Ojciec Święty - na świętego

Kurier Poranny: Od chwili, gdy tylko świat otrzymał wiadomość o śmierci Jana Pawła II, rozlegają się liczne głosy, że ten papież zasługuje na tytuł "Wielkiego" oraz że powinien zostać ogłoszony przez Kościół świętym. M.in. prymas Irlandii, abp Sean Brady, podczas uroczystej mszy w katedrze św. Patryka w Armagh (Północna Irlandia) wyraził nadzieję na rychłą kanonizację Jana Pawła II.
Ks. dr Tadeusz Krahel: Nie dziwią te głosy. Kościół publicznie ogłasza błogosławionych i świętych, aby wskazać ludziom przykłady do naśladowania. W wyznaniu wiary mówimy o "świętych obcowaniu", co oznacza, że są także naszymi orędownikami u Boga, możemy się modlić o ich wstawiennictwo w naszych sprawach, potrzebach. Jan Paweł II całym swym życiem, jako kapłan i biskup, ale szczególnie w czasie pontyfikatu, głosił ludziom na całym świecie Ewangelię i wartości chrześcijańskie, wskazywał własnym porywającym przykładem jak żyć zgodnie z zasadami moralnymi, jak naśladować Chrystusa i kochać drugiego człowieka, także tego o innych poglądach, także prześladowcę.
l Ale w prawie kościelnym obowiązują ścisłe procedury w tym względzie. Zacznijmy od tego, kto może zostać ogłoszony świętym?
- Każdy człowiek ochrzczony, który w swoim życiu w sposób heroiczny - czyli wzorowo, gorliwie ponad przeciętność - praktykuje cnoty chrześcijańskie: wiarę, nadzieję, miłość Boga i człowieka, roztropność, sprawiedliwość, męstwo, a także czystość, posłuszeństwo i pokorę. Powinien żyć i umrzeć w pełnym zjednoczeniu z Bogiem, czyli w stanie łaski.

l Kiedy władze kościelne decydują się na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego?
- Kiedy panuje opinia, że ktoś był bardzo wierny Ewangelii, kiedy różne środowiska zaczynają dopominać się o rozpoczęcie takiego procesu. Wówczas z polecenia biskupa diecezji dokonuje się wstępnego rozeznania odnośnie życia danej osoby. Jeśli opinia o świętości się potwierdza, to biskup w porozumieniu z Kongregacją do spraw Kanonizacyjnych Stolicy Apostolskiej podejmuje decyzję o rozpoczęciu procesu. W przypadku, gdy chodzi o samego papieża, aktualnie urzędujący Ojciec Święty zleca powołanie specjalnej komisji bezpośrednio wspomnianej Kongregacji i ta podejmuje decyzję o procesie.

l Czy można go zacząć zaraz po śmierci osoby uchodzącej za świętą?
- Według papieskiej konstytucji o sprawach beatyfikacyjnych, czynności procesowe można podjąć nie wcześniej niż po pięciu latach od śmierci osoby zmarłej w opinii świętości lub która poniosła śmierć za wiarę. Od tego nie ma odstępstw. Przy pozytywnej decyzji powołuje się trybunał kanonizacyjny, który przeprowadza najpierw tzw. proces o heroiczność cnót. Przesłuchuje świadków, zbiera wszelkie dokumenty dotyczące kandydata, np. jego publikacje, kazania, listy, pamiętniki i dokonuje oceny teologicznej: czy to wszystko jest zgodne z duchem Ewangelii. W przypadku wyznawcy, czyli osoby, która zmarła śmiercią naturalną, proces musi być poparty udowodnionym, przynajmniej jednym cudem, dokonanym za jej wstawiennictwem. Tego warunku nie muszą spełniać kandydaci, którzy ponieśli śmierć męczeńską. Po zamknięciu procesu diecezjalnego akta sprawy, sporządzone po łacinie lub włosku, odsyła się do Watykanu.

l Jak długo trzeba czekać na zaliczenie kandydata w poczet błogosławionych?
- Na szczeblu diecezjalnym proces może trwać kilka czy kilkanaście lat (np. proces ks. Michała Sopoćki trwał sześć lat, proces ks. Jerzego Popiełuszki cztery lata, a kard. Wyszyńskiego 12 lat), w Watykanie może się ciągnąć długo. Nie ma określonych ram czasowych. Może to trwać kilkadziesiąt, kilkaset lat, może też nie mieć zakończenia. Tam oceniają wszystko specjaliści od prawa kanonicznego i teologii, potem komisja kardynałów i biskupów, która przedstawia sprawę Ojcu Św. On ostatecznie podejmuje decyzję - akceptuje kandydaturę i uroczyście ogłasza daną osobę błogosławioną. Tak więc również w przypadku Jana Pawła II proces beatyfikacyjny może rozpocząć się dopiero pięć lat po jego śmierci. Znany poprzednik polskiego papieża - Jan XXIII, który zapoczątkował Sobór Watykański II i wielkie reformy w Kościele oraz oficjalny dialog z innymi wyznaniami - został beatyfikowany przez Jana Pawła II w roku 2000, czyli dopiero 37 lat po śmierci.

l Dziękuję za rozmowę.

SYLWETKA

Ks. dr Tadeusz Krahel - jest wykładowcą historii Kościoła Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku. Jest znakomitym znawcą dziejów Kościoła w Archidiecezji Wileńskiej i Białostockiej. Był wicepostulatorem (sędzią) w diecezjalnym procesie trzech księży - męczenników z Berezwecza, rozstrzelanych przez Niemców w 1942 roku, beatyfikowanych w grupie 108 męczenników przez Jana Pawła II podczas pielgrzymki do Polski w 1999.