Profilaktyka raka szyjka macicy w Polsce

Uznanymi wskaźnikami jakości opieki medycznej są umieralność noworodków
oraz wyniki leczenia chorób nowotworowych. O ile dzięki wprowadzeniu przez wiele
lat modelu trójstopniowej opieki położniczej umieralność noworodków zbliża
się do średniej europejskiej, o tyle wyniki leczenia chorób nowotworowych znacznie odbiegają od uzyskiwanych w krajach rozwiniętych, głownie ze względu na zbyt duży odsetek chorych z zaawansowanymi postaciami nowotworów w chwili rozpoznania.

Od 3 lat realizowany jest Ogólnopolski Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka dla kobiet w wieku od 25 do 59 lat podczas, którego wykonywane są raz na trzy lata bezpłatne badania cytologiczne. Światowe statystyki pokazują, że taka częstotliwość badań wystarczyłaby do znaczącej redukcji zachorowań na inwazyjnego raka szyjki macicy. Po raz pierwszy w naszym kraju działa system aktywnej profilaktyki, opartej o wysyłanie imiennych zaproszeń do każdej kobiety.

- Warunkiem koniecznym dla powodzenia tego programu jest świadomość kobiet, dotycząca dbałości o własne zdrowie, bowiem regularność i powszechne wykonywanie tych badań jest najważniejszym elementem programu - mówi prof. Jan Kotarski, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego.

W roku 2008 nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny otrzymał profesor Zur Hausen
z Niemiec za wykrycie czynnika sprawczego raka szyjki macicy. Wykazał
on, że nowotworzenie w szyjce macicy związane jest z infekcją tzw. onkogennych typów wirusa brodawczaka ludzkiego. To odkrycie stworzyło po raz pierwszy w historii medycyny szanse na profilaktykę pierwotną opartą o szczepienia przeciwko HPV.

W Polsce mamy dostępne dwie szczepionki: dwuwalentną - przeciw typom
16 i 18 HPV oraz czterowalentną - przeciwko typowi 6, 11, 16 i 18. W 27 krajach świata szczepienia przeciw HPV są finansowane z pieniędzy publicznych. W Polsce w 2008 r. szczepienia przeciw HPV trafiły do kalendarza szczepień zalecanych przez Ministra Zdrowia. Ponad 30 polskich samorządów szczepi już przeciw wirusom HPV.

- Połączenie aktywnego programu badań cytologicznych z populacyjnymi szczepieniami anty HPV może sprawić, że rak szyjki macicy będzie chorobą znaną młodym pokoleniom lekarzy tylko z podręczników - podsumowuje prof. Jan Kotarski.