Nowy bat na dłużników. Za grzywnę do rejestru

Osoby lekceważące sądowe orzeczenia mogą mieć problem choćby z zakupem na raty, zaciągnięciem kredytu czy zawarciem umowy leasingowej. Do tej pory informacje o zaległych płatnościach sądy mogły wpisywać do biur informacji gospodarczej, ale nie musiały. Od środy jest to obowiązkowe. W terminie 30 dni od wezwania do zapłaty.

- To rozwiązanie ma służyć zwiększeniu spłacalności zasądzonych kar. Zwłaszcza że teraz sądy mają częściej orzekać grzywny zamiast wyroków pozbawienia wolności w zawieszeniu, które nie były zbyt dolegliwe dla skazanych - mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów BIG SA. Szacuje, że w skali całej Polski do odzyskania jest około 300 mln zł.

Sądy mają problemy z egzekwowaniem kar finansowych.

- Nierzadko jest to bardzo trudne, długotrwałe i kosztowne - zaznacza sędzia Ewa Dakowicz z Sądu Rejonowego w Białymstoku. - Wiąże się z kosztami egzekucji komorniczej czy też z kosztami odbywania zastępczych kar pozbawienia wolności orzekanych za nieuiszczoną grzywnę.

Od 1 lipca surowsze prawo obejmie też dłużników alimentacyjnych (w woj. podlaskim jest ich ponad 6 tys. i są winni ponad 165,2 mln zł - dane z bazy BIG InfoMonitor). Gminy mają bowiem obowiązek przekazywania danych dłużników do każdego BIG, a nie tylko jednego, jak dotychczas.

Zmienił się proces karny

Od 1 lipca weszły w życie nowe reguły dotyczące procedury karnej. Najważniejszą zmianą jest to, że obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego będzie teraz spoczywał na stronach - głównie na prokuratorze i obrońcy. Sąd to bierny arbiter, który będzie oceniał argumenty stron, dowody z urzędu dopuszczał tylko w wyjątkowych sytuacjach. Potem wyda wyrok. Nowelizacja niesie też zmiany, które dotykają bezpośrednio obywateli. Dziś każdy - bez względu na status majątkowy - może liczyć na obrońcę lub pełnomocnika z urzędu. Oskarżony będzie też miał prawo - a nie obowiązek, uczestniczenia w rozprawie. Duży nacisk położono na mediację i poszerzono uprawnienia pokrzywdzonego, np. prawo do zapoznania się z aktami na koniec śledztwa.