Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jedyny taki młyn na Podlasiu. Ponad 100-letni murowano-drewniany budynek nad brzegiem Łoknicy

Piotr Łozowik
Piotr Łozowik
Wyjątkowy budynek w regionie
Wyjątkowy budynek w regionie Piotr Łozowik
Młyn wodny znajdujący się niedaleko wsi Łoknica w gminie wiejskiej Bielsk Podlaski należy do unikalnych obiektów architektonicznych w naszym regionie. Znajduje się on na skraju lasu nad rzeką Łoknica. Budynek pochodzi z początku XX wieku, obecnie znajduje się w rękach prywatnych.

Spis treści

Wyjątkowy podlaski młyn

Młyn w Łoknicy to budynek wybudowany w roku 1910, a jego konstrukcja jest w większości murowana, część znajdująca się najbliżej rzeki jest wykonana z drewna.

Zobacz jak wygląda ten wyjątkowy, podlaski młyn wodny:

Młyn wodny usytuowany jest nad niewielką rzeką Łoknica, swoją funkcję spełniał do lat 90-tych XX wieku.

Najkrótsza historia młynów

Młyny były używane od starożytności i stanowiły ważny element gospodarki wielu społeczeństw. W starożytności funkcjonowały młyny wodne, napędzane siłą rzek lub strumieni. W średniowieczu pojawiły się młyny ... wiatrowe. Młyny to jedne z najstarszych budowli, które można spotkać na terenie Polski. Najstarsze zachowane do dzisiaj młyny pochodzą z XIII wieku i są częścią naszej historii.

Młyn zamkowy w Słupsku z XIV w.
Młyn zamkowy w Słupsku z XIV w. Wikipedia

Młyn we wsi był ważnym elementem infrastruktury, który pomagał w rozwoju. Te "małe fabryki" umożliwiały ludziom uzyskanie mąki z uprawianego zboża, sprawiały, że rolnictwo się rozwijało.

Młyny w Polsce

W dawnej Polsce młyny, podobnie jak i w innych zakątkach świata, były istotnym elementem gospodarki. Budowane na rzekach lub strumieniach, umożliwiały mielenie zboża i innych produktów rolnych. Obsługą młynów zajmowali się młynarze. Mielenie zboża było ważne dla wszystkich mieszkańców, ponieważ pozwalało im na przygotowanie podstawowych produktów spożywczych, jak chleb. Młynarze posiadali odpowiednią wiedzę i umiejętności, cechowała ich również cierpliwość i zaangażowanie. W większości regionów Polski istniały specjalne cechy młynarskie.

Obecnie istnieje wiele różnych typów młynów, takich jak młyn:

  • parowy,
  • elektryczny,
  • hydrauliczny.
Wnętrze łoknickiego młynu, rok 2018
Wnętrze łoknickiego młynu, rok 2018 Cezary Fabiszewski

Budowa młynów w dawnej Polsce

Młyny składały się z kilku podstawowych części:

  • kamiennego fundamentu, drewnianej obudowy,
  • koła wodnego i mechanizmu mielącego.

Koło wodne było napędzane przez nurt wody, a mechanizm mielący składał się z kamieni żarnowych lub metalowej maszynerii. Mielenie odbywało się na specjalnie przygotowanym stole, gdzie kamienie żarnowe lub metalowa maszyneria ścierała ziarna na mąkę. Po procesie mielenia produkty te były pakowane i sprzedawane na targu lub bezpośrednio do domów klientów.

Wieś Łoknica

Niewiele wsi w okolicach Bielska czy Hajnówki może pochwalić się w miarę dokładną datą założenia. Należy do nich Łoknica. Założono ją pomiędzy 1566 a 1569 roku w ramach leśnictwa bielskiego. (...) Według spisu podatkowego z 1580 roku dobra Łoknica i Miększe należące do wojskiego bielskiego liczyły 12 i pół włóki zamieszkałych przez chłopów. Istniał tu zakład kowalski oraz młyn. Były to wyróżniające się dobra w okolicy.

Zabudowa wsi
Zabudowa wsi Piotr Łozowik

Rród Łoknickich herbu Nieczuja nie był typowym rodem drobnoszlacheckim z ziemi bielskiej. Synem wyżej wymienionego Jana Łoknickiego i jego żony Jasieńskiej był między innymi Marian Łoknicki – sekretarz króla Stefana Batorego i Zygmunta III. Jego brat Jan był dworzaninem Batorego. Obaj uczestniczyli w wojnach z Moskwą. Marian Łoknicki został mianowany kasztelanem podlaskim, lecz nie zdołał objąć urzędu.

W okresie międzywojennym w Łoknicy istniały aż dwa młyny. Na ówczesnych mapach można zauważyć osadę młyńską na północny-wschód od wsi, nad rzeką. Młyny należały do K. Dudzicza i J. Marona. W 1921 roku w Łoknicy było 35 domów i 201 mieszkańców. Przeważała ludność białoruska.

Historia wsi na podstawie opracowania: „Historia Gminy Bielsk Podlaski” – Leszek Zugaj, Lublin 2008)

Okolice Treszczotek
Okolice Treszczotek Piotr Łozowik

Rzeka Łoknica

Łoknica to lewy dopływ Narwi o długości 39,08 km. Rzeka wypływa w okolicach wsi Nowokornino i początkowo płynie na północ. W Trywieży skręca na zachód i mija wsie:

  • Wieżanka, Kuraszewo, Lady,
  • Leniewo, Podrzeczany.

Zobacz jak wygląda ten wyjątkowy, podlaski młyn wodny:

Po minięciu Łoknicy rzeka kieruje się na północ i przepływa jeszcze obok wsi:

  • Miękisze, Treszczotki, Pilipki, Hukowicze,
  • Kożyno, Stupniki i po kilku kilometrach wpada do Narwi.

Obejrzyj film o zawodzie młynarza, zrealizowany przez Ireneusza Prokopiuka w łoknickim młynie:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Wideo
Wróć na wspolczesna.pl Gazeta Współczesna