńskim. W wieku 15 lat został wysłany przez rodziców do Wilna, gdzie miał przyuczyć się do zawodu kupca. Młodzieniec obrał jednak zupełnie inną drogę: odrzucił bogactwa tego świata i wstąpił do klasztoru bazylianów. Było to wówczas nowe zgromadzenie w Kościele Katolickim, powstałe w wyniku Unii Brzeskiej, na mocy której część wiernych Cerkwi Prawosławnej uznała zwierzchnictwo papieża.

Młody zakonnik przyjął nowe imię (Jozafat) i dzięki swojej gorliwości szybko został mianowany przełożonym wileńskiego klasztoru. W 1617 r., w wieku zaledwie 37 lat, został wyświęcony na biskupa, a rok później – na arcybiskupa połockiego. W czasie swoich rządów uporządkował sprawy dyscypliny sakramentów, rozbudował sieć klasztorów w podległej sobie archidiecezji i starał się ukrócić nadużycia wśród duchowieństwa.

Jego główną ideą było pełne zjednoczenie Cerkwi Prawosławnej z Kościołem Katolickim na terenie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Przyświecało mu hasło: „Aby byli jedno”. Jednak jego starania wywołały też ostry sprzeciw części miejscowej ludności prawosławnej, niechętnej postanowieniom Unii Brzeskiej.

Jesienią 1623 r. Jozafat przybył do Witebska. Kilku lokalnych notabli podburzyło motłoch, który 12 listopada zaatakował pałac arcybiskupa. Jozafat sam wyszedł do tłumu ze słowami: „Bóg z wami, moje dzieci, dlaczego znęcacie się nad moimi sługami? Cóż oni wam złego uczynili? Cóż wam winni? Jeśli macie co przeciwko mnie, oto jestem! Zostawcie sługi moje w spokoju i nie zabijajcie ich”.

Wyciągnąwszy rękę w kierunku złoczyńców zaczął ich błogosławić. Wówczas został uderzony toporem w głowę i dobity strzałami z pistoletu. Jego zbezczeszczone ciało wrzucono do Dźwiny. Szczątki Jozafata zostały później wydobyte z rzeki i wkrótce trafiły do katedry w Połocku, a stamtąd w połowie XVII w. do supraskiego klasztoru ojców bazylianów.

Potem jeszcze kilkukrotnie zmieniały miejsce pobytu – od Połocka, poprzez Białą Podlaską, Wiedeń i w końcu Rzym, dokąd sprowadzono je po II wojnie światowej. Jozafat Kuncewicz został beatyfikowany w 1643 r., a dwa wieki później ogłoszony świętym.

Z zachowanych dokumentów archiwalnych wynikało, że w Supraślu zachowano cząstkę ciała świętego jako relikwię i poświęcono mu jeden z ołtarzy, z tym że dotyczyło to cerkwi unickiej. Odkrycie przed siedmioma laty jego szczątków także w rzymskokatolickim kościele pw. Świętej Trójcy potraktowano więc jako nieoczekiwane zrządzenie Bożej opatrzności i dowód szczególnej opieki świętego męczennika.

Wierni w Supraślu przed kilkoma laty w różny sposób tłumaczyli sobie to cudowne odnalezienie relikwii. Wiele osób zadawało sobie wówczas pytanie, dlaczego te relikwie zostały tu odnalezione. – podkreślił ks. Adam Szot – Czyżby św. Jozafat zapragnął, by Supraśl na nowo stał się miejscem gorliwej modlitwy o jedność i pokój między chrześcijanami różnych wyznań? Byśmy pielgrzymowali do tego miasta, jak w minionych wiekach, by za jego wstawiennictwem otrzymać łaskę od Boga, aby wszyscy wyznawcy Chrystusa stanowili jedno? Tej modlitwy potrzeba szczególnie dziś, we współczesnych czasach, gdy wojna toczy się tuż za naszym ojczystym progiem. Stąd nieustanna potrzeba czynnej miłości bliźniego czynionej w imię Chrystusa, by dobro, wszelkie gesty ludzkiej solidarności i wzajemnej życzliwości łączyły i budowały więzy między ludźmi. Istnieje pilna konieczność wytrwałej i pilnej modlitwy, nie tylko o zaprzestanie działań wojennych, o zgodę i pokój między sąsiadami, ale przede wszystkim o pojednanie, przebaczenie, naprawienie wyrządzonych szkód oraz jedność narodów i wyznawców Chrystusa. Święty Jozafacie – módl się za nami.

Prośmy Boga o roztropność, mądrość i odpowiedzialność, ażeby ludzie potrafili się szanować. Prośmy o ustanie konfliktów i wojen, bezsensownego przelewu krwi i o to, by ludzie potrafili sobie podać dłoń na zgodę. Niech ci święci patronowie mają was w swojej opiece! – zaapelował na koniec ks. abp Józef Guzdek, udzielając mieszkańcom Supraśla pasterskiego błogosławieństwa.