Choroszcz: Geo-prześwietlenie parku Branickich

Zespół parkowo-pałacowy w Choroszczy jest jednym z najcenniejszych, barokowych zabytków Podlasia. Część ogrodu właśnie została przebadana georadarem. Udało się uchwycić ślady dawnej bramy wjazdowej wraz ze stróżówką, oficyny kuchennej. Odkryto też przebieg i lokalizację kanałów. Z kolei na terenie boskietów zlokalizowano niektóre alejki.

- Badania geomagnetyczne i geoelektryczne zweryfikowały dokładność planu z XVIII wieku - mówi Anna Dąbrowska, szefowa Muzeum Wnętrz Pałacowych w Choroszczy.

Na planie tym przedstawiono pałac Branickich i otaczający go ogród. Autorem projektu jest francuski architekt Pierre Ricaud de Tirregaille. Znajduje się on w Bibliotece Narodowej w Paryżu. Muzeum ma jego reprodukcję.

- Na podstawie tych przekazów historycznych chcemy przywrócić dawną świetność pałacu i otaczającego go parku - mówi Anna Dąbrowska.

W planach jest odtworzenie dziedzińca honorowego i odbudowa otaczających go budynków. W pawilonie zachodnim mogłyby się odbywać wystawy, w odrestaurowanym budynku oficyny kuchennej można urządzić restaurację i kawiarnię, a w oficynie gościnnej - hotel. Wystrój tych pomieszczeń nawiązywałby oczywiście do XVIII-wiecznych wzorów. W planach jest też odtworzenie zabytkowej części parku z zachowaniem dawnego układu alei, systemów wodnych i roślinności. Rekonstrukcji wymaga też główny most oraz dwie małe kładki prowadzące na wyspę z pałacem.

Wiosną mają rozpocząć się prace archeologiczne. Muzeum Podlaskie w Białymstoku, którego oddziałem jest zespół parkowo-pałacowy w Choroszczy, zarezerwowało na to pieniądze. Następnie zostanie opracowana koncepcja rewaloryzacji obiektów. Plany są ambitne. Jednak powodzenie przedsięwzięcia zależy głównie od tego, czy znajdą się na to fundusze.

Dawniej był tu ogród francuski

Według planów tak wyglądał park koło pałacu w Choroszczy w czasach świetności

Muzeum w Choroszczy posiada reprodukcję osiemnastowiecznego planu parku. Jego autorem jest francuski inżynier i architekt Pierre Ricaud de Tirregaille.

Otóż w czasach świetności za letnią rezydencją w Choroszczy znajdował się reprezentacyjny salon ogrodowy dekorowany rzeźbami. Wokół niego wiodły aleje lipowe. Natomiast zasadnicze osie kompozycyjne wyznaczone były poprzez ramiona kanału na planie krzyża. Aleje rozchodziły się promieniście, tworząc osie nieraz kilkusetmetrowe.

Główną oś zamykał pawilon znajdujący się na tarasowo ukształtowanym wzgórzu. Z kolei poprzeczne ramiona kanału krzyżowego otaczały: altanka chińska umieszczona na niewielkiej wyspie oraz rzeźba bogini Diany. Po tej samej stronie równolegle do posągu znajdował się okrągły gabinet ogrodowy z sadzawką. Do pałacu wiodła aleja obsadzona wierzbami. W pobliżu były ogrody warzywne, oranżeria wraz z domkiem ogrodnika i obora dworska.

Bramę z obu stron otaczały stróżówka i domek odźwiernego. A tuż przed oficynami rosły strzyżone kasztanowce, zaś z tyłu - sady. Dalej znajdowały się dwa jednopiętrowe pawilony gościnne.
Układ głównych wód parkowych, położenie względem nich pałacu, alejek oraz punktów widokowych nawiązywały do stylu Ludwika XIV.

Autorka korzystała z opracowania Anny Dąbrowskiej.